Реферат бұл дипломдық жобада Тараз қаласындағы Жаңа Жамбыл фосфор

Фосфор бірнеше модификациялық  түрде болады.  Негізгісі ақ  (α  ,  β), 

қара  және  күлгін.  Табиғи  фосфаттардан  электрдің көмегімен алынатын  ақ 

фосфор – улы, ауада өздігінен тұтанады. Рентгенді аморфты масса түріндегі 

шаң  тәрізді  фосфор,  қара-қоңыр,  әлсіз  зат,  тығыздығы-2,26г/см

3

.  Ақ 

3

;  44,1ºC-та  балқиды;  280,5ºC-та  қайнайды; 

сыйымдылығы-25ºC-та 

5,53 

ккал/моль·град; 

температура 

төмендегенде  α  модификациялы  ақ  фосфор  β  модификациялы  фосфорға 

айналады.  Сұйық  және  бу  тәрізді  күйінде  800ºC-та  Р

4

  болады.  Осы 

тығыздығы  1,7г/см

3

, 

ал  қайнау  температурасында  1,5г/см

.  Ақ  фосфордың 

өзіне  тән  иісі  бар,  қараңғыда  жанады,  суда  ерімейді.  Күкірт  көміртегісінде, 

бензолда,  толуолда  және  т.б.  жақсы  ериді.  Жарықтың  әсерінен  сары-қоңыр 

түске  боялады.  Сондықтан  техникада  сары  фосфор  деп  аталады.  Ауаның 

қатысуынсыз  270-300ºC-та  қыздырғанда  ақ  фосфор  қызыл  фосфорға 

айналады.  Ақ  фосфор  ауада  өздігінен  жануына  байланысты  оны  суда 

сақтайды.  Фос-форды  өртегенде  5  тотықты  фосфор  ангидриді  Р

2

О

5

Фосфордың оттегімен әрекеттесуі кезіндегі реакция жылуы 360 ккал/г·моль. 

Номерлық  жылу  сыйымдылығы  24,1ккал/моль·град.  Фосфор  ангидриді 

қалыпты  жағдайда  ақ  кристалданған  зат.  Ол  гидроскопиялық  359ºC-та 

қайнайды.  Фосфор  ангидридінің  буы  димерленеді  Р

4

О

.  Фосфор  ангидриді 

бірнеше модификация-ланады: ұшатын Р

4

О

  құрылымды  димері, ұшпайтын 

координа-циялық  құрылымды.  Модификацияның  түрлемдері  тығыздығы-

2,28-3,05  г/см

3

.  Фосфор  қышқылының  гидратациялану  кезінде  фос-фор 

негізгі  шикізат  ретінде  фосфорит,  ал  қосымша  материал  ретінде  кварцит 

және кокс қолданылады.  

Әр өндіріс сапалы дайын өнімалу үшін және технологиялық 

процесс тиімді өту үшін қолданылатын шикізаттарды дайындау және байыту  

технологияларын өткізу қажет. Фосфорит  пен  кварциттің  қазып  алу  және 

дайындау  технологиялары  өлшем  белгілі  ірілігіне  байланысты  бірдей  деп 

атап  шығуға  болады.  Яғни  олардың  өлшем  белгілік  ірілігі  10-50  мм  дейін 

мемлекеттік  стандарт  және  техникалық  шарттар  бойынша  талаптанады.  10 

мм төмен және 50 мм жоғары класты кесектердің ірілігі болуы мүмкін, бірақ 

олар  да  шектеледі.  Ал  дайындау  технологиясы,  яғни  технология  бойынша 

сары  фосфор  алыну  алдында  кварцит  пен  кокс  қысқы  кездерінде  көбінесе 

кептіру сатысынан өткізу қажет, және ол саты айналмалы барабан пештерде 

өткізіледі.  Температуралық  тәртіп  бойынша  кептіруге  берілетін  жылулық 

агенттің  температурасы  400-500°  аспауы  қажет,  ал  шығардағы 

температурасы 100° төмен болмауы қажет. Бұл сатыда кокс пен кварциттегі 

20 

 

ылғалдылықты жою қажет және оның мазмұны 1% жоғары болмауы қажет. 

Фосфор өндірісіндегі ең зиянды заттарға карбонат пен ылғалдылықты айтуға 

болады.  

(Mg)CaCO

3

 =CaO(MgO)+CO

2 

 

Яғни бұл жағдайда 

температуралық 

кендерді 

пештерде 

шикізатты өңдегенде ылғал газ тәрізді фосформен  қосылып: 

 

P

4

+6H

2

O =4PH

3

+3O

2

 

 

және технология бойынша карбонат электр қуатын өте көп талап етеді. 

Фосфориттерді  термиялық  өңдеу  іс  жүзінде  шахталы  саңылаулы  пештерде 

күйдіру   машиналарда  шынжырлы  және  колошник  типті,  яғни  колошникті 

ОК – 520/536 φ, в=3,2 м.Шынжырлы ОЦ – 1-85/115 φ, в=4 м. Және шикізатты 

термиялық  өңдеу  үшін  12  секциялы  шахталы  саңылаулы  пештер 

қолданылады  да  оның  ішінде  де  айтылған  900-1100°  температураны 

сақтайды. 

Сары  фосфор  өндірісінің  принципиалды  сұлбасы  3.1-суретте 

көрсетілген. 

жүктеу/скачать 2,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: