Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Медицина әлеуметтануы. Решетникова
| 2.5.4. Медициналы* *ызмет нары(ы
Медициналы ызмет экономикалы элемент болып табылады. Сондай-а, медициналы ызмет нары ыны болмысын анытайды. ДС-да ы маркетингтік арым-атынастар белгілі бір айтарлытай айырмашылытарына, медициналы ызметті пайдалану дегейіне сйкес медициналы ызмет нары ыны фрагментациясын тудырады. Науастарды шартты топтары (бір аурумен ауыратындар, декре- тирленген коктингенттер, диспансерлік баылауда ы топ адамдары жне т.с.с.) нарыа тн сегменттерге сйкестене бастайды. Медициналы ызмет дрежелері денсаулы сатауда ы марке- тингті "йымдастыруда маызды болып табылады. Медициналы# #ыз- меттер — б"л ажетті медициналы жне техникалы рекеттер мен манипуляция жина ы, дрігерлік н"сауда ы масата жетудегі ая- тал ан ма ыналы ж ктемеге ие. Стандартты жне жеке медициналы ызметтерді ажыратады. Стандартты медициналы# #ызметтер к біне- се бірдей технология бойынша орындалады. Кез келген дрежедегі нау- ас шін жне ба а т зуде салыстырмалы т"раты болып келеді. Жеке медициналы# #ызметтер р т рлі рекеттер мен манипуляциямен, р т рлі емдік препараттарды, функционалды диагностика жне т.б. "- ралдарыны ауымды жина ымен сипатталады. Медициналы ызмет "рамын келесі діспен ж йелендіруге болады. Жалпы "рамы: оны алу а дейінгі болмашылы ы (материалды емес сипат); ызметті ндіру жне пайдалануды б лінбеушілігі; сапаны біркелкі болмауы немесе згергіштігі; ызметті дер кезінде саталу а абілетсіздігі. Экономикалы "растырушылар: зінде т"рушылы, рентабельділік, тиімділік, ызмет ба асы, ба а жасау дісі. Медициналы-леуметтік "рылымы: заманауилы, олжетімділік, сапа. Медициналы ызмет бір жа ынан ызмет болып табылады, ал бас- а жа ынан спецификалы ерекшеліктерге ие. Профессионалды ксіп нтижесі адамны зінен дамиды; ызмет индивидуалды сипата ие; нтижелік шы ын к лемімен тікелей байланысты емес; нтиже шы- ан кезден жне айталап сер ету ажеттілігіне сйкес р т рлі; ыз- 144 II Б лім. Медицина леуметтануы меттерді материалды жне материалды емес т рде к рсетеді; ызмет ба асы — оз алмалы к лем. Медициналы ызмет нары ы зіндік ерекшеліктерге ие: туекел жне белгісіздік, олар басарылмайтын нарыта сатан- ● дыруды дамуына немесе денсаулы сатау ресурстарын тиімсіз пайдалану мселелеріне алып келеді. Медициналы ызметті ай- та олдану жне туекелді тадау; сырты эффектілер, мысалы, о — вакцинация, теріс — ятро- ● гендік аурулар; апаратты ассиметриялы арастыру науас пен дрігер арасында ● ксіптік лицензирлеу мселесімен комбинацияланады. РФ-да нарыты атынастар медициналы к мек к рсетуді бар- лы т рлерінде таралма ан. Басаруды екі ж йесін параллелді ызмет атарады, аржыландыру жне медициналы к мек к рсету; нарыты медициналы сатандыру ж йесі; нарыты емес денсаулы сатауды кімшілік басару ж йесі. Денсаулы ор ауда т"р ындарды ажеттіліктерін ана аттанды- руда тегін медициналы ызмет нары ы стемдік етеді. Б"л специфи- калы леуметтік-ба дарлы нары ы, м"нда т"тынушы а медициналы ызметті белгілі бір к леміне жне сапасына кепілдік беріледі. Меди- циналы ызметті леуметтік нары ында «сатып алушы» т"тынушы бола алмайды, т"р ындарды пайдасына келісімдер жасалады. Науасты медициналы ажеттілігіні, оны жа дайына атына- сы, ішкі арама-айшылытарды шешу медициналы-экономикалы топтар жне т лем абілеттілікке масатты сегменттеу дісімен ол жеткізіледі. М"ндай жа дайда медициналы ажеттіліктерді ана ат- тандыру спецификалы шарттармен, дст рлермен, жекелілік, "лтты жне науасты баса да ерекшеліктеріне сйкес ж ргізіледі. ажеттіліктерді "растыруды келесі ба ыты медициналы ыз- мет нары аны шарттарында ы медициналы к мектегі т"тынушылар арасында о амды пікірді алыптастыру болып табылады (медицина- лы-оытушылы жне санитарлы-а артушылы ж"мыстарды "йым- дастыру жне ж ргізу). Осындай тсілмен медициналы ызметті т"тынушы медициналы- диагностикалы жне медициналы-леуметтік топтарды медицина- лы ажеттіліктері арасында ы арама-айшылы жойылады. Медициналы ызметтермен атар, РФ т"р ындарына тегін медици- налы к мек к рсетуді мемлекеттік кепілдік ба дарламасы бойынша к рсетілетін, мемлекеттік, мемлекеттік емес, жеке меншік медицина- 2.5. леуметтік сатандыру — денсаулы ор ау саласында тр ындарды... 145 лы "йымдар арылы медициналы ызмет к рсетеді, азаматтарды емдік сауытыру ажеттіліктерін ана аттандыру а ба ыттал ан. Осы атал ан за а сйкес аылы медициналы ызметті ж зеге асуы бар- лы кешіктірілулерді орнын толтыруды арастырады. ызметтерді ндіру бойынша сатып алушы есебінен жне ж зеге асырудан т скен табысты "растыру болып табылады. Аылы медициналы ызметті сатып алушылар а "йымдастырылма ан т"р ындар (халы), зады т"л- а, ЕМС келісімшарт шеберіндегі медициналы сатандыру "йымда- ры жатады. Медициналы ызмет нары ында ы маызды реттеушілер медициналы ызмет к рсетуді шарттары жне ба асы болып табы- лады. ММС ж йесінде к рсетілетін медициналы к мекті шарттары, к лемі, т рлері ММС-ні базалы жне территориялы ба дарлама- ларымен аныталады, ал медициналы ызметтерге тарифтер арнайы комиссиямен бекітіледі. Медициналы ызметтер нары ында келесі "ытар ж зеге асы- рылады: емдеу дісін жне формасын тадау, кез келген медициналы ызмет "сынушы а ж гіне алу, келтірілген материалдарды жне рухани зардаптар шін т лемаы алу, т"тынушы мен медициналы ызметті "сынушыны жне т.б. "ы жне экономикалы ор алуы. Медициналы ызметтер халыты р т рлі леуметтік топтарымен т рлі к лемде олданылады. Негізгі ерекшеліктер (с"раныста, к лемде, медициналы ызмет иынды ында) сыраттарды ауырлы ына жне р т рлі жаста ы, жыныста ы топтарды ажеттіліктеріне туелді. Денсаулы сатау ж йесінде к рсетілетін барлы ызметтерді ден- саулы сатау нары ыны сйкес сегменттерімен к рсетуге болады: емдік, диагностикалы, алдын алу, реабилитациялы, медико-экс- перттік, парамедициналы, медициналы-леуметтік, кадр даярлау бойынша, оларды аттестациясы жне сертификациясы, аккредитация жне задастыру бойынша, сервистік. Медициналы ызмет маркетингіні тиімділігі т"тынушылар с"- ранысыны ана аттануына туелді. Медициналы ызметті сара- лан ан жне сараланба ан маркетингтерін ажыратады. Медициналы ызметті саралан ан маркетингі нарыты наты сегменттері шін белгілі бір т рді жне дрігер рекетіні ба дарламасы бойынша медициналы ызмет к рсетеді. Нары сегменттеріні (е бірінші кезекте медициналы ызметті т"тынушыларды жалпы болмысы ес- керіледі, ал содан со оларды айырмашылытары ескеріледі) арасын- да ы айырмашылытарды азайту кезінде сараланба ан медициналы ызмет меркетингі ж нінде айтылады. 146 II Б лім. Медицина леуметтануы Нарыты экономиканы ыпалына арамастан, денсаулы са- тау ж йесінде е бірінші кезекте леуметтік факторлар, ал одан кейін экономикалы (жедел жне кейінге алтырылмайтын к мек к рсету кезінде) факторлар сер етеді. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|