Реферат Орындаған: Сахташев Нұрасыл, Мухаметкали Дарын Курс: 2 Курс Тобы: 211-Б

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ
НУО


«КАЗАХСТАНСКО

-РОССИЙСКИЙ

МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ


МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ»

СОӨЖ
Тақырыбы: Лимфоциттер, Моноциттер, Су
Реферат


Орындаған: Сахташев Нұрасыл, Мухаметкали Дарын


Курс: 2 Курс


Тобы: 211-Б


Мамандығы: Жалпы медицина


Тексерген: Токтамысова Айман

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ
НУО


«КАЗАХСТАНСКО

-РОССИЙСКИЙ

МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ


МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ»

Лимфоциттер - ағзаны қатерлі ісік жасушалары , патогендер және басқа заттарға қарсы қорғау үшін иммундық жүйе арқылы шығарылған ақ қан клеткаларының түрі. Лимфоциттер қан мен лимфа сұйықтығымен айналысады және дене тіндерінде , көкбауыр , тримус , сүйек кемігі , лимфа түйіндері , безеуі және бауырында кездеседі. Лимфоциттер антигендерге қарсы иммунитетті қамтамасыз етеді. Бұл иммундық жауаптардың екі түрі арқылы жүзеге асырылады: гуморальдық иммунитетті және жасушалық аралық иммунитетті. Хумулярлық иммунитет клеткалық инфекцияға дейін антигендерді анықтауға бағытталған, ал жасушааралық иммунитет жұқтырған немесе рак клеткаларының белсенді бұзылуына бағытталған.


Лимфоциттердің түрлері


Лимфоциттердің үш негізгі түрі бар: B жасушалары , Т-жасушалары және табиғи киллерлік жасушалар . Лимфоциттердің екі түрі иммундық жауаптар үшін өте маңызды. Олар B лимфоциттері (В-жасушалары) және Т лимфоциттері (Т-жасушалары).
B жасушалары

В жасушалары ересектердегі сүйек кемігін жасушаларынан дамиды. Белгілі бір антигеннің болуына байланысты В-клеткалары белсендірілгенде, олар арнайы антигенге тән антиденелер жасайды. Антиденелер - қан айналымы бойынша қозғалатын және дене сұйықтарында кездесетін арнайы ақуыздар . Антиденелер гуморальдық иммунитетке өте маңызды, себебі иммунитеттің бұл түрі иммунитеттің антигендерін анықтап, қарсы тұру үшін қан сұйықтарында және қан сарысуында антиденелердің айналымына негізделген.

Т-жасушалары

Т-клеткалар бүйректен немесе сүйек кемігін жасушалардан дамытады, олар тимуста жетілдіріледі . Бұл жасушалар жасушааралық иммунитетте маңызды рөл атқарады. Т-жасушаларында клеткалық мембранды толтыратын Т-жасушалық рецепторлар деп аталатын белоктар бар. Бұл рецепторлар әр түрлі антигендерді тануға қабілетті. Антигендерді жоюда ерекше рөл атқаратын Т-клеткаларының үш негізгі классы бар. Олар цитотоксикалық Т-жасушалар, көмекші Т-жасушалары және реттеуші Т-жасушалары.

Цитотоксикалық Т-клеткалары оларға антигендерден тұратын және лизис немесе олардың ашық болуына себеп болатын жасушаларды тікелей тоқтатады.

Көмекші Т-жасушалары В-клеткалары арқылы антиденелердің пайда болуын тудырады және басқа Т-клеткаларын белсендіретін заттар шығарады.
Реттелетін Т клеткалары (сондай-ақ suppressor T-клеткалары деп аталады) B-клеткаларының және басқа Т-клеткалардың антигендерге жауап беруін тоқтатады.
Табиғи өлтіргіш (NK) жасушалары

Табиғи өлтіргіш клеткалар Цитотоксикалық Т-клеткаларына ұқсас, бірақ олар Т-жасушалар емес. Т-клеткаларынан айырмашылығы, НК клеткасының антигенге жауап беруі тән емес. Оларда Т-жасушаларының рецепторлары жоқ немесе антиденелерді өндіруге тыйым салынады, бірақ олар әдеттегі жасушалардан жұқтырған немесе қатерлі жасушаларды ажырата алады. НК жасушалары ағза арқылы жүреді және байланысқан кез-келген ұяшыққа қосыла алады. Табиғи өлтіруші жасушаның бетіндегі рецепторлар жасушада протеинмен өзара әрекеттеседі. Егер жасуша NK жасушасының белсендіруші рецепторларының көбін қосса, өлтіру механизмі қосылады. Егер клетка көп ингибиторлық рецепторларды тудыратын болса, NK жасушасы оны қалыпты деп анықтап, клетканы жалғыз қалдырады. NK клеткалары құрамында химиялық заттар бар түйіршіктер бар, босатылған кезде, ауру немесе ісік жасушаларының жасушалық мембранды бөліп тастайды. Бұл, сайып келгенде, мақсатты ұяшықтың жарылып кетуіне себеп болады. NK клеткалары инфицирленген жасушаларды апоптозға (бағдарламаланған өлім) алып келуі мүмкін.

Жад ұяшықтары

Бактериялар мен вирустар секілді антигендерге жауап берудің бастапқы кезеңінде кейбір Т және В лимфоциттері жады клеткалары деп аталатын ұяшықтарға айналды. Бұл жасушалар иммундық жүйені орган бұрын кездесетін антигендерді тануға мүмкіндік береді. Жады клеткалары цитотоксикалық Т-клеткалары сияқты антиденелер мен иммундық жасушалар бастапқы реакцияға қарағанда тезірек және ұзақ уақыт кезеңінде жасалатын екінші иммундық жауапты басқарады. Жад жасушалары лимфа түйіндерінде және көкбауырда сақталады және адамның өміріне қалуы мүмкін. Инфекцияға тап болғанда жеткілікті жад жасушалары жасалса, бұл жасушалар спипе және қызамық сияқты белгілі ауруларға қарсы өмір бойы иммунитет бере алады.

Моноциттер ағзаны бөгде микроорганизмдер мен улы заттардан шығару үшін қажет. Қоздырғыштарды ұстау, блоктау және жою процестері осы ең массивті қан жасушалары үшін іс жүзінде теріс салдарсыз жүреді. Шақырылмаған қонақтармен араласқаннан кейін моноциттер өздерінің қасиеттерін сақтайды және қан айналымы арқылы саяхатын жалғастырады.

Лейкоциттердің қан элементтерінің жалпы көлемінің ішінде моноциттер (МОН) жасушалардың 2-ден 10% -на дейін жатады. «Моноциттер» анықтамасы бойынша медициналық терминология мононуклеарлық фагоциттер, гистиоциттер және макрофагтарды білдіреді. Қан элементтерінің айқын бактерицидтік қасиеттері қышқыл ортада толығымен көрінеді. Моноциттер санының жоғары және төмен өзгеруі денедегі патологиялық өзгерістерді, мүмкін, тіпті ауыр аурудың басталуын білдіреді.

МОНОЦИТТЕР ДЕГЕНІМІЗ НЕ, ОЛАРДЫҢ ТҮЗІЛУ МЕХАНИЗМІ

Моноциттер – агранулоцитарлы лейкоциттерге жататын диаметрі 18-20 мкм ақ қан жасушалары. Бұл перифериялық қан айналымының ең үлкен жасушалары. Микроскопиялық тұрғыдан моноцит пішіні бұршаққа ұқсайтын жалғыз полиморфты ядросы бар сопақша жасуша ретінде анықталады. Ядро эксцентрлік позицияны алады. Моноцит ядросының айқын бояуы оны лимфоциттерден ажыратады. Қан анализін бағалау кезінде бұл белгі қанның суретін дұрыс бағалауға мүмкіндік береді. Моноциттердің сау көрсеткіштері лейкоциттердің жалпы көлемінің 3-11% құрайды.

Бұл жасушалардың айтарлықтай саны анықталады:

көкбауыр;

бауыр;

лимфа түйіндері;

сүйек кемігі.

Моноциттердің түзілуі, дамуы және өсуі белсенді заттардың әсерінен сүйек кемігіне өтеді:

Моноциттердің синтезін бәсеңдетуі мүмкін глюкокортикостероидтар.

Моноциттердің дамуын ынталандыратын жасушалардың өсу факторлары GM-CSF және M-CSF.

Қалыптасқан жетілген моноциттер қан айналымында 2-3 күн қызмет етеді. Олардың кейбіреулері осы кезеңде организмдегі қалыпты табиғи процестермен қамтамасыз етілген физиологиялық апоптозға байланысты өледі. Қалған жасушалар макрофагтарға айналады және ішкі ағзалар мен тіндерге таралады. Бұл жетілдірілген жасушалардың өмірлік циклі 1 айдан 2 айға дейін.

МОНОЦИТТЕРДІҢ ЕРЕКШЕ ҚАСИЕТТЕРІ

Моноциттердің негізгі бөлігі сүйек кемігінде синтезделеді. Мультипотентті дің жасушасынан бірінші болып монобласт пайда болады. Болашақта ол промиеломоноциттік фазадан, содан кейін промоноциттік фазадан өтеді. Пісіп жетілуінің соңғы сатысындағы промоноциттер ақшыл борпылдақ ядроға ие, цитоплазмада ядрошық іздері көрінеді. Азурофильді түйіршіктер жетілген моноциттер мен промоноциттердің құрамында анықталады. Жасушалардың екі түрі де агранулоцитарлы типке жатады. Пісіп жетілмеген жасушалардың түйіршіктері, гистогендік бөлшектер мен лимфоциттер цитоплазмалық белок дисколлоидозының нәтижесі болып табылады және Романовский-Гиемса әдісі бойынша көк түспен боялады. Ішкі мүшелер мен лимфа түйіндерінің дәнекер тінінде моноциттердің елеусіз бөлігі түзіледі.

Су — тіршілік көзі, табиғатта ең көп таралған зат. Су Жер шарының 3 / 4 бөлігін алады.

Тіршілік құбылыстарының бәрі судың қатысуымен жүреді, табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді.Тірі ағзалардың 60-70 %-ы , ал өсімдіктердің 90 % -ы судан тұрады.

Су — тамақ рационының маңызды құрамