Ерте жастағы балалардың Әлеуметтік дағдылары мен ӛзін-ӛзі ҥйрету дағдыларын
ӘЛЕУМЕТТІК ДАҒДЫЛАР МЕН ӚЗІН-ӚЗІ ҤЙРЕТУ
жүктеу/скачать 0,91 Mb. Pdf көрінісі
|
Ерте жаста ы балаларды леуметтік да дылары мен зін- зі йрету
| ӘЛЕУМЕТТІК ДАҒДЫЛАР МЕН ӚЗІН-ӚЗІ ҤЙРЕТУ
ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ БОЙЫНША АТА-АНАЛАРДЫҢ ӚЗАРА ӘРЕКЕТІ Отбасы - бала үшін жаңа әлем әлеуметтенудің бастапқы сатысы. Балалармен және ересектермен қарым-қатынас барысында бала мінез-құлық, ӛзара қарым-қатынас нормалары мен ережелерін меңгереді, олардың орындылығы мен қажеттілігін түсінеді. Бала үшін мектепке дейінгі ұйымдарда ұйымдастырылған оқу қызметі ғана емес, сонымен қатар балалардың ата-аналарымен бірлескен іс-әрекеті қажет. Балаларда әлеуметтік дағдыларды қалыптастыру жетістігі педагогтардың тәрбиеленушілердің ата-аналарымен ӛзара іс-қимылымен негізделеді. Ӛзара әрекеттестіктің мақсаты-баланың жеке басын әлеуметтік дамыту үшін мектепке дейінгі ұйым мен отбасының күш-жігерін біріктіру. Міндеттер: ата-аналарды МДҰ ӛміріне қатысуға тарту; жақындары мен құрдастарына саналы мейірімді қарым-қатынасты дамыту; балалардың ӛз отбасына және қоршаған ортаға деген құрметпен қарым- қатынасын қалыптастыру мәселелерінде ата-аналардың психологиялық- педагогикалық мәдениетін арттыру. Ата-аналар баланы отбасылық дәстүрлерге, ӛз халқының мәдениетіне тартады. Отбасы балаға қауіпсіздік, қорғаныс сезімін береді, балада жаңа жағдаяттарда толқу сезімін тӛмендетеді. Сондықтан ата-аналар мен педагогтар арасында жалпы талаптармен, ережелермен серіктестік қарым- қатынас құру ӛте маңызды. Ерте жастағы балалардың әлеуметтенуі мәселелерінде ата-аналардың педагогикалық мәдениетін кӛтеру үшін түрлі жұмыс формалары қолданылады: лекциялар, топтық және ата-аналарға арналған жекелеген кеңестер, ата-аналар конференциясы, жылжымалы папкаларды, буклеттерді, ақпараттық парақтарды, газеттерді, жаднамаларды, бейнетекаларды, консультациялық пункттерді, ашық есік күндерін, «Сенім телефонын» құру, кӛрмелер мен конкурстарға арналған бірлескен шығармашылық жұмыстар, фотокӛрмелерді рәсімдеу және т. б 16 Кеңес беру пункті аясында ата-аналарға «Баланы ойыншықтарды жинауға қалай үйрету керек» тақырыбына практикум ӛткізуге болады (2- қосымша («Консультациялар мен әңгіме тақырыбы»). Отбасымен ынтымақтастықтың түрлері мен әдістерінің әртүрлілігі қарым-қатынас жасауға кӛмектеседі, балалар, ата-аналар және педагогтар арасында сенімді қарым-қатынасты орнатуға ықпал етеді. Ерте жастағы балаларда ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдыларын дамыту- ата-аналардан ӛз баласынан білім мен үлкен шыдамдылықты талап ететін ұзақ процесс. Әдетте, ата-аналар балаларда ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдыларын дамытуға аса мән бермейді және оларды тым кішкентай деп есептей отырып, барлығын ӛздері жасайды. Баланың дамуында ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдыларының мәнін түсінетін басқа ата-аналар шыдамдылық танытпайды және бала үшін ӛзі жасай алуы мүмкін. Бұл таңертең ата-аналар жұмысқа асығуынан, ал кешке шаршағанынан болады және балалардың баяулығы оларды ызаландырады. Кез келген ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдысын дамыту кезінде балаларды белгілі бір іс-әрекеттерге үйрету керек: түймелерді түймелеуге, бәтеңке байлауға үйрету. Баланы осы іс-әрекеттерді орындауда ынталандыра отырып, бірнеше рет жаттығуларға үлкен мән беру керек Содан кейін ересек балалармен бірге іс-қимыл жасайды. Мысалы, балаларды қолын жууға үйреткен кезде, ол ӛз киімінің жеңдерін қайырады, қолдарын жуады, олардың үштен бірін жуады, сабындап жуады, қолдарын сүртеді және содан кейін ғана балаларды барлық операцияларды сол ретпен қайталауға итермелейді. Балада ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдыларын дамыта отырып, ата- аналар бұйрық беріп сӛйлемеуі керек, балаға міндетті түрде түсіндіруі және ӛз мысалында кӛрсетуі тиіс. Жұмыстың бір бӛлігін ата-ана баланы мәжбүрлемей ӛзі орындай алады. Егер екі жылда бала тек түбекке отыруды үйренсе және оны отырғызған кезде жасаса, онда ол үш жылда дәретханаға баруды үйреніп, оны негізінен ата-анасының кӛмегінсіз және ертіп жүрусіз жасауға тиіс. Егер үш жылда ӛз бетінше киіну қиын болса және ата-анасы оған кӛмектессе, онда оны осы уақытта аяқ киім киюге үйрету керек. Баланы түсінгіштігі үшін тек қана мақтау емес, ол мұны қалаған сайын істеуі маңызды. Мадақтау балада қуаныш сезімін тудырады, оның ӛзі бірдеңе істей алатынына, оны күш-жігерге, дербестікке итермелейтініне сенім туғызады. Осы жастағы балалар белсенді және білімпаз. Оларды қоршаған ересек адамдардың бәрі қызықтырады. Бала тек қана оларды бақылап қана қоймай, олардың әрекетіне араласуға тырысады. Ата-аналардың істеріне қатысу балада отбасы істеріне, «мен кӛмекшімін» ұстанымын нығайтуға қатыстылық сезімін қалыптастырады. Бұдан әрі бұл оның бірлескен белсенді ынтымақтастығының бір дәлелі болады. Ата-анасымен бірге күнделікті 17 істерге қатыса отырып, үлкендердің мысалына сүйене отырып, балалар қажетті әлеуметтік дағдыларға ие болады. Осылайша, мектепке дейінгі ұйымдар мен ата-аналардың баланың денсаулығын сақтау және нығайту, ӛзіне-ӛзі қызмет кӛрсету дағдыларын қалыптастыру бойынша мақсатты жұмысының нәтижесінің педагогикалық ғана емес, сонымен қатар терең әлеуметтік маңызы бар. жүктеу/скачать 0,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|