. Гегель диалектика заңын даму үдерісі арқылы зерттеп табады. Даму үдерісін зерттеген кезде Гегель өзіне 5түрлі ауқымды сұрақтар қояды. Сол арқылы диалектиканың заңы пайда болды.
Даму дегеніміз не? Бұл сұрақ Гегель ілімінде даму сапалы, қайшылықты, үдемелі, төменнен жоғарыға, қарапайымнан күрделіге, білместіктен білуге қарай жүретін құбылыс деп нақтылайды.
Не дамиды? даму өздігінен жүретін үдеріс. Гегель пікірінше өздігінен дами алатын нәрсе тек рухани нәрселер.
Дамудың көзі, түпкі себебі неде? Гегель ілімінде дамудың көзі әр нәрсеге тән ішкі, қайшылықтардан болып шығады. Қайшылық – обьективті процесс.
Әрбір затта ерте ме, кеш пе қайшылық пайда болады. Қайшылық шешіледі. Бірақ, жаңа затта өзгереді онда да қайшылық болады.
Даму көзін аша отырып, Гегель диалектиканың өзекті заңын қарама – қайшылық бірлігі мен күресі деген заңды ашып ғылымға енгізді.
|
Даму процесі қалай жүзеге асады? Әрбір зат, құбылыс Гегель ойынша бір күйде қалмай өзгереді. Адам өмірінде жасқа жас қосылады, су 0 градустан 100 градусқа дейін қайнасада су болып қалады.
Даму үдерісінің механизмін аша отырып, Гегель диалектиканың тағы негізгі бір заңын сандық өзгерістердің сапалы өзгерістерге, сапаның санға айналу заңын ашты. Кейде бұл заңды (Закон меры) деп те атайды.
|
|
