6- мысал.Көкөніс-жемістерді тот баспайтын болаттан немесе керамикадан
жасалған пышақпен тазалау қажет екенін бәрі біледі.
Тот баспайтын, аса мықты болатты медициналық құралдар жасауға
қолданады, сондықтан оны «медициналық» немесе «хирургиялық болат» деп те
атайды. Тот баспайтын болат өзінің гигиеналық қасиетімен ерекшеленеді, оның
жылтыр бетінде бактериялар жиналатын жарықшақтар мен ұсақ тесіктер
болмайды және кез келген кірлеуден тез тазаланады.
Керамикадан жасалған пышақтардың өткірлігі ұзақ мерзімге шыдайды,
бөтен иіс пен дәмді жұтып алмайды және шығармайды, сонымен қатар
бактерицидтік қасиетке ие. Сұрақ. Неліктен көкөніс-жемістерді тазалағанда тез тотығатын металдан жасалған (темірден, мыстан) пышақты қолдануға болмайды? А. Металл иондары катализатор ретінде тотығуды жеделдетеді,
нәтижесінде көкөніс-жемістердің құрамындағы көмірсуларды ыдыратады.
В. Металл иондары катализатор ретінде тотығуды жеделдетеді,
нәтижесінде көкөніс-жемістердегі С витаминінің көзі болып табылатын
аскорбин қышқылын ыдыратады.
С. Темірден және мыстан жасалатын пышақты көкөніс-жеміс шырынының
әсерінен тот басады.
D.
Көкөніс-жеміс арқылы темір пышақтың металл иондары ағзаға түседі.
Жауабы. Кейбір металдардың – темірдің және мыстың иондары аз ғана
мөлшердің өзінде көкөніс-жеміс құрамындағы аскорбин қышқылының
(витамин С) тотығуын катализатор түрінде күшейте алады. С витаминінің
бұзылу үдерісінің болмағаны дұрыс, әрине, сондықтан жеміс-жидектер үшін
алюминийден, тот баспайтын болаттан жасалған пышақтар, қасықтар мен
12
шанышқылар қолданылады. Өйткені бұл материалдар осыған ұқсас
катализаторлық қасиеттерге ие емес.