Обеспечение безопасности на

5  бет

8 ақпан  2014 жыл

Н   Ў   Р   А  

Қазіргі заманғы білім беру жүйелерінде

жүріп жатқан трансформациялық

өзгерістер мұғалімдердің ғана емес, соны-

мен бірге білім беру ұйымдарының

басшыларының да кəсіби дамуының

тұжырымдамалық негіздерін қайта қарап,

қайта түйсіну қажеттігін көрсетіп отыр.

Жылдам өзгеріп жатқан бүгінгі  əлемде

«мұғалімдер мен мектеп басшылары

əріптес ретінде жұмыс істеп, əрекет ету

үшін тиісті өкілеттіктер берілген жəне де

өзгеріс енгізуге септігін тигізетін қолдау

көрсетудің тиімді жүйелеріне қатынай ала-

тын, қолдарында қажетті ақпарат бар» ти-

імділігі жоғары білім беру ұйымдарын құру

мəселесі маңызды болып отыр.

Қазақстан Реcпубликасында əлемнің

озық тəжірибелерін талдау жəне зерттеу

негізінде 2011 жылдан бастап

Педагогикалық шеберлік орталығы (бұдан

əрі - Орталық) Кембридж университетінің

білім беру факультетімен бірлесіп,

Қазақстан Республикасы педагог

қызметкерлерінің біліктілігін арттырудың

деңгейлі бағдарламасын (бұдан əрі-

деңгейлі бағдарлама) əзірлеп, қолданысқа

енгізуде. Аталған деңгейлі бағдарламаның

арқасында мұғалімдер оқытудың тиімді

стратегияларын меңгеріп, түрлі

педагогикалық тəсілдерді үйлесіммен

қолдануға жəне т.б. мүмкіндік алып отыр.

Сонымен бірге енгізілген инновацияның

толқынында нəтижесін көру, өзгеріс енгізу

үдерісіне мектеп басшыларын тарту, мек-

теп көшбасшыларын қалыптастырып,

команда құру мақсатында Қазақстан Рес-

публикасы жалпы білім беру ұйымдары

басшыларының біліктілігін арттыру

бағдарламасы (бұдан əрі - Бағдарлама)

əзірленді. Бұл Бағдарлама

көшбасшылықтың мəні, оның типоло-

гиясы, заманауи басшы моделі, мектеп

мəдениеті, мектепті дамытуды жоспарлау,

кəсіби даму жəне жеке тұлғалық-кəсіби

ахуал, кəсіби қоғамдастықты дамыту

мəселелерін қарастыруды көздейді.

Аталған Бағдарлама Қазақстан Респуб-

ликасы жалпы орта білім беру ұйымдары

басшыларының біліктілігін арттыру

жүйесін жаңғырту тұрғысынан мектеп

басшыларының кəсіби дамуға

дайындығын анықтау мақсатында

жүргізілетін, жалпы білім беру ұйымдары

басшылары арасында Орталықта  өткізген

сауалнама нəтижелерін есепке ала

отырып əзірленді.

Бұл Бағдарлама жалпы білім беру

ұйымдары басшыларының біліктілігін арт-

тыру моделі құрылатын негізгі үш бағытты

қамтиды:

1. Директор мен педагогикалық ұжымның

өзіндік дамуы;

2. Мектепті дамыту;

3. Əлеуметтік жəне кəсіби əріптестік.

Осылайша, ұсынылып отырған

Бағдарлама мектеп басшыларының білім

беру ұйымдарының табыстылығы туралы

қазіргі түсінікке сай ауқымды білім мен

тəжірибелік дағдыларды игеруіне, сондай-

ақ енгізілген өзгерістерді басқаруға назар

аудартуға бағытталған кешенді іс-шара-

ларды қамтиды.

Кез келген мектеп директорын «оқу-

тəрбие үрдісінің сапасын қалай көтерсем»

деген ой мазалайды. «Ал оны қалай

көтеру керек, нені өзгерту керек, өзгерісті

неден бастау керек?» деген күрделі

сұрақтардың шешуі талайды мазалап

жүргендігі де анық. «Білімді ұрпақ – ел

болашағы» деген қағиданы айта салу - ең

оңай нəрсе, ал мұғалімдердің кəсіби білік-

тілігі заман талабына сəйкес пе? Білімді

қалай беріп жатырмыз? Оның берілу са-

пасы ойымыздан шығып жүр ме? Бұл

сұрақтарға мүдіріп қалатынымыз да рас.

Сөз жоқ, əлемдік білім беру жүйесінен ке-

йіндеп, кенжелеп қалғанымыз ақиқат.

Міне, осы көп олқылықтың орнын тол-

тыру мақсатында «Назарбаев Зияткерлік

мектептері» ДББҰ Педагогикалық шебер-

лік орталығы Кембридж университетінің

білім беру факультетімен бірлесіп

əзірлеген мектеп басшыларының біліктілі-

гін арттыру курсы өткізіліп отыр.

Курс бағдарламасы барысында үздік

əлемдік педагогикалық тəсілдерді қолдана

отырып, мектеп директорларының кəсіби

біліктілік деңгейінің өсуіне ерекше мəн бе-

рілді. Жасыратыны жоқ, алғашында

барлығымыз да, «білетініміз көп жұлдыз»

болып келдік, оқу барысында «адам көп

білген сайын, өзінің аз білетінін түсінеді»

деген нақылдың шындығына көзіміз жетті.

Топтарда бірлесіп, бүгінгі білім беру

жүйесін талдай отырып, оның жетістігі мен

кемшіліктеріне көзімізді жеткіздік. Жеті-

стіктерімізді қолымыздан ешкім тартып

алып кетпес, ал шаш етектен асып жатқан

проблемеларды жөндеу - азаматтық па-

рызымыз, басшылық міндетіміз.

Курс барысында көшбасшылық жəне

басқару ұғымдарын кеңірек талдап

ұғындық. Көшбасшы мен менеджер

арасындағы ұқсастық пен

айырмашылықты талдап, зерттеу бары-

сында көпшілігіміздің «жақсы орындаушы»

деңгейінде жүргенімізді сезіндік. Келешекті

болжап, жоспарлай алатын, ұжымның

жүрегіне сенім ұялатып, жағдайды өзгерте

алатын көшбасшы болсақ деген ой түйдік.

Желілік қауымдастықтың жұмысын

үйлестіру мен жүргізіп отыру - бүгінгі мек-

тепке қажетті шаралардың бірі. Ортақ про-

блеманы талдап, талқылау барысында

көптеген ойлар мен қарама-қайшылыққа

толы пікірлер болуы мүмкіндігін байқадық.

Қалыптасып қалған жүйені жəне сол

жүйеде еңбектеніп жүрген адамның

көзқарасын басқа арнаға бұру - жеңіл

дүние емес. Бойымызға сіңіп, тіпті кіріп

кеткен дəстүрлі білім беру жүйесін өзгерту

үшін, ең алдымен санада төңкеріс жасау

қажет. Яғни, барлық жан тəнімізбен, ниеті-

мізбен курс бағдарламасы ұсынған

əлемдік жаңа озық технологияны

қабылдауымыз қажет.

С.О. Сакимова,

Д.Шалабекұлы атындағы негізгі мектеп

Мектеп тынысы

Білім беру саласындағы

ауқымды өзгерістер

Учимся играя!

В Киевской средней школе №1 прошла

декада предметов общественно – гума-

нитарного цикла. Проведение декады

стало составной частью учебно – воспи-

тательного процесса, это дает ребятам

возможность на практике применить свои

знания, независимо от их уровня подго-

товки. В декаде приняли участие уча-

щиеся школы с 1 по 11 классы. Учителя

русского языка и литературы, истории и

иностранных языков подготовили для

учащихся увлекательные путешествия,

уроки-викторины, интеллектуальные

игры, презентации, конкурсы, круглый

стол, акции.

Цель проведения декады: развитие ком-

муникативных, учебно-познавательных

компетенций, компетенций личностного

самосовершенствования.

Были проведены следующие тематиче-

ские мероприятия: интеллектуальная

игра в 11 классе «Страницы истории»

(Ахметова С.Ж.), урок-путешествие по

английскому языку в 5 «А» классе «Merry

School» (Шкенова А.С.),  урок-викторина

по английскому языку в 1 классе «We like

English» (Шветкая Е.И.), интеллектуаль-

ная игра «Даты и события нашей

страны» среди 8-9 классов (Абаканова

С.Д.), урок-соревнование среди 5-6 клас-

сов «Умники и умницы» (Вильт Ю.С.),

круглый стол «Наш президент» с уча-

стием старшеклассников (Побиткова

Е.А., Ахметова С.Ж.). В течение недели

была организована выставка газет и пла-

катов по предметам общественно-гума-

нитарного цикла.

Внеклассные мероприятия по ино-

странным языкам имеют большое обще-

образовательное, воспитательное и

развивающее значение. Они не только

углубляют и расширяют знания ино-

странного языка, но и способствуют рас-

ширению культурологического кругозора

школьников, развитию их творческой ак-

тивности, эстетического вкуса и, как

следствие, повышают мотивацию к из-

учению языка и культуры другой страны.

Учитель иностранных языков Шкенова

А.С. провела урок-путешествие в 5 «А»

классе по английскому языку с использо-

ванием интерактивной доски, где уча-

щиеся в командах «путешествовали» по

виртуальным предметам «Веселой

школы»(«Merry School»). На занятии ре-

бята увлекательно и активно участвовали

во всех конкурсах, итогами которых стала

победа команды «Stars».

С   этого года обучение английского

языка ввели с 1 класса, и первоклашки

смогли принять участие в нашей декаде

и показать свои знания и умения по анг-

лийскому языку. Учитель иностранных

языков Шветкая Е.И. провела урок-викто-

рину «We like English». Ребята, разделив-

шись на команды, угадывали картинки и

загадки, произносили английские звуки,

пели песни. По итогам игры победившая

команда получила сладкие призы.

Итогом декады стал конкурс «Угадай-

ка!» на трех языках (казахском, русском

и английском) среди 7-11 классов, кото-

рый подготовили и провели учителя ино-

странных языков Шветкая Е. И. и

Шкенова А. С. Участие приняли следую-

щие учащиеся: Юсупова Анеля (7 А

класс), Тулеубаева Диана (7 Б класс), Ах-

метов Назим (8 класс), Демиденко Павел

(9 класс), Калиакпарова Анель (10 класс),

Осинина Паулина (11 класс). Конкурс со-

стоял из нескольких этапов, здесь были

и загадки, и известные личности, и уга-

дывание мелодий. Все задания были

увлекательными и вызвали  живой инте-

рес не только у участников, но и у зрите-

лей, которые с удовольствием болели за

своих одноклассников, чем добавляли им

баллы в игре со зрителями. Места рас-

пределились следующим образом: 1

место-Юсупова А., 2 место - Демиденко

П., 3 место – Тулеубаева Д. 

Декада предметов общественно – гума-

нитарного цикла прошла на должном ме-

тодическом уровне. В творческую

деятельность вовлекались не только спо-

собные учащиеся, но и школьники с по-

ниженной мотивацией. Педагоги смогли

продемонстрировать своё творчество,

мастерство и зрелость своего профес-

сионализма. Декада позволила в полной

мере раскрыть потенциалы учащихся и

учителей.

Шветкая Е. И., Шкенова А. С., КСШ№1 

Образование

Депутаты Карагандинского областного

маслихата утвердили новые Правила

содержания кошек и собак. Юстиция за-

регистрировала этот документ 27 де-

кабря ушедшего года. Он уже вступил в

силу. Получается, теперь владельцев

домашних животных могут наказать за

выгул собак без намордника или содер-

жание в квартире большого количества

кошек.

Новые Правила регламентируют то,

как необходимо содержать кошек и

собак. По ним владельцем  домашнего

животного может быть только человек,

достигший 14 лет. 

В  частных домах  можно держать не

больше пяти собак  крупных или средних

пород и десяти кошек. При этом на за-

боре должна висеть предупреждающая

табличка. Но от привычного «Осто-

рожно, злая собака!» разработчики Пра-

вил отказались. В документе сказано,

что эта самая табличка должна иметь

размер не меньше 20 на 30 сантиметров

с изображением собаки и надписью на

двух языках: «Ит күзетедi! Охраняется

собакой!».

На радость защитникам животных раз-

работчики Правил отказались от пункта,

который обязывал каждого владельца

делать своему питомцу татуировку, ста-

вить на нем тавро или вживить в его

тело микрочип. Вместо этого теперь до-

машние кошки и собаки просто должны

носить ошейник. Причем с прикреплен-

ным к нему жетоном, на котором напи-

сана кличка животного, его порода, а

также адрес и телефон владельца.

Добавим, что Правила содержания

собак и кошек на территории Караган-

динской области запрещают бить и уби-

вать животных. Исключение составляют

только случаи, когда животное нападает

на человека и угрожает его жизни или

здоровью.

Правила есть, но кто будет следить за

их выполнением? Эта миссия снова воз-

ложена на  нас, сотрудников полиции.

Мы обязаны составлять протокол об ад-

министративном правонарушении, а

потом передавать материалы дела в

суд. Суд будет привлекать нарушителей

к ответственности по статье 311 Кодекса

об административных правонаруше-

ниях. Она называется «Нарушение пра-

вил содержания собак и кошек». Если

собака укусила человека, то ее вла-

дельца могут оштрафовать максимум на

18520 тенге (до 10 МРП). За все осталь-

ные нарушения предусмотрен штраф до

5556 тенге (до 3 МРП).

Напомним, старые правила содержа-

ния собак и кошек города Караганды от-

менили весной 2012 года.

Отделение административной

полиции ОВД Нуринского района 

ОВД информирует

Утверждены новые 

правила содержания кошек

и собак

Бастауышым - балбўлаєым

Мектеп табалдырығын аттаған жас бала -

ертеңгі ел тұтқасы десек, оларды парасатты,

саналы азамат етіп тəрбиелеу – əрбір

ұстаздың борышы.

Бүгінгі мұғалім кіші мектеп оқушыларына тек

білім беріп қана қоймай, оларды халықтық

педагогиканың нəрлі қайнарымен сусындату,

əрбір оқушы бойында ұлттық мінез-құлық,

адамгершілік, сыпайылық пен

кішіпейілділікқасиеттерінқалыптастыруға,

баланың жан дүниесін рухани қазыналармен

байытуға, қазақ халқыныңəдет-ғұрпын, салт-

дəстүрін меңгертуге тиіс. Алдыңғы қатарлы

тəжірибені жетілдіре отырып, оқу үрдісіне

жаңаəдіс-тəсілдерді, оқытудың жаңа техноло-

гияларын енгізіп, оқушылардың жалпы да-

муын қамтамасыз етуі керек. Бала жаны

жаңалыққа құмар, білмегенін білгісі келіп, бел-

гісіз нəрсені ашуға тырысатын болғандықтан,

бастауыш сынып мұғалімі олардың осы тал-

пынысын дамытуға

көңіл бөлуі тиіс екені

аян.

Осы мақсатта

М.Сүлейменов орта

мектебінде бастауыш

сынып оқушылары

арасында «Бастауы-

шым - балбұлағым»

т а қ ы р ы б ы н д а

апталық өтті.

Апталықта əр сынып

жетекшісі өз

қанатының астында

тəрбиеленіп жатқан

əр бүлдіршіннің ерек-

шелігін таныту

мақсатында түрлі

тақырыптарда оқытудың кейінгі талаптарына

сай əдіс-тəсілдерді қолданып, ашық сабақтар

өткізді. Мəнерлеп оқу мен көркемсөз

шеберлерінің сайысы, суретшілер байқауы, би

жəне əн сайысы ұйымдастырылып

өткізілді.Əр сыннан сүрінбей өткен

жеңімпаздар марапатталып, сый-сияпат

көрсетілді.

Г.Рахимбекова,

М.Сүлейменов атындағы орта мектебінің

ұстазы

6  бет

8 ақпан  2014 жыл

Н   Ў   Р   А  

Ќысќы спорт ойындары

«Ќарлы ќыс - 2014» 

XXIV аудандыќ ќысќы спартакиадасы 

Ќазіргі таџда еліміздіџ кỳн тєртібінде

тўрѓан єлеуметтік-экономикалыќ

маџызы зор мєселелердіџ бірі - салау-

атты ǿмір салтын ќалыптастыру. 

Дỳниежỳзілік денсаулыќ саќтау

ўйымыныџ мєліметтері бойынша

халыќтыџ денсаулыѓы 49-53% ǿмір

сỳру салтына, 17-20% ќоршаѓан

ортаѓа, табиѓи-климаттыќ

жаѓдайларѓа, 18-22% тўќым

ќуалаушылыќќа, 8-10% денсаулыќ

саќтау мекемелерініџ жаѓдайына бай-

ланысты. 

Ќазіргі уаќытта халыќтыџ

денсаулыѓыныџ нашарлауы,

аурулардыџ кǿбеюі адамдардыџ

ǿздеріне, ǿмір сỳру салтына байланы-

сты болѓандыќтан, ќоѓамныџ алдында

тўрѓан міндет – адамдардыџ сала-

уатты ǿмір салтын ќалыптастыру. 

Салауатты ǿмір сỳрудіџ негізгі

ќаѓидасы – еш ауруѓа шалдыќпай,

аурудыџ алдын алу, денсаулыќты

ныѓайту, тўраќты тỳрде дене тєрбиесі

жаттыѓуларымен шўѓылдану. 

3 аќпан кỳні Нўра ауданында «Ќарлы

ќыс-2014» XXIV аудандыќ ќысќы

спартакиадасы ǿткізілді. Жарысќа

барлыѓы 11 команда ќатысты.

Ǿткізілген ойын тỳрлері: шаџѓы эста-

фетасы, коньки спорты, президенттік

кǿпсайыс, допты хоккей. Жарыс

тўрѓындар арасында салауатты ǿмір

салтын насихаттау, ќысќы спорт

тỳрлерін одан єрі дамыту жєне ауыл-

дарда спорттыќ жўмыстарды белсенді

тỳрде жỳргізу маќсатында ǿткізіліп

отыр. 

«Ќарлы ќыс -2014» XXIV аудандыќ

ќысќы  спартакиадасыныџ ашылу сал-

танатына аудан єкімі Ќ.Бексўлтанов,

аудандыќ мєслихат хатшысы Б.Шай-

жанов, «Нўр Отан» партиясыныџ

аудандыќ филиалы тǿраѓасыныџ бі-

рінші орынбасары С.Жўмабеков, ме-

кеме, бǿлім басшылары ќатысты.

Барлыќ ауылдар жаќсы

дайындыќтарын кǿрсетті. Єсіресе,

мўндай дỳбірлі жарысќа тўџѓыш

ќатысќан Кертінді ауылыныџ ќўрама

командасы талапќа сай барлыќ ереже-

лерді ўстана отырып, жаќсы

дайындыќпен келген. Жарыс  жаќсы,

жайлы  жаѓдайда,  тек  спорттыќ

бєсекеде ѓана ǿтті. Барлыќ спортшы-

лар ǿз дайындыќтарыныџ жоѓары

дєрежеде екендігін дєлелдеп, жаќсы

нєтижелерге ќол жеткізді. 

Сонымен ќатар ауыл намысын

ќорѓау маќсатында Аќмешіт

ауылыныџ єкімі Мўратбек Тўраров пен

Шахтер ауылыныџ єкімі Надежда Ля-

пунова спортшылармен ќатар

сайысќа ќатысып, жаќсы жетістік-

терге жетті. 

Конькимен мєнерлеп тебу сайысында

ўлдар арасында Шахтер ауылынан Си-

ровский Вадим бірінші орынды, Ле-

вондовский Валерий екінші орынды

ǿзара бǿлісіп алса, Кертінді ауылынан

келген Ќалыкенов Саят есімді

спортшы мєре сызыѓына ỳшінші

болып келді.  

Конькимен мєнерлеп сырѓанаудан

ќыздар арасынан Киевка кентініџ

спортшылары: Баранова Ольга бірінші

болып, Охинько Катя екінші болып

келсе, Шахтер ауылыныџ Байтуѓан

Мейрамгỳл мен Толстунова Дарья атты

спортшы ќыздары ỳшінші келіп,

жỳлделі орынѓа ілікті. Жалпы есеппен

конькимен мєнерлеп сырѓанау жары-

сында командалыќ бірінші орынды

Шахтер ауылы ќанжыѓаласа, Киевка

кенті екінші орыннан, ал Щербаков

ауылы ỳшінші орыннан кǿрінді. 

Шаџѓы эстафетасынан Пронин Олег,

Охинько Катя, Романенко Дима мен

Туркина Дана сияќты жас спортшы-

лардан ќўралѓан Киевка командасы бі-

рінші орынды жеџіп алды. Эргарт

Саша, Эргарт Виолетта, Дымнич Витя

мен Смагулова Мадинадан ќўралѓан

Тассуат командасы екінші орын, ал

Жўмабаев Жанболат, Шалабаева

Мєншỳк, Нўрѓалиев Жаслан жєне

Ќўтжанова Айгỳлден ќўралѓан Кер-

тінді командасы ỳшінші орын иегер-

лері атанды. 

Президенттік кǿпсайыстан ерлер ара-

сында Романенко Дима бірінші

орынды, Лисица Андрей екінші

орынды, Эргарт Саша ỳшінші орынды

жеџіп алды. 

Ќыздар арасында ǿткен президенттік

кǿпсайыстан Киевка кентінен Тур-

кина  Диана бірінші орыннан, Тур-

кина  Дана екінші орыннан, ал Шахтер

ауылынан Ляпунова Надежда ỳшінші

орыннан кǿрінді.

Жалпы есеп бойынша, президенттік

кǿпсайыста Киевка командасы бі-

рінші орын, Шахтер командасы екінші

орын, Тассуат командасы ỳшінші

орын иеленді. 

Допты хоккей ойынында Казимов

Айхан, Бекбатыров Дастан, С.Содо-

венко, Баймаханов Болат, Пилюта

Александр, Бекбатыров Аѓыбай,

Г.Мўќанов пен Асанов Жеџістен

ќўралѓан Киевка кентініџ командасы

жеџіс шыџынан кǿрінсе, Серовский

Вадим, Шаданов Роман, Бельденов

Болат, Омурбеков Мейрам, Искаков

Омурхан, Смагулов Ринат, Акишев

Дидар, Левондовский Валерий, Солоха

Кирилл, Арнгольд Владимир, Ермек

Алихан, Шкред Растислав, Жаќсылыќ

Бейболат, Романюк Данилдан

ќўралѓан команда екінші орынды

ўтып алды. Аубакиров Бекболат, На-

риманов Жанболат, Тўраров Саят, Ос-

панов Саят, Хамзе Єділбек,

Искендиров Ќанат, Абдрахманов

Нўрлан, Самаров Тǿлеутай мен Хасе-

нов Ѓалым есімді спортшылардан

ќўралѓан Кертінді ауылыныџ ќўрама

командасы ỳшінші орын жеџімпазы

атанды. 

«Ќарлы ќыс-2014» XXIV аудандыќ

ќысќы спартакиадасында ќорытынды

есеп бойынша Киевка кенті бірінші

орынѓа, Шахтер ауылы екінші орынѓа,

Кертінді ауылы ỳшінші орынѓа

кǿтерілді. 

Жỳлделі орындарѓа ие болѓан коман-

далар дипломдармен жєне кубоктар-

мен марапатталды. Баѓдарламаныџ

жекелеген жеџімпаздары жєне

жỳлдегерлері тиісті деџгейдегі грамо-

талармен жєне медальдармен мара-

патталды.

Ауылдарда ќысќы спорт ойындарын

дамыту ỳшін жаѓдай жасалып, жаќсы

ќарќын алып келеді. Ауыл, кент

тўрѓындарыныџ бỳгінгі кỳні облыстыќ

ќысќы спартакиада ойындарында

жеткен жетістіктері аз емес, биылѓы

жылы да жерлестеріміздіџ биік

шыџнан кǿрінетіндеріне кєміл сенеміз. 

Маќпал ЖЎМАТАЕВА

7  бет

8 ақпан  2014 жыл

Н   Ў   Р   А

Еліміздіџ білім беру жỳйесіндегі білім

мазмўнын жаџѓырту ỳрдісі оќу-тєрбие

жўмысын ўйымдастыруѓа тỳбірлі

ǿзгерістер єкелуде. Солардыџ ішінде

оќушыныџ ǿзіндік жўмысына жаѓдай

жасау – мектептіџ негізгі мєселелерініџ

бірі. Ǿзіндік іс-єрекетін

ўйымдастыруѓа бейімделген

оќушыныџ єрекеті ǿзіндік зерттеу

єрекетіне кǿшеді. Д.Шалабекўлы

атындаѓы негізгі мектепте бірнеше

жылдардан бері «Дарын» атты

оќушылардыџ ѓылыми ќоѓамы ǿз

жўмысын атќарып келеді. Ќоѓам

мỳшелері ǿз бетінше зерттеу жỳргізіп,

оныџ жеке талабын ќанаѓаттандыруѓа

жєне кǿкейінде жỳрген сўраќтарѓа

жауап табуѓа ўмтылады. Оќушы ǿз бе-

тінше зерттеу жỳргізу арќылы

ќоршаѓан ортасын тани алады, жаџа

білімді дайын кỳйінде емес, ǿзі ỳшін

жаџа білімніџ кǿзін ашады. Зерттеген

жўмыстарын мектеп ішінде ѓылыми-

практикалыќ конференциясына

ўсынып, кǿпшілік алдында ќорѓайды.

Ал ỳздік зерттеу жўмыстары аудандыќ,

облыстыќ жобалар байќауына жібері-

леді. Сондай ỳздік жўмыстардыџ бірі 5-

сынып оќушылары: Жолдыбай Єділ

мен Саѓындыќ Жанерке экономика

секциясы бойынша жазѓан «Сиыр

сỳтініџ отбасы бюджетіне тỳсетін

тỳсімі». Жоба авторлары 2 жыл бойы

сиыр сỳті жєне сỳт ǿнімдері тỳрлерініџ

пайдасы мен ǿндіру технологиясы

жайлы мєлімет жинастырып, жаз жєне

ќыс айларында сиыр сỳтініџ отбасы

бюджетіне тỳсетін табысын аныќтады.

Жоба жазу барысында авторлар

отбасы бюджетіне тỳсетін табы-

сты кǿбейту жолдарын

ќарастырып, ǿз ўсыныстарын

жазды. Осы жўмысты 22-23

ќаџтар кỳні Жолдыбай Єділ мен

Саѓындыќ Жанерке жетекші-

лері, бастауыш сынып мўѓалімі

Рахимбаева Маржан

Саѓатќызымен бірге Ќараѓанды

ќаласында ǿткен ЌР ШЃА ОЌБ

44-ші ѓылыми-практикалыќ

конференциясы шеџберінде

ǿткен 1-ші деџгейлі оќу-зерттеу

жўмыстарыныџ байќауында

сєтті ќорѓап, ІІІ дєрежелі дип-

ломмен марапатталды.        

Оќушыларды ѓылыми

жўмысќа баулудаѓы басты маќсат –

олардыџ барлыѓын ѓылым жолына салу

немесе олардан ѓалым жасау емес.

Мектеп пен мўѓалімніџ бўл ỳрдістегі

басты маќсаты – оќушыларды дербес

ойлауѓа, ǿз беттерімен еџбектенуге, ǿз

беттерімен ізденуге, бір нєрсені

ǿздерінше шеше білуге баулу. Ал бўл

маќсаттар бірте-бірте оќушылардыџ бі-

лімге селќос, ыќылассыз ќарауын

ǿзгертіп, дайын дỳниені ќайталап бе-

румен ѓана шектелетін іс-єрекеттерден

ќўтќарады. Керісінше оќушылардыџ

таным, ойлау белсенділіктерін дамы-

тып, зерттеу, іздену жўмыстарына ын-

тасын арттырады. Еџ бастысы, оќушы

ешкімге «тєуелсіз» зерттеу еџбегімен

айналысады.    

Г.А. Сỳлейменова,

Ќантай ауылы                       

Ќай ќоѓамда болмасын ўрпаќ

тєрбиесініџ алатын орны ерекше. Сол

ўрпаќ тєрбиесі отбасынан бастау алса,

оныџ болашаѓы мек-

тепте шыџдалады.

«Жастар - еліміздіџ

болашаѓы, ал білімді

жастар -

м е м л е к е т і м і з д і џ

жарќын болашаѓы»

деп ǿз сǿзінде атап

кǿрсеткен болатын

Елбасы Нўрсўлтан

Єбішўлы Назарбаев.

Еліміздіџ жарќын

болашаѓы, ертеџ осы

елге ие болып,

тєуелсіз еліміздіџ тіз-

гінін ўстар азамат-

тар - бỳгінгі мектеп

оќушылары. Ал

еліміздіџ ќоѓамдыќ-

э к о н о м и к а л ы ќ ,

саяси, мєдени да-

муына ỳлес ќосатын,

єлемдік ǿркениетке кǿтерілетін білімді де

мєдениетті, парасатты азамат тєрбиелеп

шыѓару -мектептіџ, ўстаздар

ќауымыныџ баѓа жетпес міндеті.

Нўра орта мектебінде ўстаздар жас жет-

кіншектерді оќыту мен тєрбиелеуде

аянбай тер тǿгуде.  «Бўлаќ кǿрсеџ, кǿзін

аш» демекші, оќушыныџ пєнге деген

ќызыѓушылыѓын, бойындаѓы ерекше

ќасиеттерін ашуѓа, шыѓармашылыѓын

дамытып, дарындылыќќа жетелеуге ты-

рысамыз. Соныџ нєтижесі болар, талай

білім додаларына ќатысып, ỳлкен

байќауларда білімімен «жỳзден жỳйрік»

атанып жỳрген оќушыларымыз бар.

Солардыџ бірі - 11-сынып оќушысы

Мўстафин Сўлтан.

Биылѓы оќу жылында Сўлтан

Ќараѓанды облысыныџ білім

басќармасы жєне     

Ќараѓанды  Болашаќ университетініџ

бірлесе отырып ǿткізген  «Жас филолог»   

/ќазаќ тілі мен єдебиеті пєні бойынша/

байќауына ќатысып, бас жỳлдені жеџіп

алып ќайтќан болатын. Байќау екі кезеџ

бойынша ǿткізілді.  І кезеџде оќушылар

ќазаќ тілі мен єдебиеті пєнінен тест тап-

сырса, ІІ кезеџде аќын-жыраулардыџ 

шыѓармаларын жатќа оќудан сынѓа

тỳсті. Еліміздіџ барша облысы мен

ќалаларынан ỳміттерін ỳкілей жеткен  90

ỳміткер ǿнері мен білімін таразыѓа

салып, баќ сынасты. Бỳгінгі сынаќтыџ

келешектеріне жол ашатын ỳлкен

мỳмкіндік екенін бєрі де тỳсінеді.

Сондыќтан да єрќайсысы ǿзініџ білімі

мен ǿнерін жан-жаќты дєлелдеуге тыры-

сып баќты.Оќушылардыџ бєрі де білім

мен ǿнер тізгініџ мыќтап

ўстаѓан бірінен бірі

ǿткен наѓыз дарындар

екен. Олармен білімін

таластыру  Сўлтанѓа

оџайѓа тỳскен жоќ.

Сǿйтсе де, тиянаќты бі-

лімі мен  ǿнерініџ

арќасында бірден кǿзге

тỳскен ол ўпай саны бо-

й

ы

н

ш

а

ќарсыластарынан оќ

бойы  озып, алѓа шыќты.

Ќорытынды бойынша

Ќараѓанды «Болашаќ»

университетініџ ќазаќ

тілі мен єдебиеті

мамандыѓы бойынша

Бўќар жырау атындаѓы

білім грантын жеџіп

алды. Бўл сайыста

тǿрешілік еткен ЌарМУ-

діџ білгір педагогтары Сўлтанѓа білім

грантыныџ сертификатын табыстаса,

осындай білімді де ǿнерлі оќушы

дайынѓан 

Нўра орта мектебініџ ўжымы мен же-

текшісі, ќазаќ тілі мен єдебиеті пєнініџ

мўѓалімі Ж.Б.Искаковаѓа Алѓыс хат жол-

дады. 

Сол сияќты ќаџтар айында  облыстыќ

білім басќармасыныџ ўйымдастыруымен

ǿткізілген жалпы білім беретін пєндер

олимпиадасына ќазаќ тілі мен єдебиеті

пєні бойынша ќатысты. Осы облыстыќ

олимпиадаѓа жету жолында мектепіші-

лік, аудандыќ сындардан ǿтіп, білімін

дєлелдеген болатын. Облысымыздыџ

тỳкпір-тỳкпірінен келген дарынды бала-

лармен бєсекеге тỳсу, єрине, оџай болѓан

жоќ. Дегенмен ǿзініџ ќажырлы еџбегініџ

арќасында  бўл сыннан да сỳрінбей ǿтіп

олжалы ќайтты.  3-жỳлделі орынды

ќанжыѓасына байлады. Облыстыќ олим-

пиадада да єділ ќазы алќасыныџ

ќўрамында ЌарМУ-діџ ўстаздары болды.

«Ǿзіџе сен, ǿзіџді алып шыѓар, Аќылыџ

мен біліміџ екі жаќтап», - деп ўлы Абай

айтќандай, ǿз біліміне сенген Сўлтан

білім белестерін осылай баѓындырып ке-

леді.

Алдаѓы уаќытта біз, мектеп ўстаздары,

Сўлтанѓа ЎБТ-ны ойдаѓыдай тапсырып,

ойлаѓан арманыџа жет дегіміз келеді.                                     

Ж.Б. Искакова,

Изенді ауылы

Мектеп тынысы

Ѓылыми жўмысќа баулу,

оќушыѓа ерік беру - табысќа

жетелейді

Білімімен топты жарѓан....

Балалар шыѓармашылыѓынан

Ауѓан соѓысыныџ 

ардагері, Ќантай

ауылыныџ тўрѓыны 

Сакимов Нўржан

Ǿміртайўлына

Кǿкеме арнау

Кǿкем меніџ батыр адам,

Бастады ол батыл ќадам.

Ауѓан жерінде соѓысќа ќатысып,

Болды кǿкем елге ќорѓан.

Кǿкем кейде еске алады,

Ќайтыс болѓан жан достарын.

Тỳсінемін сол кездерде,

Соѓыстыџ мен ќасіретін.

Биыл міне, 25 жыл,

Бейбіт ǿмір Отанымда.

Соѓыс ǿрті ешќашанда,

Торламасын аспанымды.

Ашкенова Гулиза,

2-сынып оќушысы,    Д.Шалабекўлы

атындаѓы негізгі мектеп

Нўржан аѓа

Ауѓанстан соѓысы,

Єкелді елге ќасірет.

Соѓыс ǿрті басылып,

Оралды елге аѓалар.

Бўл соѓысќа бізден де,

Нўржан аѓа ќатысќан.

Ерлігін оныџ єрдайым,

Маќтан тўтам єрќашан.

Екі ўл бала ǿсірген,

Єлия апайдай жары бар.

Нўржан аѓа бỳгінде,

Баќытты отбасы аѓасы.

Саѓындыќ Жанерке, 

5-сынып  оќушысы

Д.Шалабекўлы атындаѓы негізгі мектеп

Мєџгілік ќасірет

Отан алдында олар борышын

атќарды,

Аѓаларымыз  саяси ойын ќўрбанына

айналды.

Жỳздеген азамат жат елде кǿз жўмып,

Мыџдаѓан ќандасымыз жараќатпен

оралды.

Баласын, бауырын жоѓалтќан  ата-

аналардыџ,

Жỳрегінде Ауѓанстан мєџгілік жара

болып ќалады.

Абиева Айя,

3-сынып оќушысы  

Д.Шалабекўлы атындаѓы негізгі мектеп

“Іргесі мыќты болсын Отанымныџ,

Дєстỳрлі ỳміті ѓой ол халќымныџ.

Есімдері ǿшпейді, саќталады ерліктері,

Ешќашан ўмытылмас есімі  єр батырдыџ.

Жеџіс туы келген жоќ тектен-текке,

Ўлдарым мен ќыздарым берік берген сертке. 

Бейбіт ǿмір саясында ќалќып жỳрміз,

Кǿк аспанда кǿк байраќ желбіреп мєџгілікке”.

1979 жылдыџ ќараша айында Кеџес

Одаѓыныџ Жоѓарѓы президиумыныџ

Ќаулы ќабылдауы бойынша желтоќсан

айында Орта Азиялыќ  Єскери округ

бўйрыќты тỳрде Ауѓан шекарасынан

ǿтіп, ǿз интернационалдыќ  борышын

атќаруѓа кірісті. Бўл соѓысќа кǿптеген

боздаќтар аттанды. Кǿптеген ер-аза-

маттар соѓыстан ќайтып оралмады,

кǿптегені мỳгедек болып ќайтты.

Ќаншама ана балаларын  жоќтап,

еџіреп жылады. Жасы он сегіз бен

жиырма аралыѓында Ауѓан соѓысында

ќаза тапќандар, хабарсыз кеткендер -

он ỳш мыџнан астам, бўл дегеніміз -

ỳлкен алып шаћар, не болмаса ой

ќиялымызѓа, санамызѓа ой жỳгіртіп

байќасаќ, осынша мыџ боздаќ азамат-

тардан жалѓасќан ўрпаѓы біз секілді

жас ǿспірім ўрпаќ саны ќазіргі таџда

кішігірім мемлекет.                                                                                     

Осындай Ауѓанстан жеріне барып,

ǿзініџ єскери борышын ǿтеп ќайтќан

интернационалист-жауынгер, Кǿбетей

ауылында туып-ǿскен Тǿлеубаев Ма-

дияр Бўѓыбайўлы. Мадияр Бўѓыбайўлы

1982 жылдыџ оныншы ќарашасында

єскер ќатарына шаќырылып, Тỳркмен

республикасыныџ Ашхабад ќаласында

алты ай оќу-жаттыѓудан ǿтті. 1983

жылдыџ мамыр айында Ауѓан шекара-

сын ǿтіп, тікўшаќпен Файзабад

ќаласына алып ǿтті. Мадияр

Бўѓыбайўлымен бірге ǿзініџ жерле-

стері: Скорик Леонид ќазір Ресей еліне

кǿшіп кеткен, марќўм Резник Петр

Киевка кентінен, Ахметов Дєулет

марќўм Байтуѓан ауылынан, таѓы

басќа ќараѓандылыќтар болды. Ма-

дияр Бўѓыбайўлы жоѓарыда аталып

ǿткен жерлестерімен Кишим

кишлагындаѓы горнизонда бір жыл,

алты ай ќызмет еткен. Осы бір жарым

жыл ішінде кǿптеген уаќиѓаны бастан

кешірген. Мадияр Бўѓыбайўлыныџ

есінде адамныџ жан жỳрегіне бататын

жаѓдайлар, ќасындаѓы ǿзімен бірге

жỳрген жолдастарынан, жерлестерінен

айрылу сєттері ќалѓан: взвод коман-

дирі Киселев Алексей атты сарбаздыџ

кǿз алдында мерт болуы. Уфа жігіті Ра-

шидов Шамильдіџ  жау оѓына ўшырап,

кǿз алдында ќаза болуы. Еџ ауыры

жєне еџ ќиыны жерлесі Резник Петрдіџ

ǿз ќызметкер жолдастарына

кǿмектесемін деп ќазаѓа ўшырауы. 

Мадияр Бўѓыбайўлы ǿзіџіџ Отанѓа

деген єскери борышын ǿтеп, ǿзініџ

туѓан жері Кǿбетей ауылына келеді.

Сол жерде механизатор болып жўмыс

істеп, ǿз отбасын ќўрып, ќазіргі таџда

тǿрт балапанын тєрбиелеп, ǿсіріп отыр.

Балаларына тєлім-тєрбие беріп, келе-

шекте адамгершілік ќасиетін

жоѓалтпай, адал, достыќќа берік

болып, елжанды болып ǿсулеріне кǿп

кǿџіл бǿледі. Армандарында

Ќазаќстанымыз кǿркейіп, Президенті-

міз  Н.Є.Назарбаевтыџ дўрыс

саясатыныџ арќасында елін, халќын

биік асуларѓа, биік армандарѓа жеткі-

зуін тілейді. Келешек жас ўрпаќтыџ ал-

дына ќойылѓан маќсаттарѓа ќол

жеткізуі ỳшін кǿптеген

мỳмкіншіліктердіџ жасалып

жатќандыѓына ќуанады.

Келешек ўрпаќтарымыз соѓыссыз

баќытты ǿмір сỳрсе екен деген тілек ті-

лейді єрдайым.                                       

Дєл осынау жадыраџќы жай кỳні

Болса даѓы ќай ѓасырдыџ ќай жылы.

Ўлы Отаным басым иіп бір минут

Есіне алмаќ сол бір апат ќайѓыны.

Айжан Бўѓыбай,  7-сынып  оќушысы

Р.Асубаев атындаѓы орта мектеп

Ер есімі - ел есінде   

Кеџес єскерлерініџ Ауѓанстаннан шыѓарылѓанына 25 жыл

8  бет

Н   Ў   Р   А  

8 ақпан 2014 жыл

жүктеу/скачать 7,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: