«Осылай барлық адамзатқа (ақиқаттың) куәгер-
лері болуларың үшін, пайғамбар да сендерге куәгер
болсын деп, Біз сендерді (ей, Мұхаммед үмметі!) уа-
сат (шегінен шықпайтын, әділетті, хайырлы) бір үммет
қылдық»
(Бақара, 143)
.
Мәселен, кірілген сауда құрылымында жамандық-
тардың анасы – ішкіліктің сатылып жатқаны байқалса,
ол жерден сауда-саттық жасамай шығып кету керек.
Ол жердің иесі ішімдік сатқаны үшін ең аз дегенде кей
тұтынушыларынан айрылып қалғанын түсінуі керек.
Бұл иман табантіресін барлық болымсыздықтарға қарсы
қолдану қажет.
Өйткені қателікке деген жиеркенішімізді білдіру
ол қателікті істемейтіндердің рухтарында құтылу мен
түзелулері жөнінде оңтайлы бір із қалдырады. Бұл бо-
лымды әсерлер артқан сайын ол адам да қатесін түсініп,
ақиқат пен жақсылыққа бұрылуынан үміт етіледі.
Бірақ, Аллаһ тыйым салған істерге елеусіз қарап,
тіпті кешіріммен қарасақ, бұларға көңіл аудару бейқам
және күнәһар адамдарға тәтті музыка әуеніндей рахат,
табиғи және қарапайым келеді. Күнәға бату арта түсіп,
күнәның өкінішін сезу былай тұрсын, адамды күнәсі-
мен мақтанытындай ақымақ етеді.
ХАҚ ДОСТАРЫНЫҢ ҮЛГІЛІ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫ
377
Үш тиын да тұрмайтын дүние үшін бірнеше күн
көтеріліс жасап, аштық жариялау жасалуда. Діни және
рухани мәселелерде Аллаһ үшін іс-қимыл мен қарсы-
лық көрсете алмау тек діни қайраттықтың аздығының
көрінісі ғана.
ЕЛІкТЕу ІНдЕТІ
Иманды қауіпке тігетін мәселелердің бірі – мұсыл-
ман еместер мен пасықтарға ұқсауға тырысу мен олар-
дың нәпсілеріне тән өмір сүру салттарына еліктеу ін-
деті. Иман негізіндегі құлдыраулар, Ислами пікір мен
мінездің бұзылыуының біразы осындай еліктеулерден
басталады. Еліктеу уақыт өте әдетке айналады. Кейін
пішіндік үйлесімдік пікір бірлігіне, пікір бірлігі уақыт өте
жүрек бірлігіне дейін барады. Сондықтан хадис шәрифте:
«Кімде-кім бір қауымға ұқсауға тырысса, ол олар-
дан» – делінген
(Әбу Дәуіт, Либәс, 4/4031)
.
Хадисте баяндалған бұл үкім діни рәміздерге байла-
нысты болғанымен, рәміз деп есептелмейтін нәрселерде
күпір иелеріне ұқсау, күмәнсіз, қателіктен ада емес.
Еліктеу бейімі әр адам жаратылысында бар. Аз
болсын, көп болсын, міндетті түрде бар. Қазіргі таңда
Ислами мінез-құлық тұрғысында қоғамымызда кем-
шіліктер жиі кездесетіні байқалып келеді. Көркем үлгі-
лерден гөрі жаман үлгілер көбірек кездесетіндіктен
СҮЙІСПЕНШІЛІК пен ЖИІРКЕНІШТЕГІ ШЫНАЙЫЛЫҚ
378
еліктеу бейімінің дұрыс қолданылуы қазіргі уақытта өте
маңызды болып тұр. Миллиондаған адам тек еліктеу
бейімі себебінен саясат пен спорт сайыстарында ең
құнды уақыттарын босқа өткізгендеріндей, ешкім көңіл
аудармаса да, негізінде, өте маңызды нәтижелер пайда
болып жатыр.
Мәселен, мешітке киген киімдерінің кеуделерінде
Достарыңызбен бөлісу: |