Пікір жазғандар



бет78/109
Дата29.12.2023
өлшемі3,31 Mb.
#145008
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   109
Байланысты:
Аскын кітап

kBTC
3,5 . (11.10)



Жоғары температуралы асқын өткізгіштерде жүргізілген көптеген тәжірибелерде энергетикалық саңлаулардың пайда болғанын көрсетеді. Өкінішке орай, бір асқын өткізгіш үшін әр түрлі тәжірибелерде алынған саңлау енінің бір-бірінен айырма- шылығы болады. Инфрақызыл жұтылуы бойынша тәжірибеден

La Sr CuO
үлгіде
2  2,4  2,7
екені шығады. Сонымен қа-

2x x 4
KBTC

тар сол материал үшін джозефсондық туннелдеу
5-тен 10-ға дейінгі мәнді береді.
2
KBTC
шамасы

Жоғары температуралы асқын өткізгіште және қарапайым асқын өткізгіште жылусыйымдылықтың температураға тәуелді- лігін зерттегенде Т = Tс температура кезінде жылусыйымдылық- тың секірісі байқалады. Бірақ төмен температуралы (Tc) ай- мақтарда температуралық тәуелділік с(Т) экспоненциалды емес сызықты. Асқын өткізгіш электрондардың жылусыйымдылыққа температураға сызықты тәуелді үлесі Ферми бетінің бір бөлігін- дегі энергетикалық саңлаудың жойылуымен байланысты болуы мүмкін.
Жоғары температуралы асқын өткізгіштер қасиеттерін шо- луды қорытындылай келе кейбір қатынастарда олар қарапайым асқын өткізгішке ұқсас, бірақ ескерерліктей айырмашылық та бар.
225
    1. Асқын өткізгіштің Ф. және Г. Лондон теориясы

Асқын өткізгіштің электрмагниттік қасиеттерін жеткілікті жақсы сипаттаған бірінші теория болып 1935 жылы жариялан- ған Г. Лондон және Ф. Лондон теориясы болады. Лондондар бір жыл бұрын К. Гортер мен Х. Казимир ұсынған асқын өткізгіш- тің «екісұйықтықты» моделіне сүйене отырып, қазіргі уақытта Лондондар теңдігі деп аталатын теңдікті алды. Бұл теңдіктер нөлдік кедергілі өткізгіште идеалды диамагнетизмнің (Мейсс- нер-Оксенфельд эффектісі) тууына қажетті кейбір шарттарды береді.
Идеалды диамагнетизм кедергінің жойылуының қарапайым салдары болып табылмайды. 11.3-бөлімде көрсетілгендей, егер

  0 өткізгіште

B өріс болса, онда кедергінің нөлге айналуы-

нан кейін
өріс сақталуы тиіс.

B


Сонымен, асқын өткізгіштен B  0 магнит өрісін ығысты-
рып шығаруды кейбір қосымша шарттарды енгізгенде түсіндіру- ге болады.
Электрлік кедергінің жоқ болуы электрондардың ақауларда және тор тербелісінде шашырамай жылжитынын білдіреді. Бұл жағдайда электрондармен шартталған асқын өткізгіштің жылу- өткізгіштігі шексіз үлкен болады деп күтуге мүмкін болады. Бірақ іс-әрекеттің көрсетуінше ол шекті болып қалады және Т = Tc кезде секіріске ұшырамайды. Бұл қарама-қарсылықты түсіндіру үшін Гортер және Казимир асқын өткізгіште элек-

трондардың «қалыпты»
nn (T )
концентрациялы және «асқын

өткізгішті» ns (T )
концентрациялы екі типі болатынына болжам

айтты. Өткізгіш электрондардың толық концентрациясы – n nn ns . Асқын өткізгішті электрондардың концентрациясы температураның көтерілуімен азаяды және Т = Tc кезінде нөлге
айналады. T  0K кезінде ол барлық электрондардың тығызды-
ғына ұмтылады. Осы екісұйықты модельге сәйкес асқын өткіз- гішті электрондардың қозғалысы сөнбейтін электр тогын береді, ал жылуөткізгіштің соңғы мәні қалыпты электрондармен қамта- масыз етіледі.


226

Асқын өткізгішті электрондар кедергіге ұшырамайтындық- тан, олар әлсіз электр өрісінің көмегімен барлық токты тасымал- дайды. Осы кезде қалыпты электрондар токқа әсерін тигізбейді.


Сондықтан қалыпты электрондардың бар екенін есепке алмауға болады. Осы шарттар үшін Ф. және Г. Лондондар асқын өткіз-



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   109




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет