Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Медицина әлеуметтануы. Решетникова
| 3.5.3. Бас*ару шешімдеріні' Jлгілері
Басарушылы шешім — басару рекетіні маызды кезеі болып табылады. Басарушылы шешім — шешім абылдау ортасы дрежесі- не байланысты згеріп отырады. абылдан ан шешімді ж зеге асыру рдісі оны орындалуын баылаумен ты ыз байланысты абылдан ан шешімдер нтижесінде т зетулер енгізу ажеттілігі туындайды, ол кезде жаа шешімдер абылдау ажет болады. Барлы басарушылы рекет шешімдерді даярлау, оларды ж зеге асыру, баылау жне жаа жа дай- ларда жаа шешім даярлау жиынты ынан т"рады. Басарушылы шешімдер жа дайды к рделілігіне жне оны жа- сауда менеджерлерді шы армашылы лесіне байланысты 3 дегейге б лінеді. Кері тартпалы##а негiзделген шешім ● — тексеруден ткен меха- низмге жне бар рекеттер ба дарламасына сйкес абылданады. С$рыпталан жне бейімделген шешім ● — б"л дегейде бастамалар мен ызметтер еркіндігі шектеулі к лемде к рініс береді. 3.5. Денсаулы сатауда ы басарушылы арым-атынастар 175 Мысалы, альтернативаны баалауда жне тиімдісін тадау барысын- да с$рыпталан жне бейімделген шешімдер #осымша немесе тосын ке- дергілер мен #иынды#тар туындауыны алдын алады. Инновациялы# шешімдер ● — ои аларды к рделілігімен жне то- сынды ымен байланысты. Б"л жаа мазм"н а ие тосын шешімдер абылдау ажеттілігін тудырады. Басарушылы шешімдерді даярлау рдісі бірнеше кезедерден теді. Соларды бірнешеуіне тоталса. Мселені #ойылуы — (масата жету дістерін, шешімдерді ба алау шарттарын анытау, факторларды, шарттарды, шектеулерді айындау, альтернативалар а сараптама жасау). Бірінші кезеде негізінен логика- лы "ралдарды т рлі дістер арылы олдану ж зеге асырылады (са- раптама, синтез, салыстыру, индукция, дедукция, к шірмесі, натылау, абстрактілеу) жне интуиция олданылады. Міндетті "растыру жне бекіту шін мына с"ратар бойынша жауаптарды натылап алу ажет: міндетті ою себептері, міндетті андай т рге жататынды ы жне оны шешу уаытыны ты ызды ы; жа дай а сер етуші факторлар, жа дай- ды мекеме ж"мысына сері; міндеттерді орындау нтижесінде ол жеткізілуге тиісті масаттар 1 . +абылданан шешімні тиімділігін аны#тау шарттарын тадау. а- былдан ан шешімні тиімділігін ба алау шарттары санды мазм"н а ие болуы тиіс, сонымен атар, шешімні нтижелерін толы сипаттауы жне наты рі арапайым болуы тиіс. Тиімділікті анытау шартын д"- рыс тадау — ол міндетті д"рыс анытауды маызды б лігі, себебі, шартты зі к бінесе міндетті шешу жолыны ба ытын анытау а м мкіндік береді. Д"рыс жне наты "растырыл ан міндеттерді мазм"нында а- лыптасан жа дайды толы сипаттамасы, сонымен атар, шешім а- былдау а сер еткен факторлар аны амтылуы тиіс; міндеттерді шешу орлары; міндеттерді шешу талаптары (аныты, туекел, белгісіздік) жне т.б.; мекеме немесе оны жеке "рылымы шін шешуші мсе- лені маыздылы ы; міндетті орындау мерзімі; міндетті шешуге ба- ыттал ан альтернативаны тадау барысында ы санды жне сапалы шектеулер; шешімні тиімділігін ба алауда ы наты шарттар (санды жне сапалы). 1 Міндетті ою себептері ішкі немесе сырты болуы м мкін. Жекелей арастыр анда ал а ойыл ан нормадан ауыту, кемшіліктер, тактикалы жне стратегиялы шешімдер а- былдау ажеттілігі, нарыты згерістер жне оны дамуына болжам жасау ажеттілігі болуы м мкін. 176 III Б лім. Денсаулы сатау саласын басару леуметтануы Тиімділікті анытау а ба ыттал ан к птеген сапалы шарттар бар, олар а ж"мысшыларды сапалы "рамы, басшыны беделі, тауарды сапасы, т.б. енеді. Б"рыс тадал ан шарт ате орытындылар жасау а, ж"мысты нашар "йымдасуына келуі м мкін, сондытан мына "сы- ныстарды ескеру ажет: шарт ретінде бір немесе бірнеше к рсеткіш бо- луы м мкін (жеке талаптар жалпы ж йелік талаптармен сйкес болуы тиіс); шарт ретінде тек максималды немесе минималды к рсеткіштер мні ана емес, сонымен атар, тиімділігін жо арылату айын немесе айын емес, немесе белгілі бір иындытармен байланысты м мкіндік шекарасы; егер шарттар жеткілікті к п болса, онда оларды топтастыру ажет жне не "рлым маызды топтан негізгі шартты тадап алу ажет. Мселелерді шешуде евристикалы дістерді пайдалану имыл-ре- кетті логикалы бірізділігін тексеруге, барлы м мкін болатын фактор- ларды анытау мселелік жа даяттарды ерекшелігін анытауда маызы зор. Б"дан кейін н"салар тиімділік шарттары бойынша салыстыры- лып, е здігі тадалынады. Жа даяттар бірнеше факторларды кешенді сері нтижесінде болуы жне не "рлым к рделене т суі м мкін. Бір- неше факторлар сер еткенде жа даяттар б"рын ыдан да к рделі болуы м мкін. Сондытан рбір м мкін болатын кездейсо факторды жне леуметтік салдарларды рбір фактормен жанасуын ескеру ажет. Басшы #ызметіні тиімділігін баалау. Ж ргізілген сауалнамалар о- рытындысы бойынша басшылы ызметіні тиімділігін ба алау шарты ретінде ызметкерлер басшы абылда ан шешімні нтижелері мен салдарларын айтады. Б"л жерде жауапкершілікті к лемі шешімні нтижелеріне тура пропорционал. Оны ішінде жеке психология- лы (адамны жеке уайымы); леуметтік-психологиялы (абылда ан шешімге "жымны жауабы); адамгершілік-педагогикалы (абылдан- ан шешімні трбиелік мні); "йымдастырушылы (басару жне ндірісті "рылымыны згерістеріні зара байланысы); экономи- калы (тапан табыс немесе шыан шы ын). Басарушылы шешімді тадау, бір жа ынан, істі м ддеге байла- нысты жо арыдан б"йырумен байланысты, екінші жа ынан, олас- тында ж"мыс істейтін адамдарды пікірімен сйкес келу керек немесе мекемені "рамына орынбасарлар, б лім жетекшілері, бас мамандар жне т.б. енетін «ми орталы ымен» сйкес келуі керек. абылдан- ан шешім бойынша басшыны адамгершілік жауапкершілігі барлы ызметкерлерді пікірімен санасу арылы бекітумен аныталады (ма- мандар, "жымды жне "жымды органдар). М"ндай шешім наты мселе жайлы жалпы ой тудыру а м мкіндік береді, масата жетуде 3.6. Медициналы мекемелерді басару 177 жне ж й елік т"р ыда ж зеге асыруда зара к мекті алыптастырады, іскерлік белсенділікті к шейтеді, ж"мысшыларды біліктілігін артты- рады жне ынталандырады. Сонымен атар, ж"мысшыларды басару рдісіне атысты орта м дделілік, маыздылы ын сезіну жне зіне тікелей атысы бар екендігін сезінуге трбиелеу. Б"л оларды к з ал- дында беделін к тереді, абылдан ан шешімдерді орындауда "жымды жауапкершілікті субъективті сезінуін к рделендіреді т седі. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|