Qқазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғам «Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы Энергетика және Байланыс»



Дата18.12.2022
өлшемі0,8 Mb.
#57873

QҚазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғам
«Ғұмарбек Дәукеев атындағы Алматы Энергетика және Байланыс» университеті

«Электр энергетика және электр техника» институты


«Электрмен жабдықтау және энергияның жаңғыртылатын көздері кафедрасы» кафедрасы





«ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІК ТЕХНИКАСЫ» пәні бойынша
№ 2 Есептік сызба жұмысы

Тақырыбы: №2 есептеу –графикалық жұмыс. Электр желілерінің қауіптілігін талдау


Орындаған: Нұржігіт Ернұр
Тобы: Ээк-21-5
Қабылдаған: Бекмуратова Н.
_______ ___________ «____»_____________2022ж
(бағасы) (қолы)

Алматы 2022


2 Есептік-сызбалық жұмыс №2. Электр желілерінің қауіптілігін талдау
2. 1 Жалпы мәліметтер
Электр желілеріндегі қауіптілікті талдау адамның денесі арқылы өтетін
ток күшін анықтау. Оның мәні келесілеліге тәуелді:
– адамның ток тізбегіне жанасу сұлбасы;
–желінің кернеуі;
– желінің өзінің сұлбалары және оның нейтралісінің жұмыс тәртібі;
– жерге қатысты ток өткізгіш бөліктердің R оқшаулау кедергісінің
шамасы;
– жерге қатысты ток өткізгіш бөліктерінің сыйымдылық шамасы.
Электр тогымен зақымдану қауіптілігін талдау Ih жұмысшының
денесінен өтетін максималды ықтимал Ih токты немесе Uж жанасу кернеуін
есептеу және осы шамаларды, токтың немесе жанасу кернеуіне әсер ету
ұзақтығына байланысты, шекті рұқсат етілген мәндермен салыстыру болып
табылады.
Талдау электрқондырғы жұмысының қалыпты режимінде де, апаттық
жағдайда да жүргізілуі тиіс. Авариялық режим деп қондырғымен өзара ісқимыл жасайтын адамдарды электр жарақатына алып келетін қауіпті
жағдайлар туындауы мүмкін ақаулы қондырғының жұмыс режимі түсініледі.
Электр зақымдану қаупін бағалау қорғану тәсілдері мен құралдарын
қолдану қажеттілігін анықтауға мүмкіндік береді, ал нақты және шекті рұқсат етілген Ih және Unp мәндері оларды жобалау және есептеу үшін бастапқы деректер болып табылады.Нейтралі оқшауланған электр желісі.
Нейтралі оқшауланған желінің жұмысының қалыпты режимінде
фазалық сымға жанасқан адамнан өтетін ток (2.1 сурет):

Қысқа желілер үшін, мысалы, С=0, адам арқылы жүретін ток фазалық өткізгіштердің оқшаулама R кедергісімен анықталады:

мұнда хс = 1/ωC — сыйымдылық кедергісі, Ом.
Апаттық режим жұмысындағы желінің (2.2 сурет) фазалық сымдардың
біреуі, мысалы, сым L2, жерге тұйықталса, ақаусыз сымға жанасқан адамға
токпен зақымдану қауіпсіздігі едәуір артады.

2.2 сурет - Апаттық жұмыс режимінде IT типті нейтралі оқшауланған
желідегі ақаусыз сымға бір фазалық жанасу
Бұл жағдайда адамның денесі арқылы өтетін ток тең болады:

мұнда Rжт - фазалық сымның жерге тұйықталу орнында токтың ағуына
кедергі.
Апаттық жұмыс режимінде TN-C типті желіде, адам жерге тұйықталған
сымға жанасқан кезінде (2.3 сурет) адам денесі арқылы өтетін ток, IT типті
желісінде сияқты, жерге тұйықталу орнында токтың ағуына кедергісінде
кернеудің азаюынан анықталатын болады:

мұнда Iжт - жерге тұйықталу тогы;
α1, α2 - жанасу кернеуінің коэффициенттері.
α1=α2=1 кезінде:

2.3 сурет - Апаттық жұмыс режимі кезінде ІТ типті нейтралі
оқшауланған желідегі ақаулы сымға бір фазалы жанасу
IT желісінде жерге тұйықталу тогы жерге қатысты фазалық сымдардың
оқшаулау кедергісіне және сыйымдылығына, токтың ағуына кедергісіне Rжт,
Rh тәуелді. Егер әдетте Rжт < < Rh екенін ескерсе, онда:

Нейтралі жерге тұйықталған электр желісі.
Қалыпты жұмыс режимінде нейтралі жерге тұйықталған желідегі
фазалы сымға жанасқан адамның денесінен өтетін ток:



мұнда R0 - нейтралдың жұмыс жерлендіру кедергісі.
Бұл жағдайда жанасу кернеуі теңдеуден анықталады:

2.4 сурет - Қалыпты жұмыс режимі кезінде TN-C типті нейтралі
жерлендірген желіде бір фазалы тікелей жанасу
Апаттық режимде желінің фазалық сымдардың біреуі, мысалы, сым L
(2.5 сурет ), жерге салыстырмалы түрде шағын активті кедергісі Rжт арқылы
тұйықталса, ал адам ақаусыз сымға жанасқан кезінде, токтың мәні:

Rжт және R0 кедергілері әрдайым нөлден көп болғандықтан, жанасу
кернеуі U√3 › Uh › U. Rжт > R0 болатыны ескерілсе, Uh жанасу кернеуі көп
жағдайда фазалық кернеудің мәнінен шамалы асып түседі.

Апаттық жұмыс режимінде TN-C типті желіде, адам жерге тұйықталған


сымға жанасқан кезінде (2.6 сурет) адам денесі арқылы өтетін ток, IT типті
желісінде сияқты, жерге тұйықталу орнында токтың ағуына кедергісінде
кернеудің азаюынан анықталатын болады:

мұнда Iжт - жерге тұйықталу тогы;
α1, α2 - жанасу кернеуінің коэффициенттері.
α1= α2=1 кезінде:

2.2 Есептік-сызбалық жұмысқа тапсырмалар
2.2.1 Адам қалыпты жұмыс режимінде IT типті желінің фазалық сымына
жанасты. Адамның денесі арқылы өтетін токты анықтау.

2.1 кесте – Бастапқы деректер



1-есеп



2.2.2 Адам апаттық жұмыс режимінде IT типті желінің жарамды
фазалық сымына жанасты. Адамның денесі арқылы өтетін токты анықта





А
у.
2.2 кесте – Бастапқы деректер

2-есеп






2.2.3 Адам апаттық жұмыс режимінде IT типті желінің ақаулы фазалық


сымына жанасты.

2.3 кесте – Бастапқы деректер



3-есеп





=

2.2.4 Адам қалыпты жұмыс режимінде TN типті желінің фазалық
сымына жанасты. Адамның денесі арқылы өтетін токты анықтау.

2.4 кесте – Бастапқы деректер



4-есеп




2.2.5 Адам апаттық жұмыс режимінде TN типті желінің жарамды
фазалық сымына тиеді . Адамның денесі арқылы өтетін токты анықтау.

2.5 кесте – Бастапқы деректер



5-есеп





А

2.2.6 Адам апаттық жұмыс режимінде TN типті желінің ақаулы фазалық
сымына тиеді. Адамның денесі арқылы өтетін токты анықтау.

2.6 кесте – Бастапқы деректер





6-есеп



=?

Қорытынды:
Бұл жұмыстың барысында электр желілерінің қауіптілігін талдадым. ІТ, TN, TN-C типті желілердің әртүрлі жағдайындағы адамның денесі арқылы өтетін токты есептедім. Толық кедергі, жерге тұйықталу кедергісі, кернеу, жерге тұйықталу токтары көмегімен адамның электр желілеріне жанасқандағы ток мәнін таптым.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет