Потенциометрлік анализ

93 
кіш бар, материалы бірдей кюветаларда қабат қалыңдығы бірдей 
кезде шағылысу мен шашырауға кеткен жарық екі шоғырында 
шамамен бірдей және жарық қарқындылығының төмендеуі 
заттың концентрациясына байланысты болады.
Ерітінді арқылы өткен жарық қарқындылығының төмендеуі 
өту коэффициентімен 
(немесе жай 
өтумен
) сипатталады 
Т
:
Т = I/I
0
, 
 
мұндағы 
I
және 
I
0
– сәйкесінше ерітінді және еріткіш арқылы 
өткен жарық қарқындылығы.
Кері таңбамен алынған логарифм 
Т
оптикалық тығыздық А
деп аталады:
-lg 
T
= – lg
I/I
0 
= lg
I/I
0 
= 
A
. 
Ерітінді арқылы өткен жарық қарқындылығының төмендеуі 
Бугер-Ламберт-Бер заңына бағынады:
I = I
0
·10
-εlc
 
 
немесе 
I/I
0
 = 10
-εlc
 
 
немесе 
-lgT = A = εlc,
(3.1) 
мұндағы 
ε – жұтылудың молярлық коэффициенті
; 
l
– жарық 
жұтатын қабаттың қалыңдығы; 
с
– ерітінді концентрациясы.
ε 
физикалық мағынасы белгілі, егер 
l 
= 1 см және 
с
= 1 моль/л 
болса, онда A = ε. Яғни жұтылудың молярлы коэффициенті қа-
баттың қалыңдығы 
l
см болғанда бір молярлы ерітіндінің опти-
калық тығыздығына тең.
Құрамында бірнеше боялған заттары бар ерітіндінің опти-
калық тығыздығы 
аддитивтілік
қасиетке ие, оны кейде 
жарық 
жұтудың аддитивтілік заңы 
деп атайды. Осы заңға сәйкес, қан-

94 
дай да бір затпен жарықтың жұтылуы ерітіндідегі басқа заттар-
дың болуына байланысты емес. Ерітіндіде бірнеше боялған 
заттар болған жағдайда, олардың әрқайсысы эксперименталды 
анықталатын оптикалық тығыздыққа 
А
өзінің аддитивті үлесін 
қосады:
А
= 
А
1
+ 
А
2
+ ... + 
А
k
, 
мұндағы 
А
1
, 
А
2
және т.б. – 1, 2 және т.б. заттардың оптикалық 
тығыздығы.
(3.1) теңдеуді ескерсек, 
А
= l(ε
1
c
1
+ ε
2
c
2
+ … + ε
k
c
k
). 
теңдеуін аламыз.

жүктеу/скачать 3,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: