Психологиялық дағдарыстың ТҮрлері және себептері
жүктеу/скачать 38,04 Kb.
|
Лекция психологиялық дағдарыс түрлері және себептері
- Бұл бет үшін навигация:
- ДАҒДАРЫСТЫҢ ТҮРЛЕРІ
- Даму – жетілу дағдарысы
|
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ Психикалық денсаулық тұрғысынан дағдарыс дегеніміз міндетті түрде ауыр жағдай немесе оқиғаны емес, адамның оқиғаға реакциясын білдіреді. Оқиға бір адамға қатты әсер етуі мүмкін, ал екінші бір адам аз зардап шегеді немесе мүлдем әсер етпейді. Қытайдың дағдарыс сөзі дағдарыс компоненттерін тамаша бейнелейді. Қытай иероглифінде «дағдарыс» сөзі Қауіп және мүмкіндік деген мағына береді. Дағдарыс кедергі, жарақат немесе қауіп төндіреді, бірақ сонымен бірге өсу мен құлдырауға мүмкіндік береді. Әр түрлі сарапшылар дағдарысты қалай анықтайды? Бірқатар тәсілдер мен анықтамалар бар. Көбісі ,адамның оқиғаның өзіне емес, оқиғаға қалай қарайтынына назар аударады. «Адамдар өмірлік маңызды мақсаттарға жету жолындағы кедергілерге тап болған кезде дағдарыс жағдайында болады, яғни белгілі бір уақытқа дейін проблемаларды шешудің әдеттегі әдістерін қолданып еңсеруге болмайды». (Каплан, 1961) «... проблемаларды шешудің дәстүрлі тәсілінің сәтсіздігіне тепе-теңдіктің бұзылуы, бұл жүйесіздікке, үмітсіздікке, қайғыға, шатасуға және дүрбелеңге әкеледі». (Лиллибридж және Клуккен, 1978) «... дағдарыс - бұл оқиғаны немесе жағдайды адамның қазіргі ресурстары мен күресу механизмдерінен асып түсетін төзгісіз қиындық ретінде қабылдау немесе тәжірибе». (Джеймс пен Гиллиланд, 2001) ДАҒДАРЫСТЫҢ ТҮРЛЕРІ Біз көбінесе дағдарысты күтпеген апат, мысалы - автомобиль апаты, табиғи апат немесе басқа катаклизмдік оқиға деп ойлаймыз. Алайда, дағдарыстар түріне және ауырлығына қарай айтарлықтай өзгеруі мүмкін.Психологияда дағдарыстың бірнеше түрін жинақтап,3 топқа бөледі,олар: Даму – жетілу дағдарысы: Бұл өмірдің әр түрлі кезеңдерінде өсу және даму процесінің бөлігі ретінде пайда болады. Кейде дағдарыс Эриксонның психоәлеуметтік даму кезеңдерінде сипатталған дағдарыстар сияқты өмірлік циклдің болжанатын бөлігі болып табылады. Олар: Жас ерекшеліктеріне қарай өсу кезеңдері Тұлғалық дағдарыс Маман болып қалыптасудағы дағдарыс Экзистенциялық дағдарыс (жалғыз қалудан ,өлімнен қорқу) Отбасылық дағдарыс Ішкі қақтығыстар өмірлік мақсат Орта жастағы дағдарыс жүктеу/скачать 38,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|