Электрмен жабдықтау желісіне қосылу

46 

 

ететін  сәйкесті  бақылаушы  органдардың  рұқсатымен  кейбір  өзгерістер 

енгізуге болады.  

Жобалау барысында техниканы іздестірулер жүргізіледі, одан кейін екі 

кезеңде  іске  асырылатын  типтік  жоба  жүзеге  асырылады,  және  жобалық 

тапсырма жасалады, ол  түсіндірме жазбадан (типтік жобаны қайталамайтын) 

орындалады.  Жағдайға  сәйкес  бас  жоспарлар  қолданылатын  типтік  жобаның 

төлқұжаты, құрылыстың бағасын анықтайтын сметалық құжаттамасы, жұмыс 

сұлбаларындағы  өзгерістер  мен  қосулар,  түзетулер  енгізіледі.  Жұмыс 

сұлбаларындағы 

өзгертулер 

мен 

дәлдестірулер 

осы 

сызбалардың 

көшірмелерінде тущпен көрсетіледі.  

Алаңның  бас  жоспарында  тік  жоспарлау,  негізгі  ғимараттар  мен 

құрылымдар  белгілері  туралы,  топографиялық  негізге  құрылыстар  мен 

ғимараттарды  байлау  туралы  көрсетілімдер  беріледі.  Жобаланған  ғимаратта 

оған инженерлік желілермен енгізілген бас жобаның сұлбасы тіркеледі.

 

 

 

5.2 Ажыратқыштарды таңдау  

 

1) Енгізілетіндер: 

 

.

85

,

9478

Sр

кВА



 

Есептік ток: 

 

;

Uн

3

2

Sp

P

I







 

       

    

А.

6

,

260

5

,

0

1

3

2

P

I

9478,85









 

 

Апатты ток: 

 

I

а

=2×I

р

=2×260,6=520А. 

 

Siemens ЗAH5 121-1 ажыратқышын қабылдаймыз.  

Таңдалған ажыратқышты тексереміз: 

 

5.2 кесте – Siemens ЗAH5 121-1 ажыратқыш деректері  

Паспорттық 

Есептік 

U

н

=10 кВ 

I

ном

=800A 

I

откл

=32,8 кА 

I

терм

=32,8 кА 

I

дин

=60 кА 

U=10 кВ 

I

ав

=520 А 

I

кз

=3,23 кА 

I

кз

=3,23 кА 

I

уд

=11,25 кА 

47 

 

Секциялық ажыратқыш: енгізбе ажыратқыштары арқылы өтетін қуаттың 

секциялық ажыратқышы арқылы жартысы өтеді.  

Демек, ажыратқыш арқылы өтетін есептік ток: I

р

=260,6А. 

Siemens ЗAH5 121-1 ажыратқышын қабылдаймыз.  

 

1. ГПП-ТП: 

 



 



,

ΔQ

Q

ΔР

Р

Sр

2

Т

Р

2

Т

Р









 

 



 



.

75

,

2309

32

,

30

1

83

,

27

8

55

,

0

2

09

,

2081

Sр

2

2

кВА











 

 

;

н

U

3

2

Sp

p

I







 

 

A.

5

,

63

5

,

0

1

3

2

2309,75

p

I









 

 

Апатты  ток: 

 

I

ав

=2×I

р

=2×63,5=127А. 

 

Siemens ЗAH5 121-1 ажыратқышын қабылдаймыз.  

 

 

5.3 Құрсымын  және күштік таратқыш шкафты таңдау 

 

Құрсымын  және  күштік  таратқыш  шкафты  таңдау  5.3  -  кестеде 

көрсетілген.  

 

5.3 кесте - Құрсымын  және күштік таратқыш шкафты таңдау 

Типі 

 

I

Р

, А

 

I

ном

, А

 

Құрсымын  және күштік 

таратқыш шкафты белгілеу 

i

амп

,кА

 

r

уд

, 

Ом/км

 

х

уд

, 

Ом/км

 

z

п

.ф-о, 

Ом/км

 

ШРА-1

 

301

 

400

 

ШРА73ВУЗ

 

25

 

0,15

 

0,17

 

0,65

 

ШРА-2

 

202

 

250

 

ШРА73ВУЗ

 

15

 

0,21

 

0,21

 

0,9

 

ШР-1

 

56,1

 

250

 

ШР11-73-701

 

3

 

-

 

-

 

-

 

ШР-2

 

266

 

400

 

ШР11-73-702

 

25

 

0,15

 

0,17

 

0,65

 

 

 

 

 

48 

 

6

 

 Арнайы  бөлім.  Сумен  жабдықтау  (ыстық  және  суық),  жылыту 

және ауа баптау есебі 

 

 

6.1 Сумен жабдықтау 

 

Сумен  жабдықтау-  тұтынушыға  су  алу,  су  жеткізу  және  сапасын 

жақсарту үшін құрылымдар кешені.  

Жобаланатын  кәсіпорында  жергілікті  су  құбырынан  бірыңғай  сумен 

жабдықтау  жүйесі  қарастырылған.  Суды  үнемдеу  мақсатында  қайталама 

сумен жабдықтау жүйесі жобаланады. 

Өндірістік  шығындарға  технологиялық,  шаруашылық,  тұрмыстық 

қажеттіліктер, жылыту, салқындату шығындары қосылады.  

Сүт  өнеркәсібі  кәсіпорны  «ауыз  су»  ГОСТ  2874-73  талаптарын 

қанағаттандыратын суды тұтынады, олар келесілерден тұрады:  



 

1мл суда бактериялардың жалпы саны – 100 аспайды; 



 

Ішек таяқшасының колли – титрі – 300-ден аспайды; 



 

лайлылығы - 1,5мг/л аспайды; 



 

20



С иісі - 2 балға дейін; 



 

платино – кобальт шәкілі бойынша түстілігі - 20см аспайды; 



 

рН=6,5



8,5  

 

 

6.2 Бумен жабдықтау   

 

Қалалық  жылу  орталығы  болған  жағдайда,  ғимаратты  жылытуды 

зауыттың жылыту желісін орталық жылу желісіне қосу жолымен қамтамасыз 

ету  тиімді  болады,  ал  қалған  тұтынушыларды  жылу  пункті  арқылы  ыстық 

сумен  қамтамасыз  етеді,  мұнда  жылыту  үшін  жылу  орталығының 

жылытылған суын пайдалануға болады. 

Негізгі  жылу  тасымалдағыш  сапасында  әдетте  қаныққан  буды  және 

қыздырылған суды қолданады. Технологиялық жабдықтың үлкен бөлігі үшін 

артық қысымы бар (0,05...1,3 МПа) қаныққан бу қажет етіледі. 

Буды  өз  қазаңдығын  салмай-ақ  басқа  тараптан  алған  тиімді  болады. 

Қазаңдықтың  қуаты  қысқы  және  жазғы  кезең  үшін  шығының  тәуліктік 

графиктері негізінде анықтайды. 

Технологиялық  қажеттіліктер  үшін  будың  шығынының  тәуліктік 

сағаттар    графиктері  бойынша,  будың  шығыны  кестесі  негізінде  әзірлейді, 

кесте  жобаның  технологиялық  бөлігінде  жасалады.  Бұл  деректерге 

шаруашылық  қажеттіліктерге  ауабаптауға,  ыстық  сумен  жабдықтауға,  бу 

шығынын  қосады,  шығынның  10%  -  ті  ескерілмеген  шығыстар  мен 

шығындарға жіберіледі. 

Ыстық  сумен  жабдықтаудың  бу  шығыны  технологиялық  жабдықты, 

зертханаларды,  тұрмыстық  қажеттіліктерді  жууға  және  жылытуға  қажетті 

49 

 

ыстық судың көлемі бойынша анықтайды.  

Бумен жабдықтау графигі елеулі көтерулер мен түсулерсіз бір қалыпты 

болғаны жақсы. График біркелкі болса, бу қазандарының жұмысы үшін жақсы 

жағдайлар жасалады.   

 

   

 

 

6.1 сурет - Тәулік барысындағы бу шығыны графигі 

 

Будың максимал шығыны қазаңдық үшін таңдалады. Әдетте қазаңдықты 

екі-үш бу қазаңдығымен жобалауға ұмтылады.  

