Пәннің ОҚУ-Әдістемелік кешені



бет48/69
Дата15.11.2023
өлшемі437,3 Kb.
#123666
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   69
Байланысты:
Педагогика факультеті

Ондық бөлшектерді жазу-үтір арқылы жазылған бөлшек сандар ондық бөлшектер деп аталады.
Ондық бөлшектердің жазылуында үтірдің сол жағында- ондық бөлшектің бүтін бөлігі жазылады, ал оң жағында ондық бөлшектің бөлшек бөлігі жазылады.
Мысалы: 1) 2,3 санында 2- бүтін бөлігі, 3- бөлшек бөлігі

  1. 5,03 санында 5- бүтін бөлігі, 03- бөлшек бөлігі

  2. 0,51 санында 0- бүтін бөлігі, 51- бөлшек бөлігі

  3. 0,219 санында 0- бүтін бөлігі, 219- бөлшек бөлігі

Бөлімдері 10; 100; 1000 т.с.с болатын жай бөлшектің бөлімінде қанша нөл бар болса, ондық бөлшек түрінде жазғанда үтірден кейін сонша таңба болуы тиіс.
Қажет жағдайда бөлшек бөлігіне үтірден соң керегінше нөл тіркейміз Мысалы:
5,7 3,19 0,007
Тең ондық бөлшектерді жазу ондық бөлшектердің жазылуында бөлшек бөлігінің соңына нөлді немесе бірнеше нөлді тіркеп жазсақ, немесе соңғы нөлдерді алып тастасақ ондық бөлшек өзгермейді.
Мысалы: 1) 5,7= 5,70= 5,70000 2) 0,09 =0,090= 0,09000 3) 1,090000 =1,0900= 1,09
Техникада және тұрмыста жуық сандарға амалдар қолдану жиі пайдаланады. Жуық сандарға қосуды қарастырайық. Мысалы: х=4,367; у=12,5 сандарының қосындысын табайық.
Қосылғыштың біреуінде үш ондық таңба, екіншісінде бір ондық таңба бар. Екінші қосылғыштың жүздік және мыңдық үлестеріндегі цифрлары белгісіз. Сондықтан қосындының жүздік және мыңдық үлестеріндегі цифрлары күмәнсыз цифрлар деп айтуға болмайды. Демек, қосындының ондық үлестерге дейін дөңгелектеу керек. х+у=4,367+12,5=16,9
Қосынды 16,9 жуық сан. Қосындыда бір ғана ондық таңба бар.
Есептеуден шығатын қорытынды.
Жуық сандардың қосындысындағы ондық таңбалар саны қосылғыштардағы ең аз ондық таңба санына тең. Жуық сандарды азайту, жуық сандарды қосу сияқты орындалады. Мысалы: х=4,2856 және у=1,37 жуық сандарының айырмасын табайық. х-у-ті табу керек.
Азайғышта (4,2856)төрт ондық таңба бар. Азайтқышта (1,37) екі ондық бар. Азайтқыштағы мыңдық және оң мыңдық үлес цифрлары белгісіз.Сондықтан айырмадағы (2,9156) мыңдық және он мыңдық цифрларын күмәнсыз цифрлар деп айтуға болмайды. Демек,айырманы жүздік үлестерге дейін дөңгелектеу керек.2,9156=2,92. Айырмада (2,92 санында) екі ондық таңба бар. x-y=4,2856-1,37=2,92.
Қорытынды:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   69




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет