Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісімен жасанды

 

78 

32

,

1

)

5

7

(

2

,

2

5

7











i

 

 

 

Берілген  жағдайдағы  пайдалану  коэффициенті 

%

50





  тең,  қор 

коэффициенті 

5

,

1



Z

k

 тең.[2] 

 

Шамдар санын анықтау формуласы: 

 













Л

ОС

Z

Ф

Z

S

k

E

N

 

 

 

               (4.9) 

 

мұндағы S

О

 – бөлме ауданы, So = 35 м

2

; 

 

      k

Z

  – қор коэффициенті, k

z

 = 1,5; 

               Е – берілген минималды жарықталу, Е= 300 лк.; 

               Z – біркелкісіз жарықталу коэффициенті, Z=1,2; 

               Ф

л

 – таңдалған шамнын жарық ағыны; 

                η – пайдалану коэффициенті, η=50%; 

 

9

4

,

9

 

5

,

0

3680

1

,

1

35

5

,

1

300















N

 

 

 

Шамдар саны 9-ға тең. (4.2-ші суретте көрсетілген) 

 

 

 

4.2 сурет - Шамдардың орналасу сұлбасы 

 

79 

4.4  Өрт қауіпсіздігі 

Өрт  қауіпсіздігінің  типтік  ережелеріне  сәйкес  әкімшілік  ғимараттар  өрт 

қауіпсіздігі  ережелерімен  және  техникалық  құрылғылар  біріншілік  өрт 

сөндіру құралдарымен қамтамасыздандырылған (ГОСТ12.1.004-91). 

Кестедегі бағандар нөмерлерінің мағынасы: 

3-көбікті, химиялық, ұнтақты және сұйық өрт сөндіргіштер; 

Жұмыс  бөлменің  ауданы  35  м

2

,  сондықтан  химиялық  өрт  сөндіргіш  саны  1 

дана жеткілікті 

 

4.3  кесте  -  Өндірістік    кәсіпорындарда  және  қоймаларда  біріншілік  өрт 

сөндіргіш нормалары ГОСТ12.1.004-91сәйкес. 

Бөлме, ғимараттар, құрылғылар 

Ауданы, 

м

2

 

1  2  3 

4  5  6  7  8 

Әкімшілік және көмекші 

ғимараттар,мұрағаттар, қызметті –

қарапайым бөлмелер, 

кітапханалар, жабық қоймалары 



200 

- 

- 



4  - 

- 

- 

- 

- 

4.5 Желдету жүйесін орнату 

Артық  күннің  жылу  мөлшері,  шынының  типіне  байланысты  90% 

ғимарат  ортасына  сінеді,  ал  қалған  бөлігі  шағылады.  Ең  жоғары  жылулық 

жүктеме, тура және шашыранды құрамдас бөлігі бар, сәлелену деңгейінің ең 

жоғары мәнінде болады.  

Кеңсе,  тұрғын  немесе  қызмет  көрсету  ортасына  жататын  бөлмелердегі 

ішкі жүктемелер, көбінесе жылудан қосылады: 

1. Адамдар бөліп шығаратын жылу; 

2. Электрлік- тұрмыстық аспаптар мен шамдардан бөлініп шығатын жылу; 

3.  дербес  компьютерлерден,  басып  шығару  құрылығылардын  бөлініп  жылу 

мөлшері.[4] 

 

 

 

4.3 сурет - LG ArtCool New Mirror C12LTRкондиционері 

 

80 

 

Микроклиматтың  шарттарын  ұстап  тұру  үшін  бөлмені  желдеткіш 

жүйесімен қамтамасыз ету керек. Бөлмені желдету және жылыту үшін мен LG 

ArtCool New Mirror C12LTR кондиционерін таңдадым 

 

4.4 кесте- Таңдалған кондиционердің техникалық көрсеткіштері 

Көрсеткіш атауы 

Мәні 

Ауа шығыны, м.куб/сағ 

420 

Қосылу 

220/240 

Суыту қуаты, кВт 

2,64 

Жылыту қуаты, кВт 

2,73 

Пайдаланатын қуат, жылыту, Вт 

850 

Пайдаланатын қуат, суыту, Вт 

920 

Ішкі қорапсалмағы, кг 

8,3 

Ішкі қорап өлшемі, мм 

 900x272x135 

Сыртқы қорап өлшемі, мм 

717x498x229 

Бағасы, теңге 

120 000  

 

 

 

4.4 сурет - Бөлмеде кондиционердің орналасуы 

 

Көрсеткіштері  7x5x3,2  болатын  бөлмеде  қажетті  температураны 

қамтамасыз  ететін  LG  ArtCool  New  Mirror  C12LTRжелдеткіш  жүйесін 

қолданамыз, өндірістік бөлмеге 1 желдеткіш жеткілікті. 

 

81 

5 Бизнес- жоспар 

5.1 Түйін 

Дипломдық  жобаның  мақсаты  сымсыз  байланыс  желілерде  бөгеулікке 

тұрақтылықты жоғарылату әдістерін зерттеу. Бұл кезеңде жобаға жұмсалатын 

уақыттық,  еңбек  және  қаражат  шығындарын  бейнелейтін,  жобаны  іске 

асырудың экономикалық бөлімінің сараптамасы жүргізіледі.   

Негізгі мақсаттары болып: 

 

- Сымсыз байланыс технологияларының сараптамасы; 

 

- Зиятты желілердің бағдаржолы мен құрылымын зерттеу ; 

 

- LTEсымсыз желі технологиясын есептеу; 

5.2 Жобаны ұйымдастыру уақыты  

Зерттеу төрт кезеңнен тұрады: 

 

- Сымсыз байланыс технологиялар нарығын сараптамалау; 

 

- Сымсыз байланыс желілерінде басқарудың зиятты әдістерін зерттеу; 

 

- Желі түрін таңдау және негізгі сипаттамаларды есептеу; 

 

-Базалық  бекеттерді  ауыстырып-  қосуды  басқарудың  еліктеме  үлгісін 

құрастыру. 

5.3 Телекоммуникация нарығы 

Нарық-  шаруашылық  тұтынушылық  игіліктердің  келесідей  4 

микробөлімді қарастырады:  

- тұтыну игіліктері, 

- өндірістік құрылымдар,  

- еңбек және ақша  

- бағалы қағаздар. 

 Ал  қазіргі  кездегі  өндіріс  5-шібөлім,  яғни  ақпараттар  нарығынсыз 

қызмет етуі мүмкін емес.  

Бүгінгі  күні  экономикалық  және  әлеуметтік  даму  деңгейіне  тәуелсіз 

экономиканың ақпараттық саласының дамуына байланысты қоғамдағы саяси, 

әлеуметтік  және  мәдени  өзгерістерінің  салдарынан  көптеген  мемлекеттердің 

құрылымы  қайта  құрылып  жатыр.  Оған  дәлел  ақпараттық  қызметтегі 

қызметкерлер санының өсуі, яғни ақпаратты өндіру, өңдеу, сақтау мен тарату 

қызметтерінің дамуы .  

Өз  кезегінде  ақпараттық  қызметтер  мен  тауарлар  нарығы  бүгін  ең 

қарқынды дамып келе жатқан нарық болып есептеледі.  

Әр  түрлі  деңгейлердің  ақпараттық  қажеттіліктері  шапшаң  қарқынмен 

өсіп  келе  жатыр.  Өз  кезегінде  ол  ақпараттық  айналым  мүмкіндіктерін 

кеңейтеді  және  де  жаңа  ақпараттық  өнімдердің  пайда  болуына  алып  келеді, 

сонымен  қатар  ақпарат  қызметтерінің  барлық  түрлерінің  дамуын 

ынталандырады.  

Қазақстан  Республикасының  экономикасына  келетін  болсақ,  біздің 

еліміздегі  ақпараттық  нарық  әлі  де  қалыптасу  үдерісінде.  Мемлекетіміздің 

 

82 

ақпараттық  нарығының  даму  болашағы  осы  саладағы  мемлекеттің 

ойластырылып және өлшенген саясатына байланысты болады. 

Ғаламтордың,  жерсеріктік  хабар  жіберудің  қарқынды  дамуына 

мүмкіндік  беретін,  өз  кезегінде  Қазақстанмен  қоса,  таяу  шетелдерге 

таратылатын  Қазақстанның  өз  өңіріндегі  көшбасшы  ретіндегі  өз  орнын 

нығайтатын  «Kazsat»  байланыс  және  хабар  тарату  жерсерік  сияқты 

жерсеріктер  тобын  орналастырудың  мүмкіндіктері  мен  орындылығын  қарау 

қажет.  

Еліміздің  дамыған  және  бәсекеге  қабілетті  ақпараттық  кеңістігін 

қалыптастыру-  шынайы  тәуелсіз,  құқықтық- демократиялық  және  әлеуметтік 

мемлекет  Қазақстан  Республикасының  нығайып  және  одан  әрі  дамуы  үшін 

стратегия шарты болып қалады.[2] 

5.4. Интеллектуалды еңбектің құнын есептеу 

Шығындар  еңбекті  төлеу  қорына,  әлеуметтік  салыққа,  өтемпұл 

аударымдарына,  электр  қуатына,  үстеме  шығындарынан  тұрады  және  мына 

формула бойынша есептеледі [1]: 

 

Э

ш

= ЕТҚ + С

Н

 + А +Э

қ

+C +Ү                                  (5.1) 

 

 

Еңбекті төлеу шығындары. 

 

Еңбекті төлеу қоры: 

 

ЕТҚ=З

нег

+З

қос

                                               (5.2) 

 

 

Еңбекті төлеу шығындарың есептеу үшін келесідей ақпараттар қажет: 

 

- Бір сағат ішіндегі қызметкердің еңбек ақысы; 

 

- Барлық жасалған жұмыс үшін қызметкердің еңбек ақысы. 

 

Әр  жасалған  жұмыстың  атауы  бойынша  бір  сағат  үшін  қызметкердің 

еңбек ақысын есептейік- жалпы еңбек ақы. 

Бір  күн  үшін  қызметкердің  еңбек  ақысын  есептейік,  бұл  үшін  бүкіл  айлық 

еңбек ақыны жұмыс күндерінің санына бөлу керек (6 күндік жұмыс үшін 24 

жұмыс күні) [2]. 

 

ж

ай

Д

П

D

3



                                                    (5.3) 

 

 

Бір жұмыс күні үшін жетекшінің еңбек ақысы: 

 

3750

24

90000





D

 (теңге/күн) 

 

 

Бір жұмыс күні үшін құрастырушының еңбек ақысы: 

 

83 

2708

24

65000





D

 (теңге/күн) 

 

 

Бір сағат ішіндегі еңбек ақы,  бір жұмыс күні үшін қызметкердің еңбек 

ақысын жұмыс күні ішіндегі сағатқа бөлу арқылы табамыз (8 сағаттық жұмыс 

күні).[2][4] 

 

Бір жұмыс сағаты үшін жетекшінің еңбек ақысы: 

 

75

,

468

8

3750





D

 (теңге/сағ) 

 

 

Бір жұмыс сағаты үшін құрастырушының еңбек ақысы: 

 

5

,

338

8

2708





D

 (теңге/сағ) 

 

 

Әр  жұмыс  түрі  үшін  күн  ішіндегі  цикл  ұзақтығы  мына  формула 

бойынша анықталады: 

 

K

z

q

T

t

n

ц







   

 

 

 

 

(5.3) 

 

 

мұндағы Т- кезең еңбексыйымдылығы, норма сағат; 

q

n

- кезең бойынша атқарушылар саны; 

z- жұмыс күнінің ұзақтығы, сағат; 

К- уақыт нормаларын орындау коэффициенті (К=1,1). 

t

ц

-бүтін күндерге қарай жуықтаймыз, үлкен жаққа. 

 

 

Міндет қойылымы, жетекші: 

 

2

1

,

1

8

1

12









ц

t

 

 

 

Сымсыз технологияларды зерттеу, жетекші: 

 

3

1

,

1

8

1

24









ц

t

 

 

 

ИНС зерттеу, жетекші: 

 

3

1

,

1

8

1

24









ц

t

 

 

 

жарамды ИНС іздестіру, құрастырушы: 

 

84 

5

1

,

1

8

1

36









ц

t

 

 

 

Негізгі сипаттамаларды есептеу,құрастырушы: 

 

5

1

,

1

8

1

36









ц

t

 

 

 

Еліктеме үлгіні ұйыдастыру, құрастырушы: 

 

6

1

,

1

8

1

48









ц

t

 

 

 

Тестілеу, құрастырушы: 

 

3

1

,

1

8

1

24









ц

t

 

 

 

Ретке келтіру, құрастырушы: 

 

3

1

,

1

8

1

24









ц

t

 

 

5.1  кесте  –  Атқарушылардың  негізгі  еңбек  ақысының  есептелген  шығындар-

ының мәліметтері. 

Кезеңдер 

және 

жұмыс 

мазмұнын

ың атауы 

Атқарушы  Еңбексыйымдылық 

Бір 

сағаттық 

жұмыс 

үшін еңбек 

ақы, теңге 

Еңбекті 

төлеу 

қоры, 

теңге 

сағат  Жалпы 

еңбексыйымдылығы

нан % 

Міндет 

қойылымы 

жетекші 

12 

5,56% 

468,75 

5 625 

Сымсыз 

технологи

яларды 

зерттеу 

жетекші 

24 

11,12% 

468,75 

11 250 

ИНС 

зерттеу 

жетекші 

12 

5,56% 

468,75 

5 625 

 

85 

5.1 кестенің жалғасы 

жарамды 

ИНС 

іздестіру 

құрастыру

шы 

36 

16,67% 

338,5 

12 186 

Негізгі 

сипаттама

ларды 

есептеу 

құрастыру

шы 

36 

16,67% 

338,5 

12 186 

Еліктеме 

үлгіні 

ұйыдастыр

у 

құрастыру

шы 

48 

22,23% 

338,5 

16 248 

Тестілеу 

құраст-шы 

24 

11,12% 

338,5 

8 124 

Ретке 

келтіру 

құраст-шы 

24 

11,12% 

338,5 

8 124 

Барлығы 

 

216 

100% 

3 098,75 

79 368 

 

5.2 кесте- Атқарушылардың еңбекақысы 

Атқарушылар  Саны 

Бір сағаттық 

жұмыс үшін 

еңбек ақы, 

теңге 

Бір жұмыс 

күні үшін 

еңбек ақы, 

теңге 

Бір ай үшін 

еңбек ақы, 

теңге 

Жетекші 

1 

468,75 

3 750 

90 000 

Құрастырушы  1 

338,5 

2 708 

65 000 

Барлығы 

2 

807,25 

6 458 

155 000 

 

5.5 Өндірістік жұмыстың құнын есептеу 

Негізгі  еңбек  ақы  бұл-  әзірлеуге  қатысатын  барлық  атқарушылардың 

еңбек ақыларының қосындысы, және 155 000 тең. 

Ал қосымша еңбек ақы (жұмыс уақытынан тыс) негізгі еңбек ақысынан 

10% көлемінде жүреді, және мына формула бойынша анықталады [1]: 

 

З

қос

= З

нег

∙10% 

 

 

 

 

(5.5) 

 

З

қос

= 155 000∙0,1= 15 500 (теңге) 

 

 

Еңбекті төлеу қоры (ЕТҚ) (6.2)формула бойынша мынаған тең: 

 

86 

ЕТҚ=155 000+15 500= 170 500 (теңге) 

 

 

Әлеуметтік  салық  ҚР  Кодексіне  сәйкес  қызметкердің  табысынан  11% 

құрайды, және мына формула бойынша анықталады: 

 

С

н

= (ЕТҚ - П

О

) ∙ 11%    

 

 

(5.6) 

 

 

мұндағы П

О

- зейнетақы аударымдары. 

 

 

Зейнетақы  аударымдары  ЕТҚ-ның  10%-ын  құрайды,  және  мына 

формула бойынша анықталады: 

 

П

О

= ЕТҚ∙10%                                          (5.7) 

 

П

О

= 170 500∙0,1= 17050 (теңге) 

 

С

н

= (170 500- 17 050) ∙ 0,11= 16879,5 (теңге) 

 

Негізгі  құрал-  жабдықтарға  өтемпұл  аударымдарымына  формула 

бойынша анықталады: 

 

n

N

С

N

А

бас

ам











12

100

                                       (5.8) 

 

мұндағы N

ам

- өтемпұл нормасы; 

С

бас

- құрылғының бастапқы құны; 

N- жұмысты орындау үшін күндер саны; 

n- жұмыс айындағы күндер саны. 

 

 

Жұмысты орындау үшін жалпы күндер саны 40 күнді құрайды: 

 

67

,

9166

24

12

100

40

165000

40

1













А

 (теңге), 

 

34

,

83

24

12

100

2

48000

25

2













А

 (теңге), 

 

83

,

395

24

12

100

40

190000

15

3













А

(теңге), 

 

87 

А =А

1

+А

2

+А

3

, 

 

А =9166,67+83,34+395,83 = 9645,84 (теңге). 

 

5.3 кесте- Негізгі құрал- жабдықтар үшін өтемпұл шығындары 

Құрылғы 

атауы 

Саны  

Өтемпұл 

нормасы, % 

Өтемпұл 

сомасы, теңге 

Бір дана үшін 

бағасы, теңге 

АSUS N72sv 

1 

40 

9166,67 

165000 

Ерsоn Stylus 

Photo P40 

1 

25 

83,34 

48000 

MatLab 

1 

15 

395,83 

190000 

Барлығы 

 

 

9645,84 

403000 

Жобаны орындауда электрлік құрылғы қолданылады, сәйкесінше электр 

қуатының  шығындарын  ескеру  қажет.  Электр  қуатының  шығындарына 

құрылғыға кететін электр қуаты мен қосымша шығындар жатады, және мына 

формула бойынша есептеледі [1][3]: 

 

Э

қ

= З

құр.эл.қ.

 + З

қос.қаж.

                                         (5.9) 

 

З

құр.эл.қ

=W∙T∙S∙K

пайд                                                             

 (5.10) 

 

 

мұндағы W- пайдаланатын қуат, Вт; 

T- жұмыс уақыты; 

S- тариф (1кВт/сағ 19,24 теңге); 

K

пайд

-пайдалану коэффициенті (K

пайд

=0,9). 

 

Негізгі  құрылғымен  пайдаланатын  электр  қуатының  шығыны  (5.10) 

формула бойынша есептеледі: 

З

құр.эл.қ 1

= 0,69∙250∙19,24∙0,9 = 2987,01 (теңге), 

 

З

құр.эл.қ 2

=0,48∙2∙19,24∙0,9 = 16,62 (теңге). 

 

Негізгі құралдарға кететін электр қуатының шығын қосындысы: 

 

З

құр.эл.қ

=2987,01+16,62= 3003,63 (теңге) 

 

Қосымша қажеттіліктерге кететін шығындар  негізгі құралдарға кететін 

электр  қуатының  шығын  5%-ын  құрайды,  және  мына  формула  бойынша 

 

88 

есептеледі [1]: 

 

 

 

З

қос.қаж.

 = З

құр.эл.қ

∙5%                                       (5.11) 

 

Қосымша қажеттіліктерге кететін шығындар: 

 

З

қос.қаж.

=3003,63 ∙ 0,05 = 150,18 (теңге). 

 

 

Электр қуатына кететін жалпы шығын (5.9) формула бойынша 

есептеледі: 

 

Э =3003,63+150,18 = 3153,81 (теңге). 

 

Электр  қуатына  кететін  шығындарды  есептеу  нәтижелері  5.4.4-ші 

кестеде көрсетілген. 

 

5.4 кесте- Электр қуатына кететін шығындарды 

Құрылғылар 

атауы 

W, 

кВт 

Жұмыс 

күндерінің 

саны 

K

пайд

 

Құрылғының 

жұмыс істеу 

уақыты, сағ. 

∑W, 

кВт∙сағ 

Құны, 

теңге 

Компьютер  0,69 

40 

0,9 

250 

172,5 

2987,01 

Принтер 

0,48 

2 

0,9 

2 

0,96 

16,62 

Барлығы 

 

 

 

252 

173,46 

3003,63 

 

Үстеме шығындар барлық шығындардың 25% көлемінде алынады, және 

мына формула бойынша есептеледі: 

 

Ү= (ЕТҚ+ С

н

+А+ Э+ С

пр

)∙25%                               (5.12) 

 

Үстеме шығындар: 

 

Ү= (170500+16879,5+9645,84+3153,81)∙25%=50044,78 (теңге). 

 

Зерттеу  жұмыстарына  жұмсалатын  шығын  бағасы  (5.1)  формула 

бойынша есептеледі (5.4.5-ші кесте): 

 

Э

р

=170500+16879,5+9645,84+3153,81+50044,78 = 250223,93 (теңге). 

 

89 

5.5 кесте- Зерттеу жұмыстарының бағасы 

Шығындар  

Бағасы, (теңге) 

Еңбекті төлеу қоры 

170500 

Әлеуметтік қажеттіліктер үшін 

аударымдар 

16879,5 

Өтемпұл 

9645,84 

Электр қуатының шығындары 

3153,81 

Үстеме шығындар 

50044,78 

Барлығы 

250223,93 

 

 

 

5.4.1-ші сурет-Зерттеу жұмысына жұмсалатын шығындар 

жүктеу/скачать 2,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: