Р. Ф. Зарубина, Ю. Г. Копылова
жүктеу/скачать 97,74 Kb.
|
БІЛІМ БЕРУ ФЕДЕРАЛДЫҚ АГЕНТІГІ Жансұлтан
| r Q(P, n 2) r .
Талдаудың қайталану мүмкіндігі оның қайталанатын жағдайларда дәлдігі болып табылады. Қайталану шарттары – талдау нәтижелері бір әдіспен, бір аспаптарда, бірақ әртүрлі жағдайларда (уақыт, аналитиктер, бір типті реагенттер партиялары, шыны ыдыстардың әртүрлі жиынтықтары, өлшеу құралдары және әртүрлі зертханалар) алынатын жағдайлар. ). Репродуктивтіліктің көрсеткіші қайталану жағдайларындағы стандартты ауытқу (σR) болып табылады. Қайта шығару жағдайында екі өлшеу нәтижелерінің сапасы интервалдық бағалаумен (R) сипатталады - қайталану жағдайында алынған екі жалғыз нәтиже арасындағы қабылданған ықтималдық (P) үшін рұқсат етілген абсолютті сәйкессіздікті анықтайтын қайталану шегі: R Q(P, n 2) R . Мысалы, Р = 0,993, п = 2, Q = 2,77, R = 2,77∙ σR. Бұл жағдайда r мен R арасындағы байланыс мына қатынаспен анықталады: R r 1,44, где r R 2,77 /1,44 . Өлшеу нәтижелерінің белгісіздігі (бұл параметр метрологияда өлшенетін объектіге негізді жатқызылуы мүмкін өлшемдердің таралуын сипаттайтын ретінде қарастырылады) олардың сапасының ең жалпы сипаттамасы болып табылады. Физикалық және басқа өлшемдердің белгісіздігін есептеу бойынша нұсқаулықты 1993 жылы Салмақтар мен өлшемдердің халықаралық бюросы (BIPM) басып шығарды және 2000 жылы химиялық талдау қажеттіліктері үшін қайта шығарылды [Белгісіздікті өлшеу нұсқаулығы. 1-ші басылым, ISO, 1993]. Өлшеу нәтижесінің белгісіздігі мен қателігін ажырату қажет. Қате – жеке немесе орташа өлшеу нәтижесі мен анықталатын шаманың шын мәні арасындағы айырмашылық. Осылайша, қате, әдетте, талдаушыға белгісіз сан болып табылады, өйткені анықталған шаманың шын мәні, жалпы айтқанда, белгісіз. Сонымен қатар, белгісіздік интервал нысанына ие және идеалдандырылған «шын мән» тұжырымдамасына сілтеме жасамайды. Анықтау нәтижесі ақиқат мәнмен сәйкес келсе және оның қателігі нөлге тең болса да, бұл нәтиженің белгісіздігі сақталады, өйткені талдаушы өз нәтижесінің қатесіз екенін білмейді. Ресейде талдау нәтижелерінің сенімділігіне кепілдік беретін аналитикалық зертханаларды аккредиттеу жүйесі бар. Аналитикалық зертханаларды аккредиттеу үшін 5 шарт орындалуы керек: 1. Талдауға арналған үй-жайлардың нормативтік талаптарға сәйкестігі. 2. Қызметкерлердің талдау әдістерімен реттелетін біліктілікке сәйкестігі. 3. Зертханада өлшеулерді орындау әдістері бар нормативтік құжаттардың болуы (ГОСТ, РД – әдістемелік құжаттар). 4. ГСО (мемлекеттік стандарт үлгілері) зертханасында жарамдылық мерзімінің паспорттары бар су компоненттерінің болуы. 5. Зертханада сенімді аспаптардың, химиялық жабдықтардың (ыдыстардың) болуы. Аккредиттелген зертханадағы суды талдау нәтижелерінің сенімділігі аккредиттелген аналитикалық зертхананың, талдау орталығының паспортында келтірілген сандық талдау әдістерінің метрологиялық сипаттамаларымен қамтамасыз етіледі. Су ерекше талдау объектісі болып табылады. Су электрлік бейтарап. Онда аниондық құрамдас бөліктердің қосындысы (мг-экв/л-де) катиондық компоненттердің қосындысына тең (мг-экв/л). Бұл сәйкестікті бақылағанда талдау нәтижелерінің сенімділігі артады. Талдаудың аналитикалық әдістерінің ғылыми кеңесі (НСАМ) (гидрогеохимиялық бөлім) әртүрлі тұздылықтағы суларды талдау кезінде рұқсат етілген қателік нормаларын (ПҚ) белгіледі (1-кесте). 1-кесте Суды талдаудағы рұқсат етілген қателер әртүрлі минералдану [16]
Суды талдаудың нақты қателігі (ПФ) формула бойынша есептеледі. Мұндағы, А – судың макрокомпоненттерінің аниондарының қосындысы, мг-экв/л; К – судың макрокомпоненттерінің катиондарының қосындысы, мг-экв/л. жүктеу/скачать 97,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|