Тексерген: Салтанат Сапаргалиевна

БӨЖ
«Астана медицина университеті» КеАҚ 
Гистология және цитология кафедрасы
Орындаған: Болат Мерей
Топ: 131
Тексерген: Салтанат Сапаргалиевна
Нұр-Сұлтан 2022 жыл
Бұлшықет тіндері. Қаңқа бұлшықет тіндерінің 
регенерациясы. Жасқа және тұрмыс қалыпқа байланысты 
бұлшықет ерінің өзгеруі

Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Бұлшық ет ұлпаларына жалпы 
сипаттама
2. Бұлшық еттің физиологиялық қасиеті
3. Бұлшық ет ұлпаларының жіктелуі.
4. Көлденең жолақты бұлшықет ұлпалары
5. Қаңқалық көлденең бұлшықеттік 
ұлпалары
6. Бірыңғай салалы бұлшықет ұлпалары.
7. Жасқа және тіршілігіне байланысты 
бұлшық еттердің өзгерісі 
ІІІ. Қорытынды.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Бұлшықет ұлпасы (textus mus- cularis; лат. textus —
ұлпа, ткань; лат. musculus — бұлшық ет) — адам 
мен жануарлар организмдерінде жиырылу 
қызметін атқарып, қимыл-қозғалыстарды іс жүзіне 
асыратын ұлпа Бұлшық ет - адамда, омыртқалы 
жануарларда және көптеген омыртқасыздарда 
денені қозғалысқа келтіретін мүше. Оның негізін 
бұлшық ет талшықтары құрайды. Бұлшық ет 
құрамы 75%-і су, 25%-і белок, май, углевод және 
минералдық тұздардан тұрады. Адам денесінде 
400-ден астам бұлшық ет бар, олар дене 
салмағының 40%-тен астамын құрайды Бұлшық ет 
тіндері құрылысы мен шығу тегі әр түрлі 
болғанымен атқаратын қызметі ұқсас. Дененің 
ауыстыруы, жүректің соғуы, қан мен лимфаның 
жылжуы, асқазан, ішек бойымен тағамның 
жылжуы, несептік шығу, жатырдың жиырылуы 
(босану) т.б. қозғалыс-қимылдар ағзадағы 
жиырылғыш қызмет атқаратын ет тіндері арқылы 
жүзеге асады.


Бұлшық ет тіндері -барлық түрлеріне ортақ 
жиырылғыштық қасиеті бар, құрылымдық элементтернің 
пішінін өзгертуі бойынша біріктірілген, бірақ шығу тегі 
мен құрылысы және жиырылу сипаты әр түрлі тіндер. Олар 
өздерінің жиырылғыштық қасиетінің арқасында 
қозғалысты қамтамасыз етеді.Жиырылғыштық қасиетінің 
болуы оларда актин және миозин ферменттерінің болуымен 
байланысты.

Құрылысы
1 - бұлшықет талшығының қабықшасы; 2 - бұлшықет 
талшығының шоғыры; 3 - бұлшықеттің жуан талшықтары; 4 -
бұлшықеттің жіңішке жіп тәрізді талшығы; 5 - оттегімен 
қамтамасыз етілетін жақсы дамыған бұлшықет талшықтары 6 
- май басып, нашар дамыған бұлшықеттер. Бұлшықеттер -
бұлшықет ұлпасынан, тығыз және кеуекті дәнекер ұлпалардан, 
қантамырлары мен жүйке талшықтарынан тұрады.
Бұлшықеттердің негізін - көлденең жолақты бұшықет 
талшықтарының жіңішке шоғыры (пучки) құрайды .
Бұл шоғырлардың сыртын дәнекер ұлпасы қаптайды. 
Көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан қаңқа бұлшықеттері, 
тығыз дәнекер ұлпасынан сіңірлер түзіледі.