Қазаң  таңдауда  ол  қандай  отынмен  жұмыс  істейтінін  ескеру  қажет,  ол 

географиялық  және  экономикалық  факторлармен  ескеріледі.  Түсініктік 

жазбада  бұл  негізделуі  қажет.  Қазаңдар  саны  қамту  есебінен  таңдалады 

(апатты жағдайда артық қуаттың минимумы 50%). Қазаңның сипаттамасында 

өнімділігі,  қысымы  бу  температурасын,  мөлшерін  көрсету  қажет.  Сондай-ақ, 

қазан мен оттықтың ПӘК көрсету керек. 

Қазандықтың  өндіріс  цехтарына  қатысты  орналасуы  құрылыс 

нормалараына сай келуі қажет. 

Басқа  тараптан  бу  алуда  бу  өткізгіштің  диаметрі  таңдалады  және  есебі 

жүргізіледі.  

Жылу  құбырлары  өндіріс  орнынан  (ТЭЦ)  тұтыну  орнынан  зауытқа 

будың  және  судың  жылу  энергиясын  жеткізеді.  Жылу  желілерінің  жылу 

құбырларының  есебінің  негізгі  міндеттерінің  бірі  берілген  жылу  тасымал 

шығынындағы жылу құбырының диаметрін анықтау болып табылады.  

Жылу құбырының ішкі диаметрі d  формуламен анықтаймыз: 

 

     

 

 

 

    

( 

 

 

  

)

    

  

 

50 

 

мұнда  А

α 

-  құбырдың  қабырғаларының  тегіс  еместігіне  тәуелді 

коэффицент; 

G — жылу тасымалының массалық шығыны, кг/с; 

р

л

 — қысымның меншікті сызықтық түсуі, Па;  

р

ср

 —будың орташа тығыздығы, кг/м

3

. 

 

 А

а

 коэффиценті К

э 

құбырының тегіс еместігі баламасына тәуелді: 

 

К

э

·10

-4

, м ..................................... 

2 

5 

10 

А

α

 .............................................. 

0,268 

0,281 

0,290 

 

Қысымның меншіктік сызықтық түсуін келесідей есептейміз: 

 

 

 

 

  

 (     )

  

 

мұнда 

     ( 

 

   

 

)     

 

  —  үйкеліспен  жергілікті  кедергіге  бу 

қысымының  бөлінетін  шығыны,  Па  (р

н

,  р

к

  —  учаскідегі  будың  бастапқы 

және соңғы қысымы, Па); 

l — құбырдың ұзындығы, м;  

α — жергілікті шығындардың орташа коэффиценті.

 

 

Есептеулерді жуықтату үшін труба мөлшері 1 км учаскісіндегі жобамен  

0,1 Па қысымнын шығынын қабылдайды: 

 

     √   

 

мұнда z — жылу тасымалдау түріне тәуелді тұрақты коэффицент (бу 

үшін г = 0,06...0,10); 

G 

—  жылу  тасығыштың  массалық  шығыны,  т/сағ 

(технологиялық жабдықтың жиынтық кестесі бойынша алынады). 

 

Будың орташа тығыздығы формула бойынша анықталады: 

 

 

  

 

 

 

   

 

 

  

 

мұнда р

н

, р

к

 — бу өткізгіштің бастапқы және соңғы бу тығыздығы (р

н

 

және р

к 

бойынша су буының кестесі бойынша алынады). 

 

Бу өткізгіштікті есептеу үшін  К

э

 · 10

-4

 м қолдану ұсынылады. 

Бу  өткізгіш  d  ішкі  диамерінің  алған  есебі  бойынша  болат  құбырдың 

стандартті диаметрі 6.1 кестесінен алынады. 

 

 

51 

 

6.1 кесте - Бу құбырының ішкі және сыртқы диаметрлері 

D 

d 

D 

d 

D 

d 

38 

33 

194 

184 

630 

616 

45 

40 

219 

207 

720 

704 

57 

41 

273 

259 

820 

804 

76 

70 

326 

310 

920 

902 

89 

82 

377 

359 

1020 

100 

108 

100 

426 

408 

1120 

1098 

133 

125 

478 

466 

1220 

1196 

159 

150 

529 

515 

 

 

 

Жобада  арнаулы  қондырғылардың  жылу  тораптарының  құбырларын, 

арматураларын  және  жабдығын  жылулық  оқшаулау  бойынша  қажетті 

мәліметтер жобада келтірілген. Сондай-ақ, жылу таратқыш және магистарльді 

тораптардың трассаларының сұлбалары келтірілген. 

Жылумен  жабдықтау  бөлімі  жабдыққа,  қалқандарға  және  басқа 

кешендік  құрылғыларға  тапсырыс  спецификасияларын  құрастырумен 

аяқталуы қажет. 

Жобаланатын  кәсіпорында  қанықтырылған  бу  және  ыстық  су 

пайдаланылады.  

Бу шығыны былайша жобаланады:  



 

технологиялық қажеттіліктер; 



 

ыстық сумен жабдықтау; 



 

жылыту және бапталатын ауаны қыздыру. 

Қажетті бу кемі 1,2



1,4 мПа қысымы болуы қажет, себебі кәсіпорында 

СОМ цехы бар.  Бу ылғалды – қаныққан.  

Технологиялық  қажеттілікке  бу  шығыны  технологиялық  процестердің 

кестесі негізінде анықталады. Ол үшін тәулік сағаттары бойынша бу шығыны 

кестесін құрастырамыз.  

 

 

6.3 Суықжабдықтау  

 

Сүт  зауыттарында  жасанды  суықты  даяр  өнімді,  жартылай  өнімдерді, 

шикізатты,  сондай-ақ  даяр  өнімнің  сақтау  камерасын  салқындату  үшін 

технологиялық процесстерде қолданады.  

Суықты алу үшін басымында амиактік компрессорлық қондырғыларды 

қолданады. 

Шығарылатын 

өнімнің 

ассартиментімен 

байланысты 

кәсіпорынның  типіне  және  технологиялық  жабдық  пен  мұздатқыш 

камераларды тікелей булау немесе тұзды салқындату қолданылады. 

Тұзды 

салқындатудың 

қолданудың 

артықшылығы 

суықты 

аккумуляциялау  (сақтау)  мүмкіндігі  болып  табылады,  бұл  кезең-кезеңімен 

суықтау өндірісін азайтуға мүмкіндік жасайды.  

Технологиялық  қажеттіліктер  үшін  әдетте  тұзды  салқындату  жүйесін 

52 

 

қолданады,  себебі  сүт  өнімдерін  0°С  төмен  температурада  салқындатпайды 

және  сақтамайды.  Ерітінді  сапасында  хлорлы  калций  немесе  ас  тұзының  су 

ерітіндісін пайдаланылады. 

Суықтың  қажеттілік  есебін  жасауда  өнімдерді  сақтау  камераларында 

оңтайлы температуралық режим мен технологиялық процесті қамтамасыз ету 

үшін су өндіргіш жабдықты анықтау қажет болады. 

Бұл жағдайда коллориялық есеп орындалады немесе іріленген нормалар 

бойынша суыққа қажеттілікті анықтайды. 

Суық  шығынының  барлық  деректерін  сағаттық  шығынның  жиынтық 

кестесіне 

түсіреді. 

Мұнда 

технологиялық 

жабдықтың 

техникалық 

сипаттамаларын басшылыққа алу қажет. Тәулік сағаттары бойынша суықтың 

камераларға  және  технологиялық  қажеттіліктерге  шығыны  технологиялық 

процестердің машиналармен аппараттардың жұмыс кестелерін ескере отырып, 

кестеге еңгізеді: 

 

Көрнекілік  үшін  суықтың  сағаттық  шығынының  графигін  құрастырамыз.  6.2 

сурет. 

 

 

6.2 сурет -  Суық шығынының графигі 

 

Графиктер  мен  кестелердің  деректеріне  сүйене  отырып,  қажетті  суыту 

жабдығын таңдайды. 

Компрессор  құрылғысын  таңдауда,  камералардың  салқындату  жүйесі 

ескеріледі,  ол  жүйе  өнімдердің  сапасын  сақтау  және  олардың  кебуін  азайту 

үшін камераларда температуралық  – ылғалдық қамтамасыз етілуі қажет. Сүт 

өнеркәсібінде  қолданылатын  салқындату  жүйелерінен  басқа:  тікелей 

(мұздатқыш  агенті)  және  ертінді  тұздықты  (салқындатқыш  батарейлерді 

пайдалану  арқылы),  -  ауалық  және  аралас  (ауа  баптағыштармен 

кондицанерлерді пайдалану арқылы) тәсілдерді қолдануға болады.  

53 

 

6.4 Жылыту  

 

Қысқы  және  күзгі,  көктемгі  айларда  бөлмелерде  қалыпы  температура 

сақтау  үшін  жылытудың  су-бу  жүйесі  қарастырылған.  Ғимараттың  жылу 

шығындарының  меншікті  жылу  сипаттамасын  ескерген  іріленген  нормалары 

бойынша  анықтайды,  ол  1



С  температуралардың  айыры  есебінде  1м

3

 

ғимаратты жылытуға жылудың сағаттық шығынымен анықталады: 

  





1000

3600

.











н

в

п

т

t

t

V

q

Q

, кДж/сағ; 

 

мұнда Q

т.п

 – жылу шығыны, кДж/сағ; 

q – ғимараттың меншікті жылу сипаттамасы (0,4



0,5), Вт/м

3



С; 

V – ғимараттың сыртқы өлшемінің көлемі, м

2

; 

t

в

,t

н

  –бөлме  ішіндегі  және  бөлмеден  тыс  ауаның  есептік 

температурасы. 

 









2163309

1000

3600

45

18

23846

4

.

0















Q

, кДж/сағ. 

 

Жылыту үшін бу саны: 

к

п

п

т

П

i

i

Q

М





.

,  

 

мұнда М

п 

- бу массасы, кг/сағ; 

i

п 

- бу энетальпиясы, кДж/кг; 

i

к 

-  шықтану энтальпиясы, кДж/кг. 

 

920

9

,

0

)

378

2730

(

2163309









П

М

, кг/сағ. 

 

 

6.5 Ауа баптау 

 

Сүт  өнеркәсібінің  кәсіпорындарында  газдар,  сулар  және  жоғары 

температуралар  зиянды  бөлінулер  болып  табылады.  жұмыс  бөлмелерінде 

қалыпты  жағдай  жасау  үшін  таза  ауаның  үзіліссіз  тұрақты  келуін 

ұйымдастыру  қажет.  Ауаны  жасанды  және  табиғи  ауа  баптау  жолымен 

тазартады.  

Зауытта  есік  арқылы  ағымды,  суырмалы  ауа  баптау  жобаланады. 

Компрессорлықта бөлме іші мен сырты қосу жабдығымен апаттық ауа баптау 

жобаланады.  

54 

 

Химиялық  және  бактериялогиялық  зертханаларда  механикалық 

қозғалыспен тарту – шығару ауа баптауы қарастырылады.  

Сыртқы  ауаны  жылыту  үшін  калориферлер  қарастырылады,  оларды 

қоректендіру өндірістік бу өткізгіштен іске асырылады.  

Ауа нормативтері бойынша қажетті санды анықтаймыз: 

 

9

,

1816







n

V

L

з

В

; 

 

мұнда L

в

 – ауа көлемі; 

V

з

 – ғимарат көлемі, м

3

; 

n – еселік көлемі (2-8с). 

 

47692

2

23846







В

L

 м

3

/сағ. 

 

Ауаны жылытуға кететін жылу: 

 

)

(

.воз

нар

нар

пом

В

В

В

t

t

t

С

p

L

Q











кДж/сағ, 

 

мұнда Q – жылу саны;  



 - ауа тығыздығы; 

С

в

 – ауаның меншікті жылу сыйымдылығы, кДж/кг 



С; 

С

в

=1кДж/кг 



С; 

в – қыздырғаннан кейін бөлмеге берілетін ауа температурасы,



С; 

t

н

 – сыртқы ауа температурасы,



С. 

 

.

/

3605515

))

45

(

18

(

1

2

.

1

47692

сағ

кДж

Q















 

 

 

жүктеу/скачать 2,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: