«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL
UNIVERSITY»
13
біртіндеп өзгереді. Бұл осы мақалада қарастырылған заңдарға сәйкес заттың
қозғалуына байланысты. Түтіктердегі, еркін нысандағы тар каналдардағы, кеуекті
денелердегі деңгейді өзгертіңіз. Сұйықтықтың көтерілуі каналдардың
сұйықтықпен сулануында болады, мысалы, шыны түтіктердегі су, құм, топырақ және
т.б. Сұйықтықтың төмендеуі сұйықтықпен суланбайтын түтіктер мен каналдарда
болады, мысалы, шыны түтіктегі сынап. Капиллярлыққа сүйене отырып, жануарлар
мен өсімдіктердің тіршілігі, химиялық технологиялар және күнделікті құбылыстар
(мысалы, керосинді керосин шамындағы сүлік арқылы көтеру, қолды сүлгімен
сүрту) негізделген. Топырақтың капиллярлығы топырақта судың көтерілу
жылдамдығымен анықталады және топырақ бөлшектері арасындағы
саңылаулардың мөлшеріне байланысты. Капиллярларды жұқа түтіктер деп атайды,
сонымен қатар адам ағзасындағы және басқа жануарлардағы ең жұқа тамырлар.
«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ МЕДИЦИНАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ
NSEO «KAZAKH-RUSSIAN MEDICAL
UNIVERSITY»
14
ҚОРЫТЫНДЫ
Біз таңғажайып табиғи құбылыстар әлемінде өмір сүріп жатырмыз. Олардың
көпшілігі бар. Біз олармен күн сайын мәнін ойламай кездесеміз. Бірақ адам ұтымды
құбылыс ретінде осы құбылыстардың мәнін түсінуі керек. Ылғалды және
суланбайтын, капиллярлық құбылыстар технология мен табиғатта өте кең
таралған. Олар күнделікті өмірде және ғылыми-техникалық мәселелерді шешуде
қажет. Бұл білім көптеген сұрақтарға жауап береді. Мысалы, неге ұшу еркін
ұшуда немесе планеталар мен жұлдыздар сфералық пішінге ие болса, кейбір
қатты заттар сұйықтықпен жақсы суланады, ал басқалары жоқ.
Неліктен капиллярлық құбылыстар қоректік заттарды, өсімдік тамырларының
топырағынан ылғал сіңіре алады немесе жануарлар организміндегі қан айналымы
неге капиллярлық құбылысқа негізделген және т.б. Қандағы газ көпіршігі көбінесе
сүңгуірлерде төменнен жоғары биіктікке көтерілгенде, ал ұшқыштар мен
ғарышкерлерде кабинамен немесе скафандрмен ең жоғарғы биіктікте герметизация
жасағанда пайда болуы мүмкін. Бұл құбылыс қоршаған атмосфералық қысымның
төмендеуінен қандағы газдар ерітілген күйден еркін газ тәріздес күйге өтуімен
түсіндіріледі.Қан айналу үрдісінде де капиллярлық құбылыс үлкен рөл атқарады.
Бұнда қан жүретін жіңішке тамырлар капилляр, олар капиллярлық түтіктердің
ролін атқарады. Капиллярлық құбылыс табиғатта кең тараған және әртүрлі
үрдістерде маңызы зор.
Мысалы, себебі, олардың өзектерінде, сабақтарында, тамырларында, Жер асты
суларының жоғары көтерілуін қамтамасыз ететін, жіңішке капиллярлар болады.
Топырақтың астыңғы қабатындағы судың жердің бетіне көтерілуі онда пайда
болатын капилляр түтіктердің себебінен. Көптеген дәрілік заттар инекция үшін
ерітінді түрінде дайындалады. Дәрілік заттарды енгізу беттік керілуге тікелей
байланысты, сол себептен беттік керілуді анықтау фармацияда негізгі рөль атқарады.
|