«6-сынып Қазақстан тарихы»


Қарахан мемлекеті (942-1212 ж.)



Pdf көрінісі
бет21/29
Дата25.05.2023
өлшемі1,06 Mb.
#97460
түріОқулық
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   29
Байланысты:
6 сынып Каз тарих @UBTkaiyrbekShaguanuly

Қарахан мемлекеті (942-1212 ж.) 
 
I. Қарахан мемлекетінің негізін Сатұқ Боғра хан қалаған жыл: 
942 ж. 
2. Сатұқ Боғра өмір сүрген-915-955 ж. 
3. Сатұқ Боғра-хан өлген соң, ел ішінде саяси бытыраңқылық 
басталады 
4. Қарахан мемлекстінің орталығы- Баласағұн. 
5. Қарахан мемлекетінің негізі үлесті жүйеде қаланып, Шығыс 
және Батыс -2 иеліктен тұрды.
1)Шығыс хандық Жетісу аймағы мен Шығыс Түркістан 
жерін алып жатты. Орталығы 
Баласағұн қаласына жақын жатқан Орда, кейін Қашғар 
қаласы болды. 
2)Батыс хандық Мәуеренахрды биледі. Орталығы алғаш 
Үзкент, кейін Самарқан қаласы 
6. Мұса мен Әли Арслан қаған кезіндегі астана- Қашғар 
7. Қарахандарды 1089 ж. басын алды: Селжұқтар 
8. Батыс Қарахан мемлекетін Хорезм шахы Мұхамед құлатқан 
жыл: 1212 ж. 
9. Қарахандардың жылқы малына ерекше көңіл бөлетінін 
айтқан : Баласағұни 
10. Қарахандарда билік иесі қатарына хан ұрпақтары - 
тегіндер, ілік хандар, бектер, нәкерлер жатты. 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
102 
11. Ханның саяси-әкімшілік іс жүргізетін орны- орда деп 
аталды. 
12. Қараханидтерде жер иеленудің түрі- иқта, ал иеленушілер-
"ахтадар" (парсы сөзі) 
13. Қараханидтерде салық алынбаған діни жер иелігі: вакф. 
14. Әлсіз адам өз үлесіндегі жерді күштінің қамқорлығына 
беру- коммендация. 
15. Қарахан сәулет өнерінің өзіне тән ерекшелігі - Шығыс 
моншасы. 
16.1141 ж. Қатуан даласында қарақытайлар - қарахан мен 
жеңді. (Бұқараны алды) 
17. Шығыс Қарахан елін- 1212 ж. Найман ханы Күшлік басып 
алады. 
18. Қарахан этникалық құрамы: жікіл, яғма, қарлұқ, оғыз, 
қаңлы, үйсін. 
19. Қарахандарда жікіл тайпасының тотемі- арыстан, ал яғма 
тайпасынікі- бура, 
20. Қарахан билеушісі Хасан Боғра хан қаза болды- 
Қошқарбасыда 
21. ХІІғасырдың 40жылдары Қарахандарды басып алған 
Қарақытайлар. 
22. Сатұқ Боғра хан өзінің туысы Оғұлшақты жеңіп шықты: 
Саманиден қолдау тауып 
23. Х ғасырдың орта кезінде Жетісу аймағы мен Шығыс 
Түркістанның бір бөлігінде 
Қарахан мемлекеті құрылды 
24. Қарлұқ қағанатының ыдырауына байланысты батыста 
Жетісудан Испиджабқа ж/е 
Шығыста Қашғарға дейінгі аумақ Қарахан мемлекетіне қарады 
27. Билікті 955 жылы ханның баласы Мұса алады, ол өзінің 
ықпалын күшейту үшін 960 жылы ислам дінін мемлекеттік дін 
ретінде жариялайды, Мұса кезінде астана- Қашғар 
28. Мұса қаза болған соң оның орнына Әли Арслан (960-990 
ж) хан болады 
29. Осы кезден бастап Хасан Боғра-хан мен Әли Арсланның 
ұрпақтары арасында билік алма- кезек ауысып отырды 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
103 
30. Орта Азиядағы Самани әулетінің үстемдігі Х ғасырдың II 
жартысында өз ішіндегі 
әлеуметтік қайшылықтардан әлсіріген еді. Бұл жағдайды дер 
кезінде пайдалана білген Хасан Боғра-хан 
Испиджабты,Бұхараны,Самарқанды ешбір қарсылықсыз ақ 
басып алады. 
31. Хасан Боғра-ханның баласы Жүсіп 992 ж Хотанды басып 
алса, Әли Арсланның баласы Насыр иби Әли 996ж 
Мауеренахрға жорыққа аттануды. 
32. Газнеуилер қарахандардың бүкіл Сырдария бойына билігін 
мойындады. 
33. Насыр ибн Әли бұл жетістіктерге қанағаттана қойған жоқ 
Ол 999ж Бұхара қаласын басып алады. Сөйтіп Қарахан 
мемлекеті Мауеренахрды біржолата бағындырады. 
34. Ибрахим ибн Насыр 1040 жылы тамғаш Бурахан атағын 
қабылдап, Мәуреннахрға толық өз билігін орнатады. Осы 
кезден бастап Қарахан мемлекеті дербес екі иелікке бөлінді 
тынды 
35. Салжұқ сұлтаны Мәлік шах1089 жылы Батыс хандықтың 
орталығы Самарқанды, одан соң Бұхараны басып алды 
36. Мұрагерлік жол жүрмейтін жер иелігі- ихта. 
37. XII ғ 30-жылдарында шығыстағы қарақытайлар Жетісуға 
басып кіреді 
38. Үш ғасырға жуық өмір сүрген Қарахан мемлекеті 
39. Махмуд Қашғари соғдылар мен түріктердің әдет-ғұрпы, 
тілі, киім кию салты бір-біріне өте ұқсас екендігін жазған 
40. X ғ. ортасында батыста Жетісудан, шығысы Қашқарияға 
дейінгі аумақты алып жатқан мемлекет: Қарахан мемлекеті 
41. X г. батыс Қарахандық тәуелді болды- салжұқтарға 
42. Қарахан мемлекетінде қақтығысқа түскен елдердің 
алғашқысы- самани 
43. Қарахан мемлекетінде құрылыс жүйесіне енгізген өзгеріс- 
күмбезді ғимарат мешіті 
44. Қарахандардың Сырдария бойындағы билігін мойындаған 
халық: газнеуилер 
45. Қарахан мемелекстінің шығыс шекарасын қорғады- 
қарақытайлар 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
104 
46. X-XII ғ. қимақ жеріне шабуыл жасаған- Қарахандар 
47. Қарахандар ақша шығарған қалалар-Самарқанд пен Үзкент 
48. Қарахандарды жаулап алған- батыста Хорезм, шығыста 
Найман Күшлікхан 
49.Қараханид Хасан Боғра-хан- Испиджабты, Бұхараны, 
Самарқанды қарсылықсыз басыпалды 
50. Қарахан билеушілері-Сатұқ Боғра, Мұса, Әли Арслан, 
Насыр ибн Әли, Ибрахим ибн Насыр, Хасан Боғра 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет