Қайсысы қайда тіршілік етеді?
Мақсаты:жануарларды ұқсас белгілеріне қарай табу,олардың мекен-жайын
анықтау. Сөздік қорын молайту.
Көрнекілік:әр түрлі жануарлар,құстар суреті
ойын барысы:әр түрлі жануарлар,құстарды
көрсетіп,олардың қайда өмір сүретінін
сұралады. Оларды немен қоректенетінін
айтқызады. Балалардың сөздік қорына жаңа
сөздер еңгізу үшін тапсырманы түрлендіруге
болады. Олар туралы білетін тақпақтарын
сұрайды.
17.04.2021 жыл. № R00021
Сюжетті-рөльдік ойындардың маңызы
ДЖАМАКОВА ШОЛПАН БАЙРАМОВНА
Маңғыстау облысы Жаңаөзен қаласы
№ 12 «Рахат бөбекжайы» МКҚК Тәрбиеші
Ойын - бұл мектеп жасына дейінгі бала үшін өзін-өзі еркін сезінуді,
заттарға, іс-әрекеттерге, қарым-қатынасқа бағыну сезімін қамтамасыз ететін,
өзін «осында және қазірде» толығымен жүзеге асыруға, эмоционалды
жайлылық жағдайына жетуге, теңдестірушілердің еркін қарым-қатынасына
негізделген балалар шығармашылығына араласуға мүмкіндік беретін өзіндік
құнды қызмет.
Балаға арналған ойынның субъективті құндылығы мен оның объективті
дамытушылық құндылығы үйлесімді ойынды балалардың өмірін
ұйымдастырудың ең қолайлы формасына айналдырады, әсіресе мектепке
дейінгі білім беру жағдайында.
Барлық уақытта ойын мектеп жасына дейінгі балалардың жетекші әрекеті
болды. Психологтар мен тәрбиешілер (Л.С. Выготский, Д.Б. Эльконин, А.П.
Усова, Т.Е. Конникова, Д.В. Менджерицкая, Р.М. Римбург, Р.И. Жуковская,
Т.А. Маркова, Н.Я.Михайленко, Р.А.Иванова және басқалар) мектепке дейінгі
жасты ойын жасына жатқызды. Іс жүзінде балалар біраз уақытқа қалдырған
барлық нәрсені ойын деп атайды.
7
«БІЛІМ ЖОЛЫ НҰРЛЫ ЖОЛ» Республикалық журнал. Куәлік № KZ37VPY00015077
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Зерттеушілер ойынның құндылығын атап өтіп, оның әлеуметтік мінез-
құлықты қалыптастырудағы маңыздылығын, адамның өзін-өзі растауы мен
қарым-қатынас жағдайында оның мінез-құлқын болжау мүмкіндігін көрсетеді.
Баланың дамуын ойынсыз елестету мүмкін емес, ал рөлдік ойындар
мектеп жасына дейінгі баланың негізгі қызметі болып табылады. Олар баланың
ойдан шығарылған жағдайында кез-келген рөлдік әрекеттерді, оны
қызықтыратын функцияларды жүзеге асыруға, түрлі оқиғаларға қосылуға
мүмкіндік береді. Рөлдік ойын - бұл кішкентай адамның әлеммен алғашқы,
саналы өзара әрекеті, онда бала жасаушы субъектінің жетекші рөлін атқарады,
бұл оның өзін-өзі жүзеге асыруы мен өзін-өзі көрсету тәсілі. Онда бала өзі
қалағандай болады, ойында бала өзі қалаған жерде болады, ол қызықты және
тартымды оқиғалардың қатысушысы болып табылады.
Рөлдік ойындар баланың психикалық дамуында үлкен маңызға ие,
олардың ерікті есте сақтау қабілетін дамытады. Ойынды жүргізу кезінде
міндетті болып табылатын ережелер балаларды мінез-құлқын басқара білуге
тәрбиелейді, олардың импульсивтілігін шектейді, сол арқылы мінездің
қалыптасуына ықпал етеді.Құрдастарымен бірлескен ойын кезінде балалар
қарым-қатынас жасауға, басқалардың тілектері мен іс-әрекеттерін ескере
білуге, өз пікірін қорғай білуге, өздігінен талап ете білуге, сонымен қатар
жоспарларды бірлесіп құруға және жүзеге асыруға үйренеді.
Бала әр түрлі рөлдерді орындай отырып, әр түрлі қызмет түрлерін қамтуды
бастайды, бұл баланың ойлау қабілетін дамытуға, басқа біреудің көзқарасын
қабылдауға көмектеседі.
Рөлдік ойын ойнау, қандай да бір образға үйрену, бала алған әсерлерін
жаңғыртады, қайта ойластырады және ашады.Ойын жағдайының ойдан
шығарылатындығын түсінген балалар, дегенмен, шынайы сезімдер мен
тәжірибелерді бастан өткереді және осылайша ішкі әлемін байытады.
Мектеп жасына дейінгі балалар бірге ойнағанды ұнатады. Алайда өмірлік
тәжірибенің аздығы, адамгершілік сезімдерінің көрінуінде тұрақтылықтың
болмауы, өз тілектерінен бас тарту қабілетінің жеткіліксіз дамығандығы кейде
ойынның ыдырауына, қалыптасқан достық байланыстардың бұзылуына
әкеледі.Біз ойынға басшылық жасай отырып, балаларға әр түрлі ұсыныстардың
ішінен ең қызықтысын таңдауға көмектесіп қана қоймай, оларды бір-бірінің
жоспарын құрметтеуге, жолдастарына мұқият болуға үйретуіміз керек.
Баланы өзі үшін өзі ойнағысы келетін құрдастарының рөлдеріне сәйкес
келетін рөл таба білуге үйрету өте маңызды, бұл үшін баланы қабылданған
рөлді жаңасына ауыстыруға үйрету қажет.Рөлдік ойынның анықтамаларын,
оның ерекшелігін педагогика мен психология тұрғысынан зерттей келе, рөлдік
ойын - бұл мектеп жасына дейінгі баланың іс-әрекетінің ең тартымды түрі
деген қорытынды жасауға болады.
8
«БІЛІМ ЖОЛЫ НҰРЛЫ ЖОЛ» Республикалық журнал. Куәлік № KZ37VPY00015077
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Дәл осы рөлдік ойын балаға екі жағдайда - нақты және қиялда бір уақытта
болуға мүмкіндік береді. Рөлдік ойын процесінде баланың ақыл-ой қабілеттерін
ғана емес, зейінін, есте сақтауын, қиялын қамтитын білімді игерудің маңызды
және күрделі процесі жүреді.
Сюжетті-рөлді ойын картатекасы:
Достарыңызбен бөлісу: |