дедім. (Жәбірейіл): «Бұл – аңдамай бір сөз сөйлеп, кейін оған опық жейтін және қайтарып ала алмайтын бір кісі», – деп айтты», – делінген
1
.
Жоғарыдағылармен қатар, қабір азабына душар ететін іс-
әрекеттерге: жалған куәлік беру, адал адамды қаралау, бүлікке
араласу, бидғатқа бастау, Аллаһ және Оның елшісіне (с.а.с.)
қатысты өзі білмейтін нәрсені айту, парақорлық, араққұмарлық,
ұрлық, қиянат, алдау-арбау, қулық-сұмдық, Аллаһтың тыйым
салғанына рұқсат беру, Аллаһ тағаланың міндеттегендерінен бас
тарту үшін және Оның тыйым салғандарына қол ұру үшін айла-
шарғы істеу, мұсылмандарға азар беру, олардың айыптарын ашу,
Құран үкімдеріне жүгінбеу, Аллаһтың шариғатына сүйенбей
пәтуа беру, күнәкарлыққа және дұшпандыққа жәрдемші болу,
нақақтан кісі өлтіру, қабірлерге табыну, зұлымдық, тәкаппарлық,
риякерлік, бақсы-балгерлерге сену, дүние үшін дінін сату және
т.б. жатады.
Қорыта айтқанда, кез келген күнә қабір азабына себепші
болатынын жадымызда сақтағанымыз жөн.
1
Әл-Бәйһақи, Ибн Кәсир.
74
Қабір азабынан құтқаратын іс-амалдар Пенде қабір азабынан құтылу үшін, өзін жиі есепке алып,
тәубесін жаңартып отыруы тиіс. Сондай-ақ Пайғамбарымыз
(с.а.с.) қабір азабынан құтқаратын бірқатар іс-амалдарға нұсқау
жасаған. Олар:
а) Парыз амалдар мен ізгі іс-әрекеттер Әбу Һурайра (Аллаһ оған разы болсын) риуаят еткен хадисте
Аллаһ елшісі (с.а.с.): «Расында, мәйіт одан (адамдар) бұрылған кезде олардың аяқтарының дауысын есітеді. Егер (пенде)
мүмін болса, намаз оның бас жағында, ораза оң жағында, зекет сол жағында, ал садақа, туыстық қарым-қатынасты