Профессиональное образование

216
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
ОВЧИННИКОВА  Г.В.,  преподаватель  высшей  категории 
Рудненского  политехнического  колледжа,  Рудненского 
индустриального института.
Основными  положениями,  на  которых  базируется 
мате риал данного учебника, являются теории рабо чего 
процесса оборудования; износа сопряжений; наде ности; 
экономичности работы оборудования. 
Учебник предназначен для учащихся профессионально-
технических  школ  по  специальностям  «Ремонтник 
горного оборудования» и «Слесарь-ремонтник», а также 
для подготовки рабочих кадров на производстве.
КЛЮЧЕВЫЕ МОМЕНТЫ 
–  изучение  организации  ремонтных  работ  горного 
оборудования;
–  ознакомление  с  основными  функциями  ремонтника 
горного оборудования.   
СОДЕРЖАНИЕ: Введение. Организация слесарных ра-
бот и основной слесарный инструмент. Технологическая 
документация  на  ремонт  оборудования.  Смазочные 
материалы.  Технология  сборки  и  монтажа  горно-
обогатительного оборудования. Основное оборудование 
для  подготовки  руд  к  обогащению.  Общие  сведения 
о  рудах.  Ремонт  и  узловая  сборка  щековых,  конусных, 
молотковых  и  валковых  дробилок.  Ремонт  мельниц. 
Классификация  мельниц.  Смазка  и  ремонт  мельниц. 
Ремонт оборудо вания для грохочения. Ремонт основного 
оборудования для обогащения. Флотационные машины. 
Их  ремонт.  Конструкция  сепараторов  для  магнитного 
обогащения, их обслуживание и ремонт. Эксплуатация 
и  ремонт  гравитационного  оборудования.  Ремонт 
экскаваторов.  Классификация  экскаваторов.  Смазка  и 
ремонт  карьер ных  экскаваторов.  Экскаватор-драглайн. 
Ремонт  буро вого  оборудования.  Ремонт  шахтного 
оборудования.  Самоходные  бурильные  установки. 
Эксплуатация, ремонт, смазка. Станки  для подземного 
бурения.  Перфоратор.  Скреперные  установки.  Без-
опасность  труда  на  предприятии  при  производстве 
ремонтных работ. 
Последнее издание  2010/336 с./ 84х108 
1
/
32
ISBN  978-601-292-167-0
Ремонтник 
горного 
оборудования. 
Учебник
ХАИРОВ  К.Б.,  ст.  научный  сотрудник  ВАК  СССР,  канд.
техн.наук,  советник  посла  Республики  Казахстан  в  Рес­
публике Армения;
ХАИРОВА Г.К., доцент, канд. техн. наук ЕНУ им. Гуми­
лева.
Русско-казахский словарь охватывает основные термины, 
используемые  в  горно-металлургической  (химической) 
отрасли РК. Данное издание апробировано в организа-
циях  технического  и  профессионального  образования. 
Словарь предназначен для учащихся и преподавателей 
политехнических  колледжей,  а  также  инженерных  ра-
бот ников горного профиля.
Сөздікте  кен  байыту  және  тау-кен  металлургия  сала-
ларында  қолданылатын  терминдер  мен  түсініктер  бе-
рілген.
Сөздік политехникалық колледждердің оқушылары мен 
оқытушыларына, осы саладағы инженерлерге арналған
КЛЮЧЕВЫЕ МОМЕНТЫ
–  систематизация  знаний  и  понятий,  используемых  в 
гор нодобывающей,  горно-перерабатывающей  и  метал-
лургической промышленности
 СОДЕРЖАНИЕ: В алфавитном порядке от А до Я.
          Последнее издание  2009/192 с./ 84х108
1
/
32
ISBN 978-996-535-648-3 
Толковый 
горно-
технологический 
словарь. 
Тау-кен технологиялық 
түсіндірме сөздігі

217
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
БАЙБАТША  Ә.Б.,  геология­мине ралогия  ғылым да рының 
докторы, профессор, Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық 
техникалық  универ ситетінің  кафедра  меңгерушісі, 
геологиялық пәндердің оқытушысы.
Оқулықта  пайдалы  қазбалар,  олардың  түрі,  мор-
фологиясы  мен  заттық  құрамы,  таралу  алаңдары  мен 
кен  орындары  туралы  мәліметтер  берілген.  Металл, 
бейметалл  мен  жанғыш  пайдалы  қазбалардың  әр  түрі 
бойынша басты қасиеттері, өнеркәсіптік минералдары, 
қолдану салалары, қоры мен бағасы келтірілген. Оқулық 
колледждің  және  университеттің  бакалавриат  пен 
магистратура  бағдарламасы  бойынша  «Пайдалы  қазба 
кен  орындарының  геологиясы  және  барлау»  мен  «Кен 
ісі»  бағыттары  мамандықтарында  оқитын  студенттеріне 
арналған.
ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР
Оқулықта  қамтылған  тақырыптар  пән  бойынша  толық 
мағлұмат  береді  және  студенттердің  тиянақты  білім 
алу  құралы  бола  алады.  Қатты  пайдалы  қазбалардың 
геологиясы,  табиғатта  жаралуы  мен  таралуы,  олардың 
кен орындарының нақты мысалдары берілген. Пайдалы 
қазбаларды  геологиялық  барлау  және  олардың  өнер-
кәсіптік  қорын  бағалау  жеткілікті  түбегейлі  қарас-
тырылған.
МАЗМҰНЫ:  Кіріспе.  Кен  орындар  туралы  жалпы  мә-
ліметтер. Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Пайдалы 
қазбалар  кен  орындарының  жаралу  жағдайлары  мен 
генетикалық  типтері.  Кен  орындардың  генетикалық 
жіктелімі  Магмалық  кенорындар.  Пегматиттік  кен 
орындар.  Гидротермалық  кен  орындар.  Жапсарлық-
метасоматоздық  кен  орындар.  Метаморфталған  және 
метаморфтық  кен  орындар.  Көмір  кен  орындары -
ның  жалпы  сипаттамасы.  Көмір  ресурстарының  стра-
тиграфиялық  және  географиялық  таралуы.  Пай далы 
қазба  кен  орындарын  барлау  және  геологиялық-
өнеркәсіптік  бағалау.  Жер  қойнауын  геологиялық 
зерттеу  жүйесі.  Қатты  пайдалы  қазба  кен  орындары 
қорының  және  болжамдық  ресурстарының  жіктемесі. 
Геологиялық  түсіру  мен  іздеу.  Пайдалы  қазба  кен 
орындарын  барлау.  Кен  орындарды  геологиялық-
өнеркәсіптік  бағалау.  Бағалаудың  мәселелері.  Кон-
дициялар туралы түсінік. Кен орындардың өнер кәсіптік 
игеруге даярланғандығы. Қорды есептеу. Пайдалы қазба 
кен орындарын компьютерлік модельдеу. Глоссарий. 
 
Соңғы басылым  2008/439 б./ 84х108
1
/
32
ISBN 978-996-535-648-3 
Пайдалы 
қазбалар.
Оқулық
МӘУЛІБАЕВА Р.Ж., Жаңаөзен Мұнай және газ колледжінің 
арнайы пәндер оқытушысы
Әдістемелік  нұсқауда  жылу  алмастырғыш  аппараттар-
дың  әр  түрлі  типтері,  олардың  жұмыстарын  интен-
сивтендіру  тәсілдері  және  оптималды  режимдерін  таң-
дау  жолдары  келтірілген.  Нұсқауда  әр  түрлі  типті  жылу 
алмастырғыш  аппараттардың  материалдық,  жылу-
лық,  конструктивтік,  гидравликалық  төзімділігінің 
және  штуцерлерінің  есептері  берілген.  Сонымен  қатар 
әдістемелік  нұсқауда  сұйықтықтардың  физикалық 
қасиеттері  кестелерде  көрсетілген.  Ұсынылып  отырған 
әдістемелік  нұсқау  колледж  оқытушылары  мен 
оқушыларына арналған. 
ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР
– өндірістік жағдайда жоғары өнім беретін және заттың 
сапалылығын  арттыратын  ең  жақсы  технологиялық 
режимді  таңдау,  жаңа  өндірісті  жобалауда  оның 
неғұрлым  тиімді  схемасын  тану  және  аспаптың  түрін 
анықтау;
–  жылытқыш,  суытқыш,  буландырғыш,  ауа  алмас-
тырғыш,  дистиллятор,  сублиматор,  балқытқыш  жылу 
алмастырғыш  аспаптардың  жылу  беру  әдісі  мен 
конструктивтік белгілері бойынша түрлерге бөлінуі;
–  сұйық  заттардың  және  су  ерітінділерінің  тығыздығы, 
байланысқыштығы,  жылу  өткізгіштігі,  салыстырмалы 
жылу сыйымдылығы.
МАЗМҰНЫ: Кіріспе. Курстық жұмыстың мақсаты мен 
мәселесі.  Процестің  технологиялық  негіздігі.  Жылу 
алмастырғыш  аспаптар.  Құбырлы  қапты  жылу  ал-
мастырғыштар.  Ламельдік  жылу  алмастырғыштар. 
Қатпарлы жылу алмастырғыштар. Иректі жылу алмас-
тырғыштар.  Аспаптарды  интенсивтендіру  тәсілдері. 
Жылу алмастырғыш аспаптардың оптимальды режим-
дері.  Бастапқы  қоспаның  физика-химиялық  параметр-
лері.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітінділерінің  тығыз-
дығы.  Сұйық  заттар  мен  су  ерітінділерінің  байланыс-
қыштығы.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітінділерінің 
жылу  өткізгіштігі.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітін-
ділерінің салыстырмалы жылу сыйымдылығы. Қабырға-
ның  ластануынан  жылу  өткізгіштіктің  орташа  мәні. 
Кейбір  сұйықтықтардың  булану  жылуы  (кДж/кг).  Ат-
мосфералық  қысымдағы  құрғақ  ауаның  физикалық 
қасиеттері.  Судың  физикалық  қасиеттері  (су  қаныққан 
кезде).   
Соңғы басылым  2011/104 бет/ 84х108 
1
/
32
ISBN 978-601-292-263-9
Химия 
технологиясының 
аппараттары және 
процестері.
(әдістемелік нұсқау) 

218
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
Гидрогеология. 
Учебник
БАКИРОВА С.
В  учебнике  рассмотрены  вопросы  общей,  нефтегазо-
поисковой  и  нефтепромысловой  гидрогеологии.  Осве-
щены  основные  сведения  о  формах  существования, 
происхождении,  химическом  составе,  классификациях 
и  условиях  залегания  подземных  вод,  их  динамике  и 
геологической  деятельности.  Излагаются  основные 
понятия  о  гидрогеологической  и  гидрохимической 
зональ ности, цикличности, методике составления гидро-
геологических и гидрохимических карт, методах гидро-
геологических исследований.
Учебник  предназначен  для  учащихся  организаций 
техни ческого и профессионального образования. 
КЛЮЧЕВЫЕ МОМЕНТЫ
– теоретические сведения по гидрогеологии.
СОДЕРЖАНИЕ:  Введение.  Общая  гидрогеология. 
Нефте газопоисковая  гидрогеология.  Становление  и 
развитие  гидрогеологии  нефтегазоносных  бассейнов. 
Региональная гидрогеология. Нефтепромысловая гидро-
геология.  Промысловая  классификация  подземных 
вод. Заводнение как метод разработки месторождений. 
Методы  гидрогеологических  исследований.  Научные 
исследования  в  гидрогеологии.  Полевые  работы.  Лабо-
раторные  исследования.  Гидрологическая  съемка.  Гео-
физические  работы.  Геоморфологические  наблю дения 
в маршруте.
Последнее издание 2012/ 344 с./ 84х108 
1
/
32
ISBN 978-601-271-052-6
ТҰЯҚБАЕВ  Т.И.,  Қ.  Сәтбаев  атындағы  Қазақ  ұлттық 
техникалық университетінің доценті
Оқулықта  «Маркшейдерлік  іс»  пәнінен  жалпы  курс 
бо йынша  жерасты  және  жерүсті  қазба  орындарын 
игерудегі маркшейдерлік жұмыстар толық қамтылған. 
Оқулық  жоғарғы  оқу  орындарының,  техникалық  және 
кәсіптік  білім  беретін  оқу  орындарының  геология, 
геофизика,  тау-кен  істері  мамандықтарында  білім 
алатын студенттер мен оқушыларға арналған.
ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР
–  Гаусс-Крюгердің  геодезиялық  және  жазық  коор-
динаталар жүйесі;
– теодолиттік түсірімдер және нивелирлеу, геодезиялық 
тірек қосындары;
– қазба байлықтарды барлау, игеру жұмыстарын қауіпсіз 
және тиімді пайдалану.
МАЗМҰНЫ: Алғы сөз. Кіріспе. Жерасты қазба байлық-
тарын  игеру  кезіндегі  маркшейдерлік  жұмыстар. 
Жерасты теодолиттік түсірімдері: Теодолиттік жүрісте-
гі  қо сындарға  белгі  орнату  және  реттік  санын  жазу. 
Тау-кен  теодолиттері.  Есеп  алу  құрылғысы.  Жерасты 
қазбаларының  ішінде  жүргізілетін  геометриялық 
және  тригонометриялық  нивелирлеу.  Қазбаны  алу 
кезіндегі  дайындау,  тілме  және  өндіру  жұмыстарын 
маркшейдерлік  іспен  қамтамасыз  ету:  Бөліктік  ортты 
қазуға, көлбеу өрлемге бағыт көрсету. Тік өрлеме арқылы 
бағдарлау. Қабатаралық қазбаларға биіктік шамаларын 
беру. Жерасты дайын дық, қазба, тілме жұмыстарындағы 
түсірімдер және оларда қолданылатын маркшейдерлік 
аспаптар.  Фототриангуляция  әдісі.  Карьерлердегі 
марк шейдерлік  түсірімдер:  Карьерден  шыққан  бос 
жыныстарды және кен құрамы аз жыныстардың үймесін 
маркшейдерлік іспен қамтамасыз ету. Карьерді жобалау. 
Карьер  тепкішектеріндегі  жұмыс  істеу  алаңдарын 
және  берманың  шамаларын  есептеу.  Аршуды  жабу 
коэффициентін есептеу. Карьерді салу және қайта құру. 
Карьерге түсу ор жолының жобасын және үйме орнын 
тегістеу.  Бұрғылап  жару  жұмыстары.  Қазба  байлық 
қорын есепке алу. Кен жыныстарын экскаватормен алу 
жұмыстары.  Кенді  толық  ала  алмау  және  қоспалану 
мөлшерлерін  алдын  ала  есептеу.  Шашылмалы  кен 
орындарын игерудегі қырнау және сумен шаю әдістерін 
маркшейдерлік іспен қамтамасыз ету: Драганың қырнау 
тереңдігін  өлшеу.  Кен  өндіру,  бульдозерлі-скреперлі 
және экскаваторлы кен қазу жұмыстары, ақпалы-үймелі 
көпір арқылы кен өндіру. Карьерлердегі маркшейдерлік 
графикалық  құжаттар.  Карьер  кемерінің  ойысуын 
маркшейдерлік бақылау. Тест сұрақтары. 
Соңғы басылым  2009 / 304 б./ 84х108 
1
/
32
.
ISBN  978-996-535-685-8 
Маркшейдерлік
іс. 
Оқулық

219
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
Мұнай-газ өндірісі
Нефтегазовое производство
БАҚЫТЖАНОВ И.Б. 
ИМАНҚҰЛОВ Э.Р.
Оқулықта  энергетика  саласында  қолданылатын  бу 
және  газ  турбиналарының  негіздері  мен  тиімділігі, 
түрлері,  жылу  электр  станциялары  мен  жылу  электр 
орталықтарындағы  бу  турбиналарының  құрылысы 
және  олардың  жылу  сұлбалары,  қосалқы  жабдықтары 
мен  қондырғылары  қарастырылған.  Бу  және  газ 
турбиналарының  құрамына  кіретін  элементтерді 
жобалау  қағидалары,  жылулық  есептерін  өткізу 
тәсілдері келтірілген. Бу және газ турбиналарында өтетін 
жылу  алмасу  құбылыстарының  физикалық  негіздері 
көрсетілген.
Оқулықта  қазіргі  бу  және  газ  турбиналарының  құ-
рылысы,  оларда  айнымалы,  өзгермелі  және  өтпелі 
жұ мыс  тәртіптерінің  өтуі,  оларды  пайдалану  және 
тиімділігін жоғарылату жолдары қарастырылған. 
Оқулық  жоғарғы  оқу  орындары  мен  колледждердің 
жылуэнергетика  мамандықтарының  студенттері  мен 
оқушыларына,  жылу  электр  станцияларындағы  және 
жөндеу кәсіпорындарындағы мамандарға арналған.
ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР
– бу және газ турбиналарында, компрессорларда өтетін 
процестер; 
– жылу электр станцияларының сенімділігін, тиімділігін, 
тәртібін тез өзгерту икемділігін жоғарылату тәсілдері.
МАЗМҰНЫ:  Кіріспе.  Жылу  қозғалтқыштары  және 
олар дың  даму  тарихы.  Бу  турбиналы  қондырғының 
жылулық  циклі.  Ренкин  циклінің  жылу  үнемдiлiгiн 
кө теру  әдiстерi.  Конденсатор  электр  стансаларының 
энергетикалық  көрсеткіштері.  Көп  сатылы  бу  турбина-
ларының  артықшылығы  мен  кемшілігі.  Көп  сатылы 
бір  ағынды  бу  турбинасының  шектелген  қуаты.  Тур-
бина  роторларының  түрлері,  білік  беріктігі.  Бу  тур-
биналардың 
конденсатор 
қондырғысы. 
Конден-
сатор дың  құрылысы,  жылу  теңгерімі,  жылу  есебі.  
Тур бинаны  пайдалану  кезіндегі  жұмыс  тәртібінің 
өзгеруі:  турбина  кірісіндегі  бу  қысымының  және  бу 
температурасының    өзгеруі.  Турбина  шығысындағы  бу 
қысымының  өзгеруі.  Бу турбиналарының реттеу және 
қорғау  жүйелері.  Бу  турбинасын  маймен  қамтамасыз 
ету  жүйесі.  Бу  турбиналы  қондырғыларды  күту  мен 
пайдалану.  Энергоблоктың    басқару  сұлбасы.  Турбо-
машиналарының  айнымалы  жұмыс  тәртібі.  Турбина 
қалақша торламаларының есептеусіз жұмыс тәртібі. Бу 
турбиналарының  жылулық  есебі.  Машина  көр сеткіш-
терінің айналым жылдамдығымен байланысы. Ортадан 
тепкіш  машиналар.  Ось  бойлы  сорғылар  мен  желдет-
кіштер. Ағынды сорғылар (эжекторлар). 
Соңғы басылым  2010 / 184 б./ 84х108 
1
/
32
ISBN 978-601-292-031-4
Бу және газ 
турбиналары 
мен 
компрессорлар.
 
Оқулық
УМРАЛИЕВ Б.Т., кандидат технических наук, профессор 
Атырауского института нефти и газа.
В  данном  учебном  пособии  приведены    сведения  о 
назначении и конструкции элементов буровых установок 
и  нефтепромыслового  оборудования.  Описаны  конс-
трукции  основных  узлов  применяемых  буровых 
уста    новок  и  даны  их  технические  характеристики. 
Изложены правила  обслуживания, ремонта и монтажа 
бурового и нефтепромыслового оборудования.  Рассмот-
рены  конструкции  и  особенности  эксплуатации  вспо-
могательного оборудования. 
Данное  пособие  предназначено  для  преподавателей 
и  учащихся  организаций  технического  и  профес-
сионального  образования,  вузов,  а  также  работников 
нефтепромыслового производства.
КЛЮЧЕВЫЕ МОМЕНТЫ
–  теоретический  материал  по  техническому  об-
слу  живанию,  ремонту  и  монтажу  бурового    и  неф-
тепромыслового оборудования;
– контрольные вопросы.
СОДЕРЖАНИЕ:  Введение.  Ремонт  бурового  обору-
дования. Ремонт кронблоков и талевых блоков. Ремонт 
механизмов  АСП.  Техника  безопасности  при  ремонте 
обо рудования.  Монтаж  бурового  оборудования.  Мон-
таж вышек. Монтаж ротора, силовых приводов, буровых 
насосов.  Подготовка  к  пуску,  опробование  и  сдача 
бурового  оборудования  в  эксплуатацию.  Монтаж  и 
ремонт  нефтепромыслового  оборудования.  Демонтаж 
и  монтаж  гидроприводных  установок.  Особые  работы, 
проводимые  на  скважине,  оборудованной  штанговым 
скважинным насосом (ШСН). 
Последнее издание  2009/192 с./ 84х108
1
/
32
ISBN 978-996-535-780-0 
Техническое 
обслуживание, 
ремонт и монтаж 
бурового и 
нефтепромыслового 
оборудования. 
Учебное пособие

220
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
Мұнай-газ өндірісі
Нефтегазовое производство
ПОРТНОВ В.С.
ЮРОВ В.М.
Изложены основы геофизических методов исследования 
грави-,  магнито-,  электро-,  сейсморазведок,  а  также 
ядерно-физических.  Впервые  введен  раздел,  посвя-
щенный  новому  термодинамическому  подходу  в  гео -
физике,  основанному  на  оригинальных  работах  ав-
торов.  Рассмотрены  также  вопросы  комплексного 
использования  результатов  геофизических  методов 
разведки, геофизических методов исследования сква жин.
Излагаются  основы  качественной  и  количественной 
интерпретации  геофизического  исследования  скважин 
нефтяных и газовых месторождений.
Учебное пособие предназначено для студентов среднего 
профессионального  образования,  но  может  быть 
использовано и студентами ВУЗов.
КЛЮЧЕВЫЕ МОМЕНТЫ
–  дать  представление  о  геофизических  методах  иссле-
дования в целом, и применительно к разведке нефтяных 
и газовых месторождений.
СОДЕРЖАНИЕ:  Введение.  Гравиразведка.  Магни-
торазведка.  Электроразведка.  Использование  методов 
статистической неравновесной термодинамики в анализе 
геофизических  данных.  Термодинамические  аспекты 
в  магнитометрии.  Температура  Кюри  магнитовых 
руд.  Сейсмическая  разведка.  Вопросы  теории  упругих 
волн  и  колебаний.  Продольные  и  поперечные  волны. 
Аппаратура и оборудование. Сейсмоприемники. Обра-
бот ка  и  интерпретация  материалов  сейсморазведки. 
Физические основы гамма-гамма-метода. Свойства ядер 
и ядерных сил. Комплексное использование результатов 
геофизических методов разведки. Геофизические методы 
исследования скважины. Качественная и количественная 
интерпретация  геофизических  исследований  скважин 
при  разработке  нефтяных  и  газовых  месторождений. 
Автоматизированная  обработка  и  интерпретация 
результатов геофизических исследований скважин.

жүктеу/скачать 35,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: