Педагогика факультеті «Педагогика және психология» кафедрасы

Зерттеу екі кезеңнен өтеді. Біріншісінде, дайындық кезеңінде экспериментатор жазу біліктігі туралы жазба тілінің дағдарыстары және жазу мәдениеті туралы қысқаша әңгіме өткізеді. Еркін талқылау кезінде, жазудың темптік сипаты зерттелушілерге мәлім бе ?, түсінікті жазулармен иемдену әдістері, жазулардың кейбір индивидуалды ерекшеліктері және т.б. Дайындық кезеңнің мақсаты болып әдеттің анализіне, байқауға, жазбаша тілдік мазмұндама ерекшелегіне қызығушылықтың қалыптасуы болып табылады. Тәжірибеге дайындықтың тиімді әдісі «Мен қалай жазам» деген тақырыпқа шығарма жазу керек. Оған екі минут уақыт беріледі. Шығарманың материалы жазудың сапасы мен жылдамдығының объективті өлшеулері мен салыстыру үшін қолданылады. Екінші деңгейде экспериментатор жазушы адамның тиімділігін және көшіру кезіндегі нақтылығы анықталатын жазудың уақытылық көрсетіліінің маңыздылығын түсіндіреді. Содан соң тапсырманы орындауға келесі нұсқау беріледі: «Сізге шағын мәтін беріледі, оны таза бетке көшіру қажет. Қате жібермеуге тырысып, өзіңізге үйреншікті темппен жазыңыз.Тапсырманы команда беру арқылы орындайсыз.

Тапсырманы аяқтаған соң бірден бақылау бетіне минуттың және секундттың көрсеткен уақытын белгілеп алыңыз. Жұмыстың қортындысы көшірудің жылдамдық және нақтылығымен көрінеді. Жазғанды үйде тексеруге және жіберілген қателер болса түзеуге болмайды.»

Жұмыстың басталуына экспериментатор команда береді және секундомерді қосады. Әрі қарай зерттелушінің тапсырманы өз бетімен орындауын қамтамасыз ету керек. Сонымен қатар зерттелуші туралы мәліметтер және оның жұмысты орындау уақытының бақылау парағында жазылуын қамтамасыз ету керек. Сын экспериментатормен нәтижелерді өңдеу кезінде ең алдымен көшіру кезінде жіберілген қателердің түрлерін анықтау үшін бақылау беттері тексеріледі. Жіберілген қателер түрін және нақты еместерді шығару үшін жазылған мәтінді мұқият тексеру керек. Мәтінде табылған қателердің асты сызылып, жиектерге арнайы белгілермен белгіленеді: