“А.Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті”
Реферат
Орындаған:Жабаев.Н.Н. Дшс 20-111-10 тобы. Тексерген:Сафаргалиева.Г.Н.
2022 оқу жылы 1)Баскетбол (ағылш. basketball, basket - себет (торқалта), ball - доп) — ептілікті қажет ететін қызу тартысты спорт ойын. Оған бес ойыншыдан тұратын екі команда қатысады. Баскетбол алаңының қарама-қарсы екі шетіне орнатылатын қалқаны бар тағандарға сақина бекітіледі. Ойынның мақсаты- допты қарсыласының сақинасына түсіріп, ұпай жинау. Ойыншылар допты лақтыруға, пас жасауға, домалатуға немесе жерге жиі-жиі ұрып дриблингпен алып жүруіне болады. Доп өзіне тигеннен кейін ойыншы онымен тек екі адым ғана аттай алады. Баскетболды таза 20 минуттан екі тайм ойнайды. Таймдардың арасындағы үзіліс 10 минуттан тұрады. Ойынның басталуында төреші алаңның қақ ортасында командалардың екі ойыншысының арасында тұрып допты тіке лақтырады. Олар секіріп, допты командасындағы әріптестеріне тартып әперуге тырысады. 2) Командадағы ойыншылар допты сақиналы торқалта себетке дөп түсіруі қажет. Қақпа жерден кем дегенде 3 метр биіктікте орнатылады. Ойынды ашық алаңда және биіктігі кемінде 7 м залда ойнауға болады.Алаңның көлемі 28 × 15 м.3 метрлік айып алаңының ұзындығы- 6 метр. Қалқанның өлшемі 180 × 105 см. Ойынның төменгі жиегінен еденге немесе жерге қалқан 290 см болуы керек Себет тормен жабылған металл сақина (түбі жоқ). Себеттің диаметрі-46см. Ол қалқанның төменгі жиегінен 0,15 м қашықтықта және еден деңгейінен 3,05 м қашықтықта бекітіледі. Ерлер арасындағы жарыстар үшін FIBA стандарттарымен белгіленген доптың шеңбері 74,9-78 см, салмағы - 567-650 г (әйелдер үшін тиісінше 72,4-73,7 см және 510-567 г). Баскетбол добы- сфералық доп жылы қолданылған баскетбол ойындар. Әдетте баскетболдың өлшемдері диаметрі бірнеше дюймді (бірнеше сантиметрді) құрайтын өте кішкентай жарнамалық заттардан бастап жаттығуларда қолданылатын диаметрі 60 футқа жуық үлкен шарларға дейін болады. Мысалы, жасөспірімдер баскетболы айналдыра 27 дюймді (69 см) құрауы мүмкін, ал Ұлттық алқалық атлетикалық қауымдастық (NCAA) ерлер добы максимум 30 дюймді (76 см), ал NCAA әйелдер добы максимум 29 дюймді (74 см) құрайды. Баскетбол үшін стандарт Ұлттық баскетбол қауымдастығы (NBA) 29,5 дюйм (75 см) құрайды айналдыра және үшін Әйелдер ұлттық баскетбол қауымдастығы (WNBA), максималды шеңбері 29 дюйм (74 см). 3)Қорытындылай келе Баскетбол ойынына керекті құрал-жабдықтар: баскетбол доптары, секундомер, баскетболға арналған қолдан жасалған құралдар. Баскетбол үйлестіру мен стратегиялық ойды дамытып, командада жұмыс істеу қабілетін үйрететін спорттың түрі. Бұған қоса бұл ойында жарақат алу қауіпі өте жоғары. Соққы мен құлау адам дансаулығына зиян келтіруі әбден мүмкін. Қауіпті сейілту үшін буын мен тізені сақтану жолдарын қарастырған жөн. Ол үшін сапалы тізеқап пен шынтаққапты таңдау қажет.
Баскетбол формасы а артында ойыншы нөмірі мен тегі көрсетілген, сонымен қатар шорт және спорттық аяқ киім. Командалар ішінде ойыншылар команданың түстерін білдіретін форманы киеді; үй иелері әдетте ашық түсті, ал қонақтар қара түсті форманы киеді.Әр түрлі баскетбол лигаларында кортқа рұқсат етілген форма түріне қатысты әртүрлі сипаттамалар бар. Спорт тарихының басында баскетбол спорттық киімнің кез-келген түрінде ойналды, бірақ 1900-ші жылдары арнайы формалар жасалып, баскетболшыларға сатылды. Баскетбол формасының стилі, пішімі және формасы кейінгі онжылдықтарда дамыды, көбінесе сол кездегі жалпы сән үрдістеріне сәйкес жасалды.Баскетбол аяқ киіміне келер болсақ асыты таймайтын тобықты жабатын ұзын қонышты кроссовкалар қажет.Себебі ойын кезінде аяқ тайып немесе секіру кезінд тобық шығып немесе сынып кетуі мүмкін. Баскетбол формасы артқы номердің ұзындығы ені 20-10см.