Суды санитарлық-микробиологиялық зерттеудің ерекшелігі-алынған нәтижені сандық бағалау қажеттілігі.
Микробиологиялық зерттеу объектісінің ерекшелігі, су ортасындағы тіршілік әрекетінің жеке (жалпы, түр, штамм) қасиеттері мен ерекшеліктері бар тірі микроорганизм сандық нәтиженің дәлдігін бағалауда зерттеушіге тәуелсіз проблемалар туғызады және жүздеген пайызға жететін микробиологиялық әдістердің қателігін анықтайды.
Талдау нәтижесіне әсер ететін ең маңызды объективті факторларға мыналар жатады: * Бір су сынамасының екі бірдей көлемін талдау кезінде деректердің таралуын анықтайтын микроорганизмдердің таралуының біркелкіностьстігі.
* Егу кезінде бір микроорганизм ретінде тіркелуі мүмкін шайқау процесінде бөлінуі қиын кешендерді қалыптастыру үшін суспензияланған заттарға адсорбциялау қабілеті.
* Талданатын су сынамасында болған кезде қажетті микроорганизмдердің дамуын тежейтін ілеспе антагонистік микробтардың әсері.
· Зерттелетін суда бөгде химиялық заттардың болуы немесе олардың микроорганизмдердің өсуін тежейтін/ынталандыратын/өсіретін ортаның компоненттерімен қосылыстарының пайда болуы, сондай-ақ түрлердің биохимиялық сәйкестендіру белгілерінің өзгеруіне әсер етуі мүмкін.
* Микроорганизмнің су ортасының қолайсыз жағдайларының әсерінен "стресстік" күйде болуы, нәтижесінде оның даму қабілеті тежеледі.
* Осыны негізге ала отырып, микробиологиялық зерттеулердің негізгі міндеті сенімді, салыстырмалы сандық нәтижелер алу мақсатында бөлінетін микроорганизмнің дамуы үшін оңтайлы жағдайлар жасау болып табылады.
* Судың микробиологиялық талдауын жүргізудің барлық кезеңдерінде сапаны ішкі бақылауды ұйымдастыру Сапалы нәтиже алудың негізгі әдісі болып табылады.
Ішкі сапаны бақылауды ұйымдастырудың негізгі бағыттары: 1. Талдау жүргізу шарттарына қойылатын талаптардың сақталуын бақылау: (зертханалық Үй-жайлар, ауа ортасы, инкубациялау және сақтаудың температуралық режимдері, дезинфекциялау және зарарсыздандыру режимдері және т.б.).
2. Тестілік дақылдарды жүргізудің регламенттелген рәсімдерін орындау.
3. Қоректік ортаның сапасын бақылау.
4. Мембраналық сүзгілердің сапасын бақылау.
5. Тазартылған судың сапасын бақылау.
6. Көрінеу оң және теріс бақылауларды пайдалану арқылы сапалы нәтиженің дұрыстығын бағалау.
7. Алынған сандық нәтиженің сенімгерлік шекараларын бағалау.
8. Сапа бойынша басшылықты жетілдіру мақсатында бақылау рәсімдерінің нәтижелерін жүйелі талдау.
Ішкі сапаны бақылауды ұйымдастырудың құрылымы, орындалатын процедуралардың жиілігі мен жиілігі қосымшада көрсетілген.
Талдау жүргізу, эталондық бактериялық дақылдарды жүргізу, қоректік орталар мен мембраналық сүзгілердің сапасын бақылау, оң және теріс бақылаулар қою және т.б. шарттарына қойылатын талаптардың сақталуын бақылау рәсімдерінің сипаттамасы әдістемелік нұсқаулар мәтінінде берілген және қосымшаларда суреттелген.
Жүргізілген бақылау рәсімдерінің нәтижелерін құжаттамалық ресімдеу зертхананың жұмысын тексеру жөніндегі түрлі комиссияларға (аттестаттау, аккредиттеу және т.б. бойынша) қатысуға тартылатын басқа мамандар үшін орындаушыға ыңғайлы және көрнекі түрде еркін нысанда жүзеге асырылады. Бұл ретте есепке алудың журналдық нысандары немесе бақылаудың еселігі мен түріне байланысты кейіннен белгілі бір уақыт кезеңінде (ай, тоқсан, жыл) брошюраланатын жекелеген бақылау парақтарының нысандары пайдаланылуы мүмкін.
Бақылау нәтижелерін тіркеу және сақтау электрондық жеткізгіштерде жүзеге асырылуы мүмкін.
Әдістемелік нұсқауларға қосымшада келтірілген кейбір есепке алу нысандары ақпараттық сипатқа ие және нәтижелерді есепке алудың мүмкін нұсқасы ретінде берілген.
Ақпараттық қосымшада. 11 қазіргі заманғы жабдықтардың тізбесі ұсынылған, олардың қолданылуы судың санитарлық-микробиологиялық зерттеулерінің сапасын және алынған нәтижелердің сенімділігін арттыруға ықпал етеді.
Сапаны ішкі бақылаудың міндетті бөлімі мерзімдік, бірақ жылына кемінде 1 рет орындалған бақылау рәсімдерінің нәтижелеріне талдау жүргізу болып табылады, соларды ескере отырып, сынақ зертханасының сапасы жөніндегі басшылықты түзету жүзеге асырылады.
Орындалатын зерттеулердің сапасын қамтамасыз ету білікті персонал болған жағдайда ғана мүмкін болады. Судың санитарлық-микробиологиялық талдауларын орындау бойынша жұмысқа жоғары және орта арнаулы медициналық/биологиялық (микробиологиялық) білімі бар, бес жылда кемінде 1 рет Ресей Денсаулық сақтау министрлігі бактериологтар үшін анықтаған көлемде белгіленген үлгідегі куәлік бере отырып, біліктілікті арттыру курсынан өтетін мамандар жіберіледі.
Үй - жайларды жинауға және оларды орналастыруға, патогенді биологиялық агенттері бар микробиологиялық зертханалардың жұмысын ұйымдастыруға және қауіпсіздігіне қойылатын талаптар "ПАТОГЕНДІЛІГІ III-IV топтағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс қауіпсіздігі"санитариялық қағидаларында баяндалған.
Зерттеулерді орындау рәсімдеріне және жабдықты метрологиялық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар тиісті нормативтік құжаттарда ұсынылған және осы әдістемелік нұсқауларды қарау нысанасы болып табылмайды.
Бүгінгі күні Ресейде суды микробиологиялық зерттеудің сандық нәтижелерінің дұрыстығын бағалау мәселесі шешілмеген күйінде қалып отыр. Суды бактериологиялық зерттеу үшін қателік нормаларын білдіретін қолданыстағы ГОСТ 27384-87 алынған нәтижелерді бағалау мүмкіндігін қамтамасыз етпейді, өйткені ол нақты талдау әдістеріне қайшы келеді.
Суды санитарлық-микробиологиялық зерттеу нәтижелерінің салыстырмалылығы мен сенімділігі проблемалары туындаған жағдайда, болжамды бағаны кестеге жүгіну арқылы алуға болады.
14. Шығарылатын желдету жүйесінің ауаны жұқа тазарту сүзгілерін тізімдеңіз және олардың қорғаныс тиімділігін анықтаңыз.
Желдетуге арналған сүзгілер бөлмедегі қолайлы климатты қамтамасыз ету үшін әр жүйеге орнатылады. Сүзгі элементтерін орнату желдету құрылғыларын одан әрі қорғауға мүмкіндік береді. Сүзгілердің тағы бір функциясы-желдету жүйесінің арналарын тазарту қажеттілігін азайту.
Желдетуге арналған сүзгілердің үш класы бар: