II.Негізгі бөлім 2.Ақпаратты енгізу-шығару құрылғылары Дербес компьютердің (ДК) процессоры мен жедел жадынан басқалары оның сыртқы құрылғылары болып табылады. Енгізу құрылғысы ақпаратты компьютерге енгізу қызметін атқарады. Шығару құрылғысы компьютердің жұмыс нәтижесін адамдарға жеткізу үшін қолданылады.
Енгізу құрылғылары: Сканер (ізкескіш) – қағазға бетіндегі мәліметтерді (мәтін, сурет, график) оптикалық негізге сүйене отырып компьютерге жылдам енгізе алатын құрылғы.
Сканердің түрлері:планшетті, қолмен істейтін, барабанды, парақтық, форма сканерлері, штирх сканерлер. Сканер көріністі машина кодына айыстырып, компьютер жадына жазады. Сканердің жұмыс атқару принципі былай: жарық сәуле жол-жолы бойынша жазық суретті сканерлейді. Бұл электрондық сәуленің дисплей экранын сканерленгені сияқты. Сканерлеу нәтижесінде қағаз құжаттың сызба бейнесі жасалады.
Пернетақта – компьютердің жұмысын басқара отырып, қажетті ақпаратты енгізу үшін қолданылатын құрылғы.
Тышқан – компьютердің негізгі енгізу құрылғысы болып табылады.
Модемдер (модулятор - демодулятор) компьютерлер арасында мәлімет алмасу үшін керек, олар негізінен мәліметті жеткізу жылдамдығына қарай бөлінеді. Қазіргі кезде олардың жылдамдығы 2400 бит/сек - 2500 бит/сек аралығында. Олар мәлімет алмасу процедурасының белгілі бір стандарттары (протоколы) бойынша жұмыс атқарады. Компьютер желісіне (Іnternet, Relcom, FіdoNet, т.б.) немесе электрондық почтаға байланысты ең керекті құрылғы осы модем болып саналады.
Микрофон – бұл дыбыстық ақпаратты енгізу құрылғысы.
Шығару құрылғылары: Принтер - мәтіндік және графикалық мәліметтерді қағазға басып шығаруға арналған құрылғы. Принтердің бірнеше түрлері болады, олар матрицалық, лазерлік, сия бүріккіш, сублимационалдық, жарық диодты (LED) және т.б..
Монитор - компьютер жадындағы мәтіндерді, бейнелерді экранда көрсететін құрылғы; оны дисплей, экран, ал кейде бейне-блок деп те атайды. Монитор электронды-сәулелік түтікшеден, бейнекүшейткіштен, жайма генераторы, қоректендіру бөлшегі және оларды басқару сұлбаларынан тұрады.