Фатима Бизақова Ф. Бизақова психологиялық ТҮзету-дамыту жұмысы Тараз 2013

11.  Босаңсу
12.  “А йналм ақ”  Бала  бір-бірінің  қолынан  ұстап,  шеңбер  құрып 
тұрады және бір-біріне күлімсірейді.
13. Тренингтің  қоры ты нды сы н  ш ы гару жэне қоштасу.
Шеңбер  бойынша  эр  бала  осы  сәтте  өзін  қалай  сезініп  тұрғанын
жэне  бүгінгі  тренингте  не  ұнағанын  жэне  не  ұнамаганын,  келесі  тре­
нингте немен айналысқысы келетінін айтады.
Т РЕ Н И Н Г №9.  Т А Қ Ы Р Ы Б Ы : 
«БО ЛА Ш А Қ БҮ ГІН Н Е Н  БАСТАЛАДЫ »
Қуа
Нүсқау:  Бір-бірінің  қолыңнан  ұстап,  қолдың  жылулыгын  үнсіз 
береді,  сол сәттегі сезімімен алмасады.
2.  “Үрлегіш   пен доп” ж атты гуы
М ақсаты :  Бүлшық етті  шынықтыру.
Нүсқау: Бұл жаттыгуға  екі адам  қатысады. Біреуі - үлкен  үрленетін 
доп  та,  ал  екіншісі  осы  допты  үрлегішпен  үрлейді.  “Доп”  аягын  сәл 
бүгіп,  қолы  мен  мойнын бос ұстайды.  Денесі  сәл алга шығыңқы, басы 
томен  салбырап тұрады. Доп толық үрленбеген.
Ал  “үрлегіш”  ысылдап  қолдың қимылымен допты толтыра бастай- 
ды.  Әрбір  дыбыс  шыққан  сайын,  доп  үрлене  бастайды.  Бірінші 
дыбыстан  кейін  «доп»  ішіне  толтырып  ауа  жұтады,  екіншіден
түзеле
құлаштайды.  “Доп”  үрленіп  болды
«үрлегішті»  доптан  шығарады.  “Доптан”  аса  үлкен  күшпен  «Ш»  ды- 
бысы шыгады. Дене салбырап бұрынғы  қалпына  қайта түседі. Ойнау- 
шы орын  ауыстырады.
3.  “Ж үды ры гы м да  не бар?” ж атты гуы
М ақсаты :  Шығармашылық қабілетті дамыту.
Нүсқау:  Қандай  да  бір  шағын  зат  жұдырықта  жасырылады.  Бала 
бұл  не  зат  екенін  табу  үшін  ол  туралы  әртүрлі  сұраК  қояды.  Мысалы: 
“заттың  көлемі  қандай?”,  “зат неден жасалған?”, “оны  қалай өзгертуге 
болады?” т.б.
4.  Бос уақы т. П азлмен  жүмыс

5.  Коллаж:  “Меніц  болашағым?”
М аксаты:  Қиялды,  шығармашылықты  дамыту,  болашақты  жо- 
спарлау.
Нүсқау:  Алдымен эңгіме жүргізіледі.  Әр баладан өскенде кім бол-
гысы келетіні сұралады.  Ол өзі таңдаған мамандықты қалай елестетеді
Мұнан  кейін  балаға  ватман  қағазы,  желім,  ескі  түрлі-түсті  журнал
қайшы  таратылады.  Баланың  міндеті:  өзінің  болашақ  мамандыгын
қағаз бетінде бейнелеу.  Бұл  үшін  ол журналдан  сәйкес  келетін суретгі
қиып  алып  жапсырады.  Ең  маңыздысы  бала өзінің  суретін  неге  бұлай 
жапсьфғанын түсіндіре алса болганы.
Мүнан  кейін ата-анамен бірге жүргізіледі.
6. Танысу:  “Қуаныш  шеңбері”
Нүсқау:  шеңбер  бойынша  эркім  өз  есімін  атап,  жорыққа  не  алып 
шығатынын  айтады  (өз  есімінің  бірінші  эріпіне  байланысты).  Бір- 
бірінің қолын шапалақтап,  көзіне қарай  жақсы  көңіл -күй айтады.
7. Ширату. «Жел соғады  оған»
Мақсаты: Зейінді,  қозгалыс белсенділігін дамыту.
Нұсқау: Бала шеңбер бойында үстелде отырады. Жетекшінің үстелі 
болмайды,  ол  түрып  түрады.  Жетекші  белгі  береді,  мысалы:  «Жел 
таңертең тіс  тазалаган  адамға соғады».  Ойыншы  осы  кезде орынынан
түрып баска бос орындыққа отыруы тиіс. Өз үстеліне отыруга болмай­
ды. Егер ойыншы үлгермей қалса жетекші  болады.
8. Үстел ойыны.  “Қу саиқымазақ”
Топтық жұмыс.  Қиылган суреттен 32 әзілқұмарды жинау қажет.
9.  Коллажды  таныстыру.  Ата-анамен  кері  байланыс.  Бала  өз 
жүмысын  ‘қорғайды”, ата-ананың сұрагына жауап береді.
10. Ортақ сурет (анасымен  бірге сурет салу) Еркін тақырып. Бас- 
ты шарт - үнсіз отырып салу.  Талқылау.
11. Тренинг қорытындысын  шығару.  Қоштасу.
Шеңбер  бойынша  эр  бала  осы  сәтте  өзін  қалай  сезініп  түрганын 
және бүгінгі тренингте не үнаганын жэне не ұнамаганын айтады. Сұрақ 
пен тілек айтылуга рүқсат ету. 
■
Бастауыш  сынып білім алушысының танымдық қабілетін
дамыту
Жаңа заман  талабы  жеке түлганы дамыту  мен танымдық  ауқымын 
кеңейту деңгейінде эр түрлі технологияны жэне эдісті қолдануды қажет 
етеді.  Бастауыш  сынып  г-атысында білім алушы  педагогикалық эколо-

гияны  сақтаған,  жағымды  микроахуалда,  табысқа  жетуін  қамтамасыз
ететін жағдайда тәрбиеленгені жөн.
Психологияны  оқу-тәрбие  үрдісіндегі  рөлінен  бөлек  алып  қа- 
растыруға  болмайды.  Оқудың  бала дамуындағы  ролі  Л.С  Выготский, 
А.Н.Леонтьевтің  еңбектерінде  баланың  оқуы  мен  тәрбиесінің  жалпы 
жолының жүйесі анықталган.
Психология  гылымының  докторы  Н.И  Непомнящая  зерттеуінде 
оқытудың  “жақсы”  деген  көрсеткіші  оздігінен  болмайтынын  пси- 
хологиялық  білімнің  қажеттілігіне  тоқталады.  Керісінше,  оқытудың 
табысты  деңгейі  баланың  психологиялық  жэне  даму  ерекшелігінің 
механизмі  мен  танымдық  қабілеттілігін  ескергенде  ғана  жаксы 
көрсеткішке жетеді. 
1 
,
Танымдық  қабілеттілікті  дамыту  мүмкіндігін  Дружининнің  пай- 
ымдауынша,  ортаның  әсері  жэне  тұқымқуалаушылық  екі  бағдарлама 
қарама-қарсы  қарастырылды.  Түқымқуалаушылық  50%  үлес  алса,  30 
% орта, ал 20% генетика әсеріне тиесілі екен.
Дамыту  багдарламаның 
қолдана  отырып,  ақыл-ой  қызметінің 
ауқымын кеңейтуге, қарым-қатынаста интеллектіні дамытуға генетика 
мен ортаның үлесі жеткілікті.  Білім алушының қабілеттілігінің  дамуы 
белсенді еңбек пен оқу үрдісінде игеріледі. Қабілеттіліктің дамуы жеке 
тұлға болып дамуға қолайлы эсер етеді.
Сондықтан, психология тренингтері шыгармашылыққа толы, қызық 
болып  өтуі  тиіс.  Нэтижелі  тренингтің  корінісі  төмендегі  ұстанымды 
сақтаганда туындайды.
- қарапайымнан күрделіге ұстанымы;
- көрнекті әрі түсінікті ұстанымы;
- кері байланыс ұстанымы.
Осы  жэне  басқа  да  үстанымды  жүзеге  асыру  шыгармашылық  ой­
лауды,  қиялды, сөйлеуді дамыту,  Мен — тұжырымын қалыптастыруға, 
қарым-қатынас  және  мінез—құлық  дағдысын  жетілдіруге,  танымдық 
белсенділікті  арттыруга  жол  ашады.  Тренинг  аптасына  екі  рет  20- 
30  минуттан  өтіледі.  Алғашқы  тренинг  танымдық  үрдісті  анықтауға
бағытталады. Бала — шығармашылықтың  қайнар көзі. Табиғаттың бер- 
ген сыйы. 
I
Ендеше, осы мүмкіндікті пайдаланып, баланың шығармашылығын, 
белсенділігін, білуге қүмарлығын арттыру.
П С И Х О Л О ГИ Я С А БА ҒЫ Н Ы Ң  Қ Ұ РЫ Л Ы М Ы
1  кезең — қарым-қатынас. 
‘ 
„
Мақсаты мен мәселесі.
Психологтың  топпен,  сыныппен  эмоциялы  бірлік  орнату.  Топ- 
ты  танымдыққа  және  жекелік  сферага,  п  ынайылыққа,  тренингты 
озгеше  бастауға,  мазмұнына  жаңа  элемент  енгізуге 
қызықтыруға, 
шығармашылыққа икемдеу.

2 кезең -  танымдық үрдісті дамыту, белсендіру
Тапсырманы орындап шыгу гана емес, әр балакыд субьективті тая- 
сырмасы болатындаи, яғни б,лім алушы қабілетгілігі мен мүмгіншЫгіи
6еІ шше  талпынатындай  болуы  кажет.  Ізденіс  -   өзекгі  ш селел
жагданы. үқсастык жэве айырмашылықты орнату, кызыстыпу ™   ой 
белсенділігін арттыру. 
у  ^ 
1 ыру және ои
Бшім  алушының  шығармашылық  ойлауын,  танымдық  әрекетін 
З
. 1”
 
к т , п - ^
  ҮВИСН  белсендіру  ретінде ойьш  тап сы р ш ш ^
!,* ® ең  I   эмо«иялык  эстетикалық  корытындыны  алдын-ала  ой-
ластыру
Психология  сабагының  басталуы  мен  аяқталуы  өзара  байла- 
болуы  керек.  Оқытуды ұйымдастырудың дәстүрлі  емес форма- 
сын қолдану,  әр түрлі  жағдайда баланың оз ойын  ашық, е р к і н Ж ы
Бір-біріне  қажет  кезінде  жылы  сөздер  айтуды  қолдану.  Психология 
сабағының қысқаша мазмұны. 
я
1-тренинг. Сэлемтіргу
М р Ш  таньіс болмасақ та бір-бірімізге бас изеп амандасу
-  Бір-бірімізге  ерекше  не  айтгық.  Жай  сэлемдесіп, 
бвдан 
озге 
ешнэрсе  айтпадық. 
^
- Әлемде күннің тамшысы неден пайда болды?
- Әлемде бақыттың тамшысы неден пайда болды?
- Қуаныштың тамшысы неден жасалады?
Баламен диалог. Сұрақ: Оізге олең ұнады ма?
Бір жылылықты сезгендейсіз бе?  Неден?
Қуанышты болдыңыз ба? Қорытынды.
жасыңызға  көңіл-күйіңізге  қарамастан 
оірінші  болып  амандасу  мәдениеттілік  деңгейіңіздің  жогарлыгын 
аңғартады. 
г
1  Зейінді дамыту (шоғырлану).  Психологтың  түсіндірмесінен:
A)  Іақтада  гүл  қалай  салынса,  жұмыс  дәптерінде  сол  бейне  кө- 
шірмесін  салуды үсыну.
B)  Жұмысты  тексеруде  балага  кімнің  суретті  салуда  мүқият  бол- 
маганын  бақылатып, талдатуга  болады.
-  Мына  геометриялық  фигура  қалай  аталады?  Санап  көріңіз,  гео- 
метриялық  фигурада  қанша  үшбұрыш  бар?  Тагы  да  қандай  геомет- 
риялық  фигураны  байқадыңыз?  Үшбұрыштың  шаршыдан  қандай
аиырмашылыгы бар?
2  Есті дамыту.
Нұсқау: бірінші сөзді тыңдап, содан соң дәптерге жазу. Мысық, құс
сорпа, гүл, доп, алмұрт, бапық, қара өрік, лимон, алма.
Сұрақ.

- Бір сөзбен  қорытып жинақтап айтуға болатын сөзді оқу (жеміс).
3  Ойлауды дамыту  (талдау жэне жинақтау).
а) “Не  өзгерді?”  ойыны.
Нұсқау:  Әріпті  орнына  қойып,  жаңа  сөз  шығару:  мұрын,  орман,
ауЫЛ. 
.  
і
,  
,  
?   і ,
б)  Жұмбақты  шешу.
Шешіндірсең жылатады (пияз).
Жылт-жылт етеді
Жылғадан өтеді  (су).
Кіп-кішкентай бойы бар
Айналдырған тоны бар (қозы) 
*
Қиялды дамыту
Нұсқау:  Суретті  аяқта.  Егер  сен  оған  қосымша сызық қоссаң  кере- 
мет зат немесе бейне сурет шығады.  Ерекше ат қою.
Қарым-қатынас тренингі
Дэптеріңе салған гүл қолыңда тұр деп елестету. Кімге сыйлар едің?
Психологтүсіндірмесі:  тапсырмасымендиагностикалық орындауға 
болады.
Бір-біріне  гүлді  ілтипатпен  жылы  сөзбен  сыйласын.  Мұндай 
жағдайда,  алғашында  бала  ұялып  қысылады,  бірінші  қадамды  өзіңіз 
жасап,  бір білім  алушыға гүл  сыйлаңыз.  Бірде-бір бала  назардан  тыс 
қалмауын қадағалау керек.
Балага  тренингтегі белсенділігі үшін алғыс айтыңыз.
2-тренинг
Бүгін біз сізбен “Жанымызга жылылық, бақыт неден туындайды?”,- 
деген әңгімені жалгастырамыз. Әрқайсысымыз жэй амандасқаннан та- 
маша эсер ала білуді меңгереміз.
Мысықтың  Айкадан қашуы
Қыздың Айка деген көңілді есімі болды (Әйгерім). Оның мінезі жай- 
дары, эдемі эрі корікті. Бірақ, неге екені белгісіз, ол ешкімге жақпайды. 
Одан бэрі ойнаудан қашады. Айка мектепте математикадан тапсырма- 
ны  кошіріп үлгере алмады.  Өзің білесің,  бұл  эркімде кездеседі.  Үнемі 
оқу үздігі Қоразбаевтан кошіріп  жүретін. Бұл жолы да:
|  Қоразбаев, Қораз. Ол үндемеді.
- Әй, әтеш  саған айтып тұрмын, сен  не саңыраусың ба? Математи­
кадан есепті бер.
- Қоразбаев  берші, өтінемін.
і Кетші былай  - деп, оқу үздігі ренжіді.
Айка  есік  алдында  мысықты  кездестіріп,  адамгершілік  сезімін 
оятқысы келіп,

- Әй, қалың қалай? Сүт ішкің келе ме?  Хайуан!
Ауланың аш мысыгы Айкаға ашулана қарады да
Ж Ш  
жеРден- - 
«Ч» бдаылады да, маңғазданып жүріп
Қалай ойлайсың? Айканың жолы неден болмады^
(Баламен эңгіме).
Балага:  “Сыйлы болгың келсе-өзгені сыйлап үйрен” деген  қанатгы
сөз бар екенін есте ұстауга үйрету.
1.  Зейінді дамыту  (шоғырлануы)
■  ^ X  '
•
 
1  
\  
М ш
  . . .  .  
____ ____ 
. .
фигурадан
кай жерде көбірек? Әр суретге неше
2. Көру арқылы еске сақтау 
’
Нұсқау, Қарап, есте сақтап және қайта жаңғырту.
Тапсырма кезекпен жүргізіледі. Бала дэстүрге дәл суретін салу үшін
су^ГаСГ 
К
а
Й
Т
а
 І І Ш І  
Ш
  Ш
1
1
1
1
1
і й і і Л
" і л-еспелі с» ак И
і  болады.
_ 
о  л 
*\апдаи  I симсі риялык  ФИГУПаНЫ  (ГйП п
тұрсың  Атап шығу, қандай бұрышта шеңбер, үшбұрыш табылады?
3.  Шығармашылық ойлауды дамыту 
Д  '
Мына сөзден сөйлем құрастыр, байланыстыру үшін жүпнак немесе
сөз  паидалануга болады.  Әр ойланган  И
ы
,  
Ш І Щ
үш сөзді қатыстырып құра. 
, 
ы
Доп, күн, шөп.
4. Қиялды дамыту 
Сұрау.  Неге ұқсайды ?
фигу раны
сал 
■ 
-і—л —
арқыльі   сурет
шекжоқОЛОГ:  БаЛЗГа  М¥НДаЙ  тапсь,Рма  өте  ұнайды,  оның  қиялында
Бал^а трснинггегі белсенділігі үшін алгыс айту
1. іеиінді дамьггу. 
3
т
феномен
-  
-  
в 
---------------------- --  
Д Ц і М
О І І   ү ,
г я и Ш Р ж Р мен білім 
боламын. Сіз, мұгалім боласыз 
Мен
І
В
;
  Ш
'  
« Р   * а« ь1 ,ссаМ°бГрде3„М
^
шапалақтап қатемді көрсету.
Жаз-жаз-жаз-жас-жаз. 
Көп-көп-көк-көп-кеп.
Г үл-гүл-күл-гүл-гүл.
Жол-жол-жол-сол.
2.  Аралас есті дамыту.
зып  п З п  
0ҚУ КСреК’ бшім алУшы ӘР С0ЗДІ кайталап ауада жа- 
өзен  Ш
Ғ   г РеТ,Н  СаЛаДЫ:  КІТЗП’  бау’  қияр’  хит'  конжық,  алмүрт
’жаз' СұРақ:  ‘Мектеп бұйымына қандай сөздің  қатысы бар?’\

3.  Ойлауды дамыту  (талдау, жинақтау, дәлділік). 
а)  Заңдылықты жалғастыру  1 , 3 , 6 , 2 , 4 , 6 ,   ...,10,15,20.
Психолог қорытындысы,  бұл тапсырма математикалық эрекет мен
дағдыны орнықтырады. б) Кім “о” әріпінен басталатын көп сөз жазады 
(ауызша түрде де жұмыс істеуге болады).
в)  Антоним мен синоним сөзді білесің ме ?
Антоним соз
Лас - 
'
¥зы н -
Қайырымды — 
1
Қуаныш - 
/  
,
Синоним  соз
Халық - 
Д о с- 
Әліпби - 
Киім -
дамытады.
Бұл
Нүсқау:  Серіппе үлгідегі сызықты суреггі аяқта. 
Тренинг “Қайырымды шам”.
(шырағданды қолыңа ұстап, сезіміңді, тілегіңді, ойыңды 
үтымды әрі нәтижелі болятты4!
йпп. , іг  „„ 
'------- '-ғ « 1 *“л жұлдызша коретін
болсаң, ол саған бақыт әкеледі” деген соз бар. “Ойлан, саған не қажет?”
болмаса  Менщ тілегім”. . .  Осы сәтте менің айтқым келгені.
Біз  бүгін  сізбен  “ақылды”  әлеміне  саяхат  жасаймыз.  Бірақ  бұл
кабылпямяй Қ° ™
ШЫ’ 613 оған шьгнайы сэлемдесу ойластырмайынша 
бас и^еу т б ™  
ҚИЯЛЬШЗН  шығаРУы ™ іс:  кызықты соз тізбегі,
1.  Бұл планетаның бәрі оте мүқият, ал сен ше? 
а)  Дәйекті жалғастыр.
графикалық
2.  Өзге планеталық есте сақтауды өте жақсы меңперген, ал сен ше? 
Әліпбиді тез жатта.
А Ә Б В Г Д Ж
3. 
Өзге  планеталық  — қүрастырушы 
жақсы ойлайды, ал сендер ше?

Нұсқау: Екі шаршыны сал.
Д  V
А) 
біР'“ШІ  төртбұрышта екі  үшбұрыш  шыгатындай  сызық жүргіз 
осытөрт  бұрышта алты үш бұрыш шыгатындай сызық жүргіз
Б) 
екінші 
төртбұрышта екі тік үшбұрыш шыгатындай сызық жүргіз 
осы төртбұрышта төрт төртбұрыш шыгатындай сызық жүргіз. 
’
фигу
---- «у^.пдфуінен. мұндаи тапсырма геометриялык
Ра үР„алы 
б,л,мш бекітуге 
жэне кеңістікті багдарлауга үйретеді
керекС ізгеТ 10 Я  
°Ғындадыңыз’ біРа* біз үйге қайтуымыз
рек.  Сізге  8-10 таяқша беремін,  ракета құрастырыңыз  Сегер таякша
болмаса, дэптерге құрастыруға болады). 
Р 
Қ
Қарым-қатынас  тренингі
Нүсқау:  Бала,  біз  досымызбен  қоштасуды  ерекше  тупле  айтмп 
кереиікші (баланы ерекше қоштасуга икемдеу)  Б ы а ғ Г у Л ^ ,  Н Р  
жасалған кеМпкердһ, роліне е„і„ 
4
,аш“ рывда„
іенинг
- менщ  телефоным шылдырлай 6
- Бұл кім екен ? Піл.
- Қайдан?  Түйеніңүйінен...
^  
Ш
  V 
«   а* 
•  
А
Телефонмен сөйлескен екі 
мәдени  қырын танытады.
1. Телефон  шь,лдь,рЫ. А
| В
»
Телефон
Ар жақтағы адамның даусы: -“ку-ку  хи-хи”
Баламе™ ™г‘іМее? 
Ға™ » “  
ма?
Сізге  қай  эңгіме  көбірек  рад ы ?  Не  себепті?
шсқаболуыкерек.
2. Есті ң ма^ьшалылыгьш д ам ь^™ ^  Б) М6Н СИЯҚТЫ тор бойына сал.
Телефонмен
іша> бала  телефонмен 
телефонмен
епежриі 
п  1слсфонмен  і
■ І І !   саетага»ы  туралы  пікірлеседі 
танытқаны үшін рахмет айту!

Нүсқау:  Бала!  Жылдың  қай  мезгілі  болып  тұр?  Көктемде  қандай
өзгеріс  болады  (құс  ұшып  келеді,  жылғадан  су  ағады,  күннің  көзі 
шығады)?
Ендеше әркім күннің суретін салсын (бала сурет салады).
1. Ойлау әрекетін жэне зейінді дамыту.
Дала тегіс сарғайды
Шаруа қысқа қамданды
Күн қысқара бастады 
і
Тауғатұнғыш қар жауды. 
/
(Күз) 
' 
^
Тоңғақты тани ды
Аяқ-қолды қариды.
(Аяз) 
<
Алтын терек,он екі бұтақ. 
<
Ү ш жүз алпыс бес жапырақ
(жыл,12 ай, 365 күн)
Ойлаудың есте сақтауын дамыту .
ьстщ  мағыналылығын дамыту.
Нүсқау:  5 тренингті қараңыз.
Соз: әдемі бала, жер, сүйікті ертегі, ғажайып оңір, от, бұлақ, бақыт, 
орман.
3. Шығармашылық қиялды дамыту.(Қайшы мен қағаз қажет)
Қандайда бір 8-10 геометриялық фигу раны қиып  құстың суреті бо- 
латындай орналасу.
ҚА РЫ М -ҚА ТЫ Н А С Т РЕ Н И Н ГІ
Нүсқау:  Бала, тренингтің басында күннің суретін салдық,  енді сол 
суретке  оралайық.  Коз  алдыңызға  елестетіңізші,  күннің  шуағы  сіздің 
алақаныңызда тұр. Күннің шуағына кімді болегіңіз келеді.
Тренингтегі белсенділігің үшін көп рахмет!
1. Зейінді дамыту (тұрақтылыгы).
Нұсқау:  Өріп  жинағынан соз тауып  дэптеріңізге жазыңыз' 
А. Ә. Й. Е. Т. Н. Ш.
К. Д. М. А.  О. Т. Е. М.
Қ.  У. А. Н.  Й. Ы. Р. ЬІ. М. Д. Л. Ш.

■
»
  М іы ры м д ы лы к 
дегенді 
Калай 
түсінесін?
А.Чеховтың:  “Қайырымдылық  жасауға  асығыңыз”
түсінесіз?
сөзін  қалай
2.  Мағыналылық есті  дамыту.
Нұсқау: 
№ 5
 тренингті  қараңыз.
Сөз:  шырша  үй,  балык,  доп,  кайырымдылық,  нан,  ұйқы,  ойын
қаигы.
3. Ойлауды дамыту (логика).
Нұсқау:
Жүпты  таңда:  лимон-қышқыл,  қант-?  (тэтгі),  әке-бала
іде-жаз, сәуір-? (көктем), басы-аяғы, бірінші-? (соңгы). 
Жоқ әріпті тауып орнына қой:
Ж..з, б..а, а..ма, саус..қ.
4. Қиялды дамыту.
Нұсқау:  әрбір түзу сызықты жұптап суретгі аякта.Түз\
құрауы  •
пг салуға
Сызықтың  астына,  үстіне,  жа-
Ж Е Ң ІС
Еске түсіріп көріңізші, қандай ертегі
көп  і В
Л
К
И
  жеигені  Н
  'р т е г і  құрастырып
болады.
Құрастырған  ертегінің  магынасын  ұмытпау
салуыңа
—і---- - 
««міап иасі
Бұрынгы заманда... 
Бір....өмір сүріпті.
Бүгін....
болады
Бұл  тапсырма  баланың  ішкі  дүниесінің  ахуалын
анықтауга
0.№га  6ол™ :  агрессивті  бала
күшіктің бейнесімен  салган
мулдем өзгергенЬШДаП'  “  
Сүйкімд'  күш,к “ ™ "   " е р д і.  Қазір  бала
алгыс айтылады

8 - тренинг
1. Зейінді дамыту (шоғырлануы)
“Не езгерді?” 
?
Нүсқау:  Тақтадағы  суретке  зер  салып  қара  да,  көзіңді  жұм.  Осы 
уақытта тақтадағы суреттің кейбір элементі өшіріледі. Не өзгерді?
1. Мағыналылық есті дамыту.
Нұсқау: №5 тренингты қараңыз.
Сөз:  жел,  жарайсың,  ащы,  дәмді  нан,  тренинг,  қышқыл  алма, 
көңілсіз бала, спорт, сурет, шөп.
2. Шыгармашылық ойлауды дамыту.
Нұсқау:  Кез  келген  нұсқадағы  бес  сөзді  таңдап  эңгіме  ойластыр. 
Нұсқадагы барлық  сөзді пайдалану қажет. 
***
1  нұска
2 нұсқа
3  нұсқа
4 нұсқа
Шолпан
Шолпан
Тақта
Өлең
Дастархан
Дастархан
Ай
Ай
Кесе
Кесе
Кесе
Кесе
Қасық
Дала
Тал
Шолпан
Ай
Ай
Шолпан
Дала
Тренингтегі белсенділікке алғыс айтамын!
9 
- тренинг 
Біздің өміріміздегі эзілдің орны.
Бірінші әңгімені тыңда.
“Достасу”.
Нүсқау:  Жанар  екеуміз  серуендеп  жүріп  ренжісіп  қалдық.  Ол
өкпелеп  кетіп  қалды,  мен  оның  артынан  жүрдім.  Ол  парктегі  ескі
ағаштың  біріне  барып  отырды.  Мен  де  оған  жақындап,  күлімсіреп
қарадым.  Ол маған  қарап жымиды,  екеуміз күліп жібердік.  Міне, осы- 
лай достасыімсеттік.
Екінші әңгіме.
Нұсқау: Менің інім бар. Мен мектептен қайтқанымда ол мені аңдып
тұрып,  мұздай  су  құиып  жібереді  де  қашады.  Мен  жылап  қаламын. 
Осы да көңілді ме?
Баламен  әңгіме.  Қай  әңгіме  ұнады?  Не  себепті?  Қорытынды: 
Халқымызда  “эзілің  жарасса  атаңмен  ойна”  деген  нақыл  сөз  бар. 
Орынды қалжың жаныңды сергітіп  қиялыңа қанат бітіреді.
І.Зейінді дамыту. Нұсқау: Қай фигура артық?
2.  Естің магыналылығын дамыту.

тыңдап
салып  көріңіз.  Мәтін:  Көктем  келді!  Күн  шығып  шөп  бой  көтеоді 
Барлығы мәз-мейрам  көңілді. 
’
3. Ойлауды дамыту (салыстыру, жинақтау).
таоиғатты
н  
ш*
 •
Сөз: балық, мүйіз,  бұғы, жүн,  қасқыр.
ічиялды дамыту.
Нүсқау: Өз атыңды сурет бейнесінде, геометриялық ф
сал. 
^
пен
Қ а р ы м -қ а т ы н а с  тр ен и н гі 
Бала,  күлімсіреу-адамгершілік  пен  ізгіліктің,  жылылық  И  
келісімділіктщ  белпсі.  Қазір шынайы күлімсіреп жылы сөз айтайық
-  1 олқын, сен менің ең жақсы қүрбымсың!
Мен сені қатты сыйлаймын.
10  - т р е н и н г
* 
•'-плшш. іьщ  түілндірмесінен:  10 тренинг-жеке тұлганың ой-өрісін 
логикасын, зеректігін қорытындылап жинақтауга бағытталган тренинг’ 
Тренингті  ойын, викторина, жарыс түрінле 
жүпгічл
/
гр
 К
ппяпч
 
___ '
гь.- 
ӨТК13ПҢ13 келсе> соңында  достықгың жеңе 
Әзш-  жұмбақ:  Баланы  қай  уақы тта  әйел  есімімен 
(ұиықтағанда)? 
|______
М  Қолыңызда неше саусақ бар, екіншісінде ше?
Тауьгқ бір аяғымен екі  келі болады, екі  аягымен ше? 
Бақшада қандай  ағаш  өседі.  Себетге  5  алма бар  еді  Бес  ю
алманы  қалай  белуге  болады,  бірақ  бір  алма  себетге  қалуы 
қызға  себеттен  алып  беоүі  тиігЛ  Ү
гтрпп
» 
............ ........ %..
атауға  болады
-------------------- 
1
^
1
^

жүктеу/скачать 25,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: