Әдетте басшының жүргізетін бақылауы өзі тікелей қатысатын, далалық және құрылымсыз, жүйесіз болып келеді. Құрылымдалмаған бақылау нашар формалданған болып келеді. Оны жүргізгенде бақылаушы жоспарын мұқият құрастырмайды, тек зерттелетін жағдайды жалпы анықтайды. Егер, басшы нақты зерттеу жоспарын жасап, зерттейтін жағдайының жеке бөліктерін мұқият анықтауға мүмкіндігі болса, сондай – ақ бақылаудың нәтижелерін үнемі тіркеп отырса, құрылымданған бақылауды жүргізуге мүмкіндік болады. Бақылау әдісінің мұндай типі стандарттаудың жоғары талабына сәйкес келеді, нәтижелерін тіркеуге арнайы ресми парақтар пайдаланылады. Тәжірибеде түрлі бақылаушылардың алған мәліметтері бір-біріне жақын болатыны белгілі.
М.К.Горшков және Ф.Э.Шереги әдісі
«Әлеуметтік зерттеулерді қалай жүргізу керек?» деген еңбектерінде жиналыстар мен отырыстарда сөйлеушілерді бақылау үшін карточка-жүйені пайдалануды ұсынады.
