1.Дөрекі тазалау-10 мкм мөлшеріндегі бөлшектер ұсталады.Олар қатты шаңды бөлмелерде, сондай-ақ ауа тазалығына жоғары талаптар қойылмаған жағдайларда қолданылады. Сүзгі материалы ретінде металл тор немесе синтетикалық мата қолданылады.
2.Жұқа тазалау-1 мкм мөлшеріндегі бөлшектер ұсталады.
Олар ауаның тазалығы жоғары болуы керек жерлерде, мысалы, мектептерде, ауруханаларда, мұражайларда қолданылады. Дөрекі тазалау сүзгісімен бірге қосымша пайдалануға болады. Тиімділігі-60-95%.
Желдету үшін жұқа тазарту сүзгілерін жасау үшін арнайы сіңдірілген көмір немесе шыны мата қолданылады.
3. Әсіресе жұқа тазарту-0,1 мкм-ге дейінгі бөлшектер ұсталады.
Өте жұқа шаңды 97-99% ұстайды. Стерильділікке ерекше талаптары бар үй-жайларға арналған, мысалы, Операциялық, ғылыми зертханаларда, күрделі ғылымды қажет ететін өндірістерде. Алдын ала сүзгіден кейін қосымша тазалау қадамы ретінде пайдаланылады. Субмикрон талшықтары мен желімделген талшықтардан жасалған қағаздан жасалған. Бүктелген және панельдік опциялар ең танымал.
Жұқа сүзгілер бірнеше сатыдан тұратын сүзу жүйелерінде жиі кездеседі. Жұқа сүзгілердің басты мақсаты-шаң мен ұсақ қоқыстарсыз желдету. Бұл өте жоғары қорғаныс дәрежесі, соның арқасында мұндай жабдықты үй-жайлардың санитарлық жағдайына жоғары талаптары бар жерлерде қолдануға рұқсат етіледі. Бұл ауруханалар, зертханалар, асханалар және т.б.
Жұқа ауаны тазарту сүзгілері ауаны баптау және желдету жүйелерінде қолданылады. Газ турбиналық агрегаттардың ауасын тазарту. Тазартудың екінші сатысының сүзгілері ретінде қолданылады (алдын-ала тазарту). Жеке пәтерлер мен үйлерде, аурухана палаталарында, әкімшілік ғимараттарда, қонақ үйлерде, тамақ, дәрі-дәрмек өндірісінде, электронды, ет және сүт өнеркәсібінде және т. б. қолданылады.
15. Тәуекелдерді бағалау дегеніміз не? Тәуекелдерді жақсы бағалаудың белгілерін тізімдеңіз.
Тәуекелдерді бағалау қауіптерді жан-жақты және жүйелі түрде анықтаудан және тәуекелдердің мөлшерін анықтаудан тұрады.
Тәуекелдерді бағалау дегеніміз-еңбек процесінде туындайтын қауіптерді анықтау, олардың мөлшері мен туындайтын тәуекелдердің маңыздылығын анықтау. Тәуекелдерді бағалау ең тиімді алдын алу шарасы болып табылады. Тәуекелдерді бағалау кезінде бұрын болған қолайсыз оқиғалар мен жазатайым оқиғалар ғана емес, сонымен бірге қолайсыз салдарлар туғызбаған қауіптер де ескеріледі.
Тәуекелдерді бағалау күрделі міндет болып табылады, сондықтан оны қызметкерлер құрамы орындауы керек. Бұл ретте топтық жұмыстың жалпы қағидатын ұстанатын әртүрлі топтардың – РСР (жұмыс беруші, мамандар, жұмыскерлер) қатысуы қажет. РСР принципіне сәйкес тиімді жұмысқа менеджерлер, мамандар мен жұмысшылар қатысады. РСР принципі барлық қатысушыларды бір уақытта әрекет етуге және бірдей жұмыс көлемін орындауға міндеттемейді, алайда қатысушы тараптардың нақты міндеттемелері және бір мақсатпен жұмыс істеу РСР принципінің бастапқы нүктесі болып табылады.
Тәуекелдерді бағалаудың мақсаты еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғауды жақсарту үшін неғұрлым тиімді іс-шараларды таңдау болып табылады. Тәуекелдерді бағалау идеясы-іс-шараларды жоспарлау үшін анықталған тәуекелдің мөлшерін пайдалану. Іс-шараның тиімділігін, мысалы, келесі өлшемдерге сәйкес бағалауға болады:
● Қауіпсіздік деңгейінің өсуі: ең жоғары тәуекелдердің төмендеуі неғұрлым нәтижелі болса, іс-шара соғұрлым тиімді болады.
● Әсердің кеңдігі: оқиға неғұрлым көп тәуекелдерге немесе көп адамдардың қауіпсіздігіне әсер етсе, соғұрлым тиімді болады.
● Талаптарды орындау: егер іс-шараның көмегімен істерді заңнамаға сәйкес келтіруге қол жеткізілсе, оны орындау керек.
● Жұмыстың икемділігін арттыру: егер іс-шараның арқасында еңбек икемділігі жоғарыласа, еңбек қауіпсіздігіне әсері аз болса да, оны орындау керек.
● Шығындардың тиімділігі: ең жақсы іс-шаралар міндетті түрде қымбат емес. Көбінесе өте аз жақсартулар айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізеді, дерлік тегін.
Іс-шараларды таңдағанда, іс-шаралардың тиімділігін бағалай отырып, мәселені тұтастай түсіну керек. Іс-шараларды таңдау кезінде келесі жалпы қағидаларды ұстану ұсынылады:
● Қауіп факторларын ескерту.
● Қолданыстағы қауіп факторларын жою.
● Қауіп факторларын азырақ қауіпті немесе аз зиянды факторларға ауыстыру.
● Еңбекті қорғау бойынша ең тиімді іс-шаралардың басымдылығы.
● Қауіпсіз техниканы пайдалану және техникалық құралдар мен өндіріс әдістерін дамыту негізінде қауіп факторларының алдын алу.
16. Жоспарлау және тәуекелдерді бағалауға дайындық процесін сипаттаңыз.
Тәуекелдерді бағалау ақпарат жинаудың және жұмыс орнында қауіпті факторлардың әсер ету немесе шығарылу ықтималдығы мен салдарын бағалаудың, сондай-ақ тәуекелдер деңгейін қолайлы деңгейге дейін төмендету үшін тәуекелдерді бақылау жөніндегі тиісті шараларды айқындаудың жүйелі процесін білдіреді. Маңыздысы, қауіпті факторлардың өздері адамдарға немесе жануарларға қауіп төндірмейді. Осыған байланысты жабдықтың қандай түрлері қолданылатынын және биологиялық агенттер қандай процедураларға ұшырайтынын ескеру қажет.
Үлгілерді жинау мен қабылдаудан бастап клиникалық зерттеулер жүргізуге, вирустың бөлінуіне дейін процестің әр кезеңі үшін жергілікті қауіптерді бағалаудан бастау ұсынылады. Осыдан кейін процестің әр кезеңі үшін жекелеген қауіптер қарастырылады, мысалы, аэрозольдердің әсер етуі және үлгілерді өңдеу кезінде көзге шашырауы, инфекциялық культурасы бар материалдың төгілуі және үлгінің ағуы (үлгілерді қабылдау кезінде), олардың әрқайсысына қауіп дәрежесі тағайындалады. Қалдық тәуекелдің деңгейін қолайлы деңгейге дейін төмендету үшін әрбір анықталған тәуекел үшін төмендегі ұсынымдарды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, тәуекелді бақылау жөніндегі тиісті шараларды іріктеп алу және жүзеге асыру қажет.
Зертхана ішінде немесе зертханалар арасында тасымалдау кезінде зақымданудың немесе ағып кетудің алдын алу үшін барлық материалдар екінші контейнерге салынуы керек. Мұндай тасымалдаудың мысалы ретінде биологиялық қауіпсіздік қорабынан материалдарды инкубаторға және керісінше тасымалдау болады.
17. Зертханада ПБА-мен жұмыс істеудің негізгі талаптарын (ережелерін) сипаттаңыз?
Достарыңызбен бөлісу: |