Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Физика және математика» ббб мәжілісінде қаралды
Дәріс 10. Тақырыбы: Деректерді талдау және түсіндіру
жүктеу/скачать 6,14 Mb.
|
| Дәріс 10.
Тақырыбы: Деректерді талдау және түсіндіру Сандармен басым жұмыс жасау Егер сіз басым түрде сандық деректерді пайданатын болсаңыз, онда келесі сілтемені қарай аласыз http://www.statisticshell.com/html/limbo.html. Сандық деректерді көрсету үшін әр түрлі әдістерді пайдалануға болады. Кестелер, графиктер мен суреттер белгілі бір ақпарат түрлерін, соның ішінде оқиғалардың модельдері мен дәйектілігін пайдалана алады, бұл ақпарат үшін сөздік формада талап етілетіннен неғұрлым анық және аз орын алады. Алайда, бір сөйлеммен айтуға болатын қысқа және нұсқа деректер көлемі үшін кестелерді, графиктерді және суреттерді пайдаланбаңыз. Кестелер Деректерді түсінікті кестеге жинау - сіздің «бастапқы» деректерге қол жеткізуді жеңілдетудің ең оңай жолы. Өзіңіздің деректер кестелерін толық жасауға тырысыңыз, бірақ тым күрделі болмасын. Кейде оқырманға маңызды ақпаратты байқауға ыңғайлы болу үшін үлкен кестені бірнеше ұсақ кестелерге бөлу ұсынылады. Мысалы, 6.1-кестеде О’Brien қатысушылардың өрісі, жасы және географиялық жағдайы туралы ақпаратпен бірге деректерді іріктеудің көлемі туралы ақпаратты ұсынды. 6.1 суретте Ivens (2007) өзінің деректерін түзетуді ұсынады, ал 6.2 суретте Hayes et al. (2007) авторлар алдын ала және кейінгі деректерді кестелерде қалай пайдаланатынын суреттейді. Графиктер Графиктер – деректерді көрсетудің ең жақсы тәсілдерінің бірі, бірақ оларды пайдалану арқылы қате жібермеңіз - мысалы, дискретті нүктелерді үздіксіз сызықпен біріктірмеңіз. Мұндай нүктелер үшін гистограммаларды пайдалану ұсынылады (әрі қарай қараңыз). Бағаналы диаграммалар (графикалар) және гистограммалар Бағаналы диаграммалар – бұл айнымалы мәндерді үлестірудің графикалық көрінісі. Олардың көмегімен интервалдың немесе номиналды айнымалылардың таралуын көрсетуге болады. Аралық айнымалылардың бағаналы диаграммалары да гистограммалар деп аталады. Гистограмма – бұл жиіліктерді үлестірудің графикалық тәсілі. Оны құру үшін алдымен пайдаланылатын «интервалдар» санын таңдайды. Гистограмма жасайтын көптеген компьютерлік бағдарламалар сізге бірнеше интервалдарды, сондай-ақ олардың енін таңдауға мүмкіндік береді. Егер сіз компьютерге қанша аралықты пайдаланғыңыз келетінін енгізбесеңіз, онда ол қолда бар деректердің негізінде шешім қабылдайды. Бағаналы диаграмма гистограммаға өте ұқсас. Бағаналы диаграммалар көбінесе сапалы немесе санатталған деректер үшін қолданылады, бірақ оларды деректер массивіндегі жеке мәндердің саны тым үлкен болмаса, сандық деректер үшін де тиімді пайдалануға болады. Бағаналы диаграмма деректер массивінде белгілі бір мән немесе санат қанша рет пайда болатынын көрсетеді, және бағанның биіктігі осы мәнді бақылау санын немесе осы санатты білдіреді. Y осі кез келген өлшем бірліктерін көрсете алады: салыстырмалы жиілік, өрескел көрсеткіш, пайыз немесе нақты жағдайға сәйкес келетін кез келген басқа бірлік. жүктеу/скачать 6,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|