№17 (18379) 16 аќпан 2016 ж сейсенбі

16 аќпан 2016 жыл

4

¦лт жоспары бес институ-

ционалды реформаны жєне

"100 наќты ќадамды" ж‰зеге

асыру маќсатында 2016 жылѓы

1 ќањтарынан "Ќазаќстан Рес-

публикасыныњ мемлекеттік

ќызметі туралы", "Сыбайлас

жемќорлыќќа ќарсы іс-ќимыл

туралы" зањдары ќабылданып,

к‰шіне енді. Реформаныњ жа-

ња кезењінде мемлекеттік ќыз-

меттегі тєртіптік жєне єдептік

баќылауды к‰шейтуге кμњіл

бμлінген. Осылайша, Мемле-

кет басшысыныњ Жарлыѓымен

мемлекеттік ќызметшілердіњ

ж±мыстаѓы, ±жым ішіндегі, т±р-

мыстаѓы ќарым-ќатынастарын

регламенттейтін жања Єдеп ко-

дексі енгізілді.

Жања єдеп жμніндегі уєкіл

институты мемлекеттік ќызмет-

шілердіњ моральдыќ-єдептілік

тєрбиесін ќамтамасыз етуге

баѓытталѓан, ал жања ќ±рылѓан

Єдеп бойынша кењес єдеп

ќ±ќыќ б±зушылыќтарыныњ, сы-

байлас жемќорлыќтыњ алдын

алу шаралары ж±мысын ж‰йе-

лі т‰рде ж‰ргізетін болады. Єр-

бір жањалыќќа наќтыраќ жеке

тоќталсаќ. Жања Єдеп кодексі-

ніњ жалпы ережелеріне мем-

лекеттік ќызметшілердіњ елдегі

±лтаралыќ келісімді ныѓайтуѓа,

ќабылданатын шешімдердіњ

зањдылыѓы мен ашыќтыѓын

ќамтамасыз ету, мемлекеттік

ќызметшілердіњ адалдыѓы мен

єділдігі жатады.

Мемлекеттік ќызметшілер ењ

алдымен мемлекет м‰ддесіне

жєне оныњ азаматтарыныњ ќ±-

ќыќтарына зиян келтіретін єре-

кеттерге ќарсы т±рып, белгі-

ленген шектеулерді ќадаѓалау

керек екенін естен шыѓармауы

тиіс. Мемлекеттік ќызметші-

лердіњ ќызметтік єдепті жєне

ресми іс-ќимыл ережелерін

±стануы, сырт келбетініњ ќара-

пайым єрі ±ќыпты болуы ‰й-

реншікті жаѓдайѓа айналуы ке-

рек. Сонымен ќатар "халыќ ќыз-

метшісі" ќоѓам тарапынан сын

тудыруы м‰мкін шындыќќа жа-

наспайтын аќпараттарды тара-

туѓа кез келген ќимылды бол-

дырмауы тиіс. Мемлекеттік мен-

шіктіњ саќталуын ќамтамасыз

етуге, μзіне сеніп тапсырылѓан

мемлекеттік меншікті, автокμлік

ќ±ралдарын ќоса алѓанда, ќыз-

меттік тєртіпті б±лжытпай саќ-

тауѓа, ж±мыс уаќытын ±тымды

жєне тиімді пайдалануѓа мін-

детті. Кодекстіњ таѓы да бір ‰л-

кен бμлігі кμрсетілетін мемле-

кеттік ќызметтер сапасыныњ

арттыруын, олардыњ халыќ

м±ќтаждыќтарына  баѓыттал-

ѓандыѓын аныќтайды. Ќызмет-

тен тыс уаќыттаѓы тєртіп стан-

дарттарына ќоѓамѓа жат мінез-

ќ±лыќ, ќоѓамдаѓы адамгерші-

лікке н±ќсан келтіретін масањ

к‰йде болу жаѓдайларына жол

бермеу сияќты тыйымдар жа-

тады.

Кез келген ж±мыстыњ нєти-

жесі ±жымда ќалыптасќан

ќарым-ќатынас мєдениетіне

байланысты. Осыѓан орай, Ко-

дексте басты назар мемлекеттік

органдарда моральды-психи-

калыќ климат ќалыптастыруѓа

бμлінген. Барлыќ мемлекеттік

ќызметшілер бірінші кезекте

басшылар ±жымдаѓы іскерлік

ќарым-ќатынастыњ бекуіне,

абыройына н±ќсан келтіретін

жеке жєне кєсіби ќасиеттерін

талќыламауы тиіс. Сонымен

бірге, тμменгі лауазымдаѓы ќыз-

метшілер басшыларыныњ тап-

сырмаларын орындау кезінде

тек д±рыс мєліметтерді ±сынуы

керек, оѓан белгілі болѓан ќыз-

меттік єдепті б±зу туралы жаѓ-

дайларды бірден басшылыќќа

жєне єдеп жμніндегі уєкілетті-

ге айтуы шарт. Басшылар ќара-

маѓындаѓыларына ќатысты

μзініњ тєртібімен барлыќ жаѓ-

дайда ‰лгі болып, меритокра-

тия ±станымын ќадаѓалап, ын-

таландыру жєне жазалау кезі-

нде объективтілік танытуы ке-

рек. Ќарамаѓындаѓыларѓа ќа-

тысты негізсіз кінє арту, орын-

сыз мінез-ќ±лыќ, єдепсіздік

фактілеріне жол бермеу керек.

Кодекс реттейтін келесі аса

мањызды ќатыныстардыњ бірі –

мемлекеттік ќызметшілердіњ

кμпшілік алдында сμз сμйлеуі.

Мемлекеттік органныњ ќызметі

бойынша сμз сμйлеулер оныњ

басшысымен немесе уєкілетті

т±лѓамен ж‰ргізіледі.

Ќызметшілерге мемлекеттік

саясат туралы μз ойын айт-

пауы керек, егер де ол:  мемле-

кеттік саясаттыњ негізгі баѓытта-

рына сєйкес келмесе; жария-

лауѓа болмайтын ќызметтік

аќпаратты ашатын болса;

мемлекеттіњ лауазымды т±лѓа-

ларына ќатысты єдепсіз пікір-

лер болса.

Ќызметшілерге педагогика-

лыќ, ѓылыми немесе шыѓарма-

шылыќ ќызмет бойынша мєлі-

меттерді мемлекеттік орган аты-

нан жариялауѓа жол берілмей-

ді. Егер  де, жемќорлыќ бойын-

ша негізсіз кінє артып жатса,

шенеуніктер бір ай мерзімде

оны жоќќа шыѓару бойынша

шаралар ќолдануы ќажет.

Халыќаралыќ тєжірибеде

єдеп жμніндегі уєкілетті инсти-

тут μзін тиімді жаѓынан ±сынды

(Венгрия, Канада, АЌШ жєне

т.б. ж±мыс істейді).Осы тєжіри-

беге с‰йене отырып, 2016 жыл-

дан аталѓан институт біздіњ елі-

мізде де енгізілді. Єдеп жμнін-

дегі уєкіл – б±л мемлекеттік ор-

гандардаѓы ќызметтік єдептіњ

ќадаѓалануын ќамтамасыз ете-

тін мемлекеттік ќызметші. Б±л

институт орталыќ атќарушы

органдарда (ќ±ќыќ ќорѓау жєне

арнаулы мемлекеттік орган-

дарды  ќоспаѓанда)  жєне об-

лыстар, республикалыќ мањы-

зы бар ќалалар жєне астана

єкімдерініњ аппараттарында

енгізіледі. Єдеп жμніндегі уєкіл

функциялары орталыќ орган-

дарда – жауапты хатшылар-

мен, жергілікті органдарда – об-

лыстар, республикалыќ мањы-

зы бар ќалалар жєне астана

єкімдерініњ аппарат басшыла-

рымен ж‰зеге асырылады.

Єдеп жμніндегі уєкіл мемле-

кеттік ќызметшілерге белгілен-

ген шектеулерді ќадаѓалау

мєселелері бойынша кењес бе-

реді, жеке жєне зањды т±лѓа-

лардыњ μтініштерін ќарасты-

рып, ±жымдаѓы ќарым-ќатынас

мєдениетін ќалыптастырады.

Ќызметшілердіњ ќ±ќыќтары б±-

зылѓан жаѓдайда, оларды ќор-

ѓау жєне ќалпына келтіруге ба-

ѓытталѓан шаралар ќолданады.

Уєкілетті, егер де мемлекеттік

орган басшысыныњ сєйкесін-

ше, мєселені шешуде м‰дде-

лер тартысы бар екеніне к‰-

мєндары болса, μзі шешім ќа-

былдай алады.

Осы жылдан бастап Тєртіптік

кењес мемлекеттік ќызмет ми-

нистрлігініњ Єдеп жμніндегі ке-

њестеріне μзгертілді. Олар бар-

лыќ облыстар мен Астана, Ал-

маты ќалаларында коллегиа-

лыќ орган ретінде ќ±рылды. Ке-

њестіњ ж±мыс органы оныњ хат-

шылыѓы болып табылады. Жа-

ња Кењестіњ ќ±зыретіне кіретін

мєселелер ортасы кењейтілді.

Біріншіден, Кењес жања мемле-

кеттік ќызмет  Департаментімен

немесе мемлекеттік органныњ

μзімен аныќталѓан сыбайлас

жемќорлыќ тєуекелдер нєти-

Ќ¦ЌЫЌТЫЌ МЕКТЕП

жесін  ќарастырады.  Екінші-

ден, сыбайлас жемќорлыќќа

ќарсы стратегияны ж‰зеге асы-

ру бойынша мемлекеттік орган-

дардыњ ќызметініњ нєтижелері

мен μкілетті органныњ сыбай-

лас жемќорлыќтыњ алдын алу

бойынша берген ±сыныстар-

ды, єдеп жμніндегі б±зушылыќ-

тарды наќты т‰рде ќарастыра-

ды. ‡шіншіден, Кењестіњ μкі-

леттілігіне єдеп жμніндегі уєкіл-

дердіњ жєне мемлекеттік орган-

дардаѓы тєртіптік комиссиялар-

дыњ ќызметі жатады. Тиісті б±-

зушылыќ талдауларды ж‰ргіз-

геннен кейін біз оларды μзіміз-

діњ отырыстарымызда ќарас-

тырамыз.

Жоѓарыда аталѓанныњ бар-

лыѓынан басќа Кењес ќала,

аудан єкімдеріне, тексеру ко-

миссиясыныњ м‰шелеріне, ор-

талыќ мемлекеттік органдар-

дыњ аумаќтыќ бμлімше, облыс-

тыќ  басќарма  басшысынан

бастап, облыстыњ ќала жєне

аудандарыныњ жеке бμлімдері

басшыларына дейін, жергілікті

атќарушы органдар басшыла-

рына  ќатысты тєртіптік істерді

ќарастырады. Кењестіњ ќ±зыр-

лыѓына тек ќана єдеп бойын-

ша б±зушылыќтар, сонымен

ќатар Ќазаќстан Республикасы

"Ќазаќстан Республикасыныњ

мемлекеттік  ќызметі туралы"

зањыныњ 50-бабында белгілен-

ген мемлекеттік ќызметтіњ бе-

делін т‰сіретін тєртіптік іс-

ќимылдар жатады. Б±рын б±л

б±зушылыќтар к‰шін жоѓалтќан

"Сыбайлас жемќорлыќпен

к‰рес" зањына сєйкес, жемќор-

лыќќа жаѓдай туѓызатын шарт-

тар ретінде баѓаланды.

Ќорытындылай келе, мем-

лекет басшылыѓымен оныњ

азаматтары алдында, оныњ

ішінде мемлекеттік ќызметші-

лері алдында  ‰лкен  міндеттер

ќойылѓан. Б±л міндеттер Елба-

сы Н.Є.Назарбаев айтќандай,

барлыѓынан наќтылыќ, жања-

шылдыќ пен табандылыќты

талап етеді. Мемлекеттік ќыз-

метшілер б±л ретте заманауи

ќазаќстандыќ ќоѓамныњ ‰лгісі

болуы керек.

Асхат ЕСКЕНДІРОВ,

 Ќазаќстан Республикасы

Мемлекеттік ќызмет істері

министрлігініњ Ќостанай

облысы бойынша

департаменті басшысыныњ

орынбасары, єдеп жμніндегі

кењес хатшылыѓыныњ

мењгерушісі.

Мемлекеттік ќызметшілердіњ

ќызметтік єдебі

"Н±р Отан" партиясыныњ Ќос-

танай облыстыќ филиалыныњ

ќоѓамдыќ ќабылдау бμлмесінде

облыс єкімініњ орынбасары

М.Ќ.Ж‰ндібаев ќабылдау ж‰ргізу-

діњ кестесі шењберінде азамат-

тарды жеке ќабылдау μткізді.

Ќарабаев Самат Мењдібай±лы

Ќостанай ауданыныњ Шеминов-

ка ауылынан келіп, бір жарым

жасар баласыныњ туа біткен кμз

катаракта ауруына шалдыќќа-

нын, соѓан сот-медициналыќ са-

раптама жасамай отырѓандыќта-

рына шаѓынады. Облыс єкімініњ

орынбасары μзімен бірге ќабыл-

дауѓа ќатынасып отырѓан осы

шаѓымдаѓы мєселеге ќатысы бар

салалыќ мекеме басшыларымен

кењесе келіп, алдымен денсау-

лыќ саќтау мекемесінде толыќ

ќаралып, содан кейін барып сот-

медициналыќ сараптама жаса-

латынын, ол ‰шін б‰гіннен ќал-

дырмай  облыстыќ денсаулыќ

басќармасыныњ басшысына

тапсырма бергенін айтты.

Ќостанай ауданыныњ Зареч-

ный ауылыныњ т±рѓыны Костина

Наталья Владимировна Ќоста-

найдаѓы "Дельфин" балалар

‰йінен бала асырап алѓысы ке-

летінін айтты. Тікелей ќабылдау

‰стінде оѓан єзірге балалар ‰йін-

де ата-анасы толыќ бас тартќан

балалардыњ жоќ екендігі, егер

алдаѓы  уаќытта ондай балалар

болѓан жаѓдайда μтініші ќанаѓат-

тандырылатыны жеткізілді.

Таѓы да Ќостанай ауданыныњ

Затобол кентінен азаматша Гор-

бунова Любовь Николаевна кμз

ауруына байланысты сот-меди-

циналыќ сараптама жасалмай

отырѓандыѓын, соныњ салдары-

нан м‰гедектік алуѓа м‰мкіндігі

болмай отырѓандыѓына шаѓына

келген.  Жаѓдайдыњ мєн-жайын

с±растыра келгенде, 2015 жылы

сараптама жасалѓаны, біраќ

оныњ ќорытындысы бойынша

м‰гедектік беруге жатпайтыны

т‰сіндірілді. Сондыќтан биыл

ќайта сараптама жасатып, тексе-

руден μту мєселесін облыс

єкімініњ орынбасары μз баќыла-

уына алды.

Атаманенко Надежда Никола-

евна Ќостанай ауданыныњ Озер-

ное ауылынан балдаќќа с‰йеніп

келіп отыр. Оѓан саркома диагно-

зы ќойылып, бір аяѓыныњ тізеден

жоѓары кесілгеніне байланысты

3-топтаѓы м‰гедектік берілген.

Шаѓымданушы біріншіден 2-топ-

таѓы  м‰гедектікке  ауыстыруѓа,

екіншіден санаториялыќ-курорт-

тыќ емделуге жолдама алуѓа

жєне лайыќты ж±мысќа орнала-

суѓа кμмектесуді μтінеді. Оѓан да

толыќ т‰сіктеме беріліп, Ќостанай

ауданыныњ єкімі ж±мысќа орна-

ластыру жμнінде міндеттелді.

Ќостанай ауданыныњ Мичу-

рин ауылдыќ округіне ќарасты

Алтынсарин ауылынан Тоќанова

Назг‰л Сєлімжанќызы м‰гедек

сєбиіне (ДЦП, пневмония, ката-

ракта) єлеуметтік жєрдемаќы

жμнінде μтінішпен келген. О ѓ а н

Азаматтарды ќабылдады

облыстыќ денсаулыќ саќтау бас-

ќармасы арќылы сот-медицина-

лыќ сараптамаѓа жолдама бергі-

зілетін болып, т‰сініктеме ж±мы-

сы ж‰ргізілді.

16 аќпан 2016 жыл

5

Он екіде бір г‰лі ашылмаѓан

жап-жас боздаќтарымыздыњ

бμтен елде ажал ќ±шып, жер

жастанарын  кім білген? Соѓыс

аяќталып, Кењес Армиясыныњ

μз отанына оралѓанына да 27

жыл толѓалы т±р. Тарих бетін-

де μзініњ  ќанды ізін  ќалдырѓан

Ауѓан соѓысы  Кењес  Одаѓына

абырой да, дањќ та єпермегені

белгілі. Саяси  болжамдардыњ

ќ±рбаны болѓан ауѓан  халќы-

на да, басќыншылыќ  єрекетті

он жылѓа тарта уаќыт  бойы

шімірікпестен ж‰ргізген Кењес

Одаѓы халќына да б±л  соѓыс

ќасірет пен ќаскμйліктіњ ‰лгісі

ретінде ж‰ректерге μшпес жара

салды. Б±л  ќан ќаќсап, єсіре-

се Кењес  билігініњ   сапында

болѓан м±сылман елдеріне де

ауыр сын, ‰лкен сабаќ  болѓа-

ны  хаќ. Єрбір ел, єр мемлекет

μздерініњ  ішкі  істерін, μз ±лты

мен халќыныњ пайдасы  ‰шін,

игілігі ‰шін дербес т‰рде  шешуі

тиіс  екендігін ±ќтыратын

μмірлік μнеге ретінде де ауѓан

соѓысы барша ѓаламѓа  н±сќа,

барлыќ билікке мысал болды.

1979 жылдыњ 25 желтоќса-

нынан 1989 жылдыњ 15 аќпа-

нына дейінгі 9 жыл, 1 ай, 19

к‰нге созылѓан ауыр кезењде

КСРО Ќорѓаныс  министрлігі

Бас штабыныњ  деректері бой-

ынша  кењестік 620 мыњѓа жуыќ

адам соѓысќа тартылса,оныњ

22 мыњы ќазаќстандыќ єскери

болѓан. Жараќат  пен аурудан

ќаза тапќан 15526 адам болса,

оныњ 924-і ќазаќстандыќ

кμрінеді, 2 мыњнан  астамы

м‰гедек болып ќалды. Хабар-

ошарсыз кеткен жєне т±тќынѓа

т‰скен 333 адамныњ 21-і ќазаќ-

стандыќ екен. Б±л айтуѓа ѓана

оњай сандар. 18-ге жања толып,

μмірді енді ѓана  бастаѓан боз-

даќтыњ мєйітін жерлеудіњ ќан-

шалыќты ќиын екендігін бастан

кешіргендер – Амантаев Той-

лыбай З±лќарнай±лы, Ерѓали-

ев Єнуарбек Темірбек±лы, Ку-

литайвичус  Валерий, Жаќанов

Єділбек  Оразаќ±лы, Н±рѓазин

Темірбек Шєкір±лы, Полонник

Володя сияќты т.б. єр жылда-

ры ауѓан жерінде  интернацио-

налист жауынгер  болѓандар

кμздері мμлдіреп еске алады.

Ќазаќ даласынан  аттанѓан

єскери ќызметкерлердіњ ішінде

86 жауынгер  Кењес Одаѓыныњ

Батыры (Фарид Шагалиев,

Аушев Руслан С±лтан±лы, Ке-

рімбаев Борис Тμкен±лы т.б.)

атанып, ал ќалѓандары денсау-

лыѓы мен ж‰йкесіне орасан

н±сќан  келтіріп, елге оралды.

Сол жылдары КСРО Ауѓан-

стан  ‰кіметін ќолдау ‰шін  бюд-

жеттен жыл сайын 800 млн. (10

жылда 8 млрд.) АЌШ доллары

бμлінген. Ал, 40 армияны ±стау

‰шін жыл сайын 3 млрд. дол-

лар  бμлініп т±рѓан. 1989 жылы

сол кездегі КСРО  Министрлер

Кењесініњ  тμраѓасы Н.Рыжков

бір топ экономистерге ауѓан

соѓысыныњ барлыќ шыѓында-

рын есептеуді тапсырады.

Алайда, шыѓынныњ жан т‰р-

шігерлік орасан зор кμлемде

екенін  білген ‰кімет басшыла-

ры халыќтыњ толќуынан ќор-

ќып, оны жарияламау керек

деп шешкен. Кењес экономика-

сын тыѓырыќќа тіреп, даѓдары-

сќа ±шыратќан  факторлардыњ

бірі осы. Ауѓан соѓысы екені

єбден дєлелденген.

"Ењ ќиыны б±л соѓыс нєти-

жесіз аяќталады. Кењес жаѓы

ќолдаѓан Кабул ‰кіметіне ќар-

сыластар жаѓы азаюдыњ орны-

на к‰н санап μсе т‰сті" дейді ау-

ѓан зардабын μз кμзімен кμрген,

талай жыл елдегі ауѓан соѓысы

ардагерлеріне ±йытќы болѓан

генерал-майор М±рат Ќалма-

таев пен ауѓан соѓысы ардагер-

лері ќауымдастыѓыныњ тμраѓа-

сы Сергей Пашкевич жєне со-

Дощанов Омар Ќазаќстан-

даѓы  жєне Ќостанай уезінде Ке-

њес ‰кіметін орнату жолындаѓы

к‰реске белсене ќатысушы

т±лѓа. Омар Торѓай облысы,

Ќостанай уезі, Дамбар болы-

сында (ќазіргі Таран ауданы)

туѓан.

Єкесі Дощан ±лыныњ Ы.Ал-

тынсарин  сияќты білімді, сау-

атты ±стаз болѓанын ќалады,

сондыќтан досымен Омарды

Троицкіге  оќуѓа  жіберген.

Троицкідегі  орыс-ќазаќ  бас-

тауыш мектебін бітіргеннен

кейін жергілікті болыстарда

хатшы, тілмаш болды. Сауатты,

μткір мінезді, єділетті Дощанов

байлар мен атќамінер алаяќтар-

дыњ, ќожа-молдалардыњ, патша

єкімдерініњ зорлыќ-зомбылыќ-

тарына батыл ќарсы шыќты, ке-

дейлерді ќорѓап, єрќашан со-

лардыњ жаѓында болатын.

Бір бай μз єйеліне  к‰шіктерді

емізуге мєжб‰рлейді екен. Б±л

1875 жылдары болѓан оќиѓа

кμрінеді. Сол μлім тырнаѓында

жатќан єйелге араша т‰сіп, ќор-

лаѓанына шыдай алмай, оны

ќ±тќарады. Содан бай сотќа

ж‰гінеді, осы оќиѓадан кейін

сот тμрелігі шыѓып: "Бμтен от-

басыныњ  ішкі мєселесіне ара-

ласќаны ‰шін, ќорлаѓаны ‰шін"

деген  наќаќпен  айып  таѓып,

17 жасар Омарды 25 жылѓа жер

аударып жібереді, тек 1896

жылы ѓана еліне оралады. Содан

оны "Сібір Омар" атап кетеді.

1912 жылы оѓан "шариѓатќа

баѓынбаѓаны жєне б‰кіл Русь

ЕСІМІ ЕЛДІЊ ЕСІНДЕ

СОЛАЙ БОЛЃАН

ѓыс ардагерлері тμраѓасы

М±рат Єбдіш‰кіров. Б‰гінде

ауѓан  соѓысыныњ  ќанды  ќыр-

ѓынынан аман-есен оралѓан-

мен, жандары жаралы 18 мыњ

360 ќазаќстандыќ ардагер ор-

тамызда ж‰р. "Б±л соѓыстыњ

¦лы Отан соѓысынан айырма-

шылыѓы жер мен кμктей. ¦лы

Отан соѓысында тыл болды, со-

ѓыстыњ алѓы шебі болды, ба-

ѓыт-баѓдар белгілі. Ал, ауѓан

соѓысында болжам жоќ. Ќай

жаѓынан жау келеді? Белгісіз,

жања ѓана саперлер тазалап

μткен жол ‰сті артынша мина

жарылып, астан-кестені шыѓып

жатады. Жер астынан ќалашыќ

жасап алѓан кењес єскерлерініњ

ќалай ж‰ріп т±ратынын жан-

жаќты зерттеген аянбайды,

аямайды. Ќолѓа т‰скенді ќыра

береді, соныњ бєрін кμзіміз

кμрді. Кењес єскерлері жауын-

герлерініњ  денесін тілім-тілім

етіп кесіп тастайды. Кектенеміз,

біздіњ сабаздар да аянып ќал-

майды, сарбаз бауырлардыњ

ыњырсыѓан, ышќынѓан, шыѓар-

ѓа жаны жоќ єрекетін кμрдік.

Оларды жігерлендіреміз, бєрі-

міздіњ маќсатымыз д±шпандар-

мен соѓысу, ќалай жењіске же-

теміз, ќашан жетеміз, соѓыс

ќандай жаѓдайда  аяќталады,

ол жаѓы т±манды, к‰мєнді

д‰ние еді", – деп еске алады

жоѓарыда есімдері аталѓан ин-

тернационалист соѓыс арда-

герлері.

Ел ‰шін етегімен ќан кешкен

жауынгерлер ќашанда ќ±рмет-

ке лайыќ. Сондыќтан, ауѓан со-

ѓысына ќатысќан жауынгер-

лердіњ тірілеріне ќ±рмет, шейіт

болѓандарыныњ рухына таѓзым

етуді ±мытпайыќ, аѓайын!

Байм±ќан ТЕМІРБЕК¦ЛЫ,

Ќостанай ауыл

шаруашылыѓы колледжініњ

оќытушысы.

15 аќпан – Кењес єскерлерініњ

Ауѓан жерінен шыѓарылѓан к‰ні

Бітеу жара

Бітеу жара

Бітеу жара

Бітеу жара

Бітеу жара

императорына тіл тигіз-

гені ‰шін" деген айып

таѓып, ќайтадан Ќоста-

най т‰рмесіне жабады.

Ќазан тμњкерісін

Омар Дощанов маќта-

нышпен ќарсы алды,

μзініњ алпысќа келіп

ќалѓан жасына ќарамай,

революция ж±мыстары-

на белсене ќатысќан.

Большевиктердіњ ќата-

рына ол аќпанда ќосыла-

ды. Кењестердіњ І-ші

уездік Съезінде ол атќа-

рушы комитет м‰шесі

жєне єскери-революция-

лыќ трибунал тμраѓасы

болып сайланады. 1918

жылы жазда аќ гвардия-

шылар уаќытша контрреволю-

циялыќ ‰кімет орнатып, Ќоста-

найды жаулап алѓанда, Омар

туѓан ауылында тыѓылып ‰лге-

реді, біраќ тамызда алашорда-

лыќтар оны аќтарѓа ±стап бе-

реді. Кμзі кμргендердіњ айтуы

бойынша, аќ гвардияшы жен-

деттер О.Дощановты 1918

жылы 23 маусымда ќазіргі Крас-

нопартизан, б±рынѓы Ќонай

жєне Оржанбайсай арасындаѓы

ш±њќырда (ќазіргі Красный

Партизан  ауылыныњ жері)

атыпты.  Омар μлімді ќаћарман-

дыќпен ќарсы алыпты. Жендет-

терге ќарап т±рып: "Сендер мені

μлтірсењдер де,  халыќты μлтіре

алмайсыњдар", деп кμз ж±мып-

ты.

Єрине, осындай ерж‰рек

т±лѓаларымыздыњ аты ешќашан

да ±мыт болмайды, кμптеген

аќын-жазушыларымыз μз шы-

ѓармаларына б±л кісініњ ерлігін

арќау етіп келеді. Аќын Ќ.То-

ѓызаќов Дощанов μмірі туралы

"Сібір-Омар" атты  поэма  жаз-

ѓан. Ќостанай облысында оныњ

ќ±рметіне мектептер мен кμше-

лерге  есімі  берілді. 1957 жылы

3 шілдеде Ќостанай ќалалыќ ат-

ќару комитетініњ №477 шешімі-

мен Ќазаќ кμшесініњ атауы До-

щанов кμшесі деп ќайта аталды.

Міне, халќымыз μз батырла-

рын єрќашан да дєріптеп μткен,

μмірде болѓан осындай ќайсар

аталарымызды жастарымыз

біліп, ‰лгі алуы тиіс.

Ажар БАЛТАБАЕВА

СУРЕТТЕ: Омар Дощанов.

Сібір О

Сібір О

Сібір О

Сібір О

Сібір ОМАР

МАР

МАР

МАР

МАР

Сібір О

Сібір О

Сібір О

Сібір О

Сібір ОМАР

МАР

МАР

МАР

МАР

Ќостанай ќалалыќ орталыќ-

тандырылѓан  кітапхана ж‰йесі-

ніњ  "Дорожный" ќ±рылымдыќ

бμлімшесінде "М.Маќатаев – жан

жарасымыныњ жыршысы" атты

портреттік кеш болып μтті.  Аќиыќ

аќынѓа  єн-жырдан  шашу  ша-

шылѓан  кешке Ќостанай индуст-

риалдыќ-педагогикалыќ кол-

леджініњ  "ауыл шаруашылыѓын

механикаландыру кєсіптік оќыту

шебері" факультетініњ  студент-

тері, оќушылар, жыр с‰йер оќыр-

мандар  ќатысты.

– Маќсат – жыр с‰йер ќауымѓа

єсіресе, соныњ ішінде жастар мен

жасμспірімдерге ѓасыр аќыны

атанѓан М±ќаѓали Маќатаевтыњ

небір бейнелі асыл сμздермен

μрнектеліп жазылѓан, ж‰ректіњ

т‰бінен орын алар  шыѓармашы-

лыѓымен,  ж±п-ж±мыр келер по-

эзиясымен таныстыру. Жастар-

дыњ бойына ±ялата отырып, жыр

єлеміне, єдебиет єлеміне жетек-

теу, шаќыру. Жалпы, сμз μнеріне,

еліне, жеріне, ±лттыќ мєдениеті-

мізге деген с‰йіспеншілікті

ќалыптастыру. Кеш "Аќынныњ

ж±мбаќ  єлемі",  "Мен μмірді жыр-

лау ‰шін келгенмін", "Аќын – ха-

лыќтыњ ж‰регінде", "Жауќазын

жыр жанымды ж‰р мазалап"  деп

аталатын бμлімдерден т±рады, –

деді кітапхананыњ бас  маманы

Шолпан Елегенќызы.

Іс-шараныњ басталуында

"Пай, пай, ¤мір! ¤тесіњ-ау бір к‰-

ні..." атты аќынныњ μз даусымен

жазылѓан μлењі  бейнебаян арќы-

лы кμрсетіліп, μмірінен, шыѓарма-

шылыѓынан сыр шертетін слайд-

тар ±сынылды. Ал, жыр-кешке ќа-

тысќан студенттердіњ  бір тобы

"Меніњ маќсатым",  "Шеше, сен

баќыттысыњ",  "‡ш баќытым", "Фа-

риза ќыз",   "Поэзия",  "¤мір жай-

лы жыр",  "Халыќќа хат",   "Арыз

жазып кетейін", "Атамекен", "Му-

заѓа" атты аќынныњ μлењдерін

наќышына келтіре мєнерлеп,

жатќа оќыды. Студенттер бар-

лыѓы ќосылып аќынныњ "Сеніњ

кμзіњ" єнін караокемен айтты.

Кешке шаќырылѓан єнші Серік

Н±ртаев  М±ќаѓали Маќатаевтыњ

"Сєби болѓым келеді"  єнін  орын-

дады. Кеш аясында "Ерекше таѓ-

дыр иесі"  атты   кітап кμрмесі

±йымдастырылды.

жүктеу/скачать 3,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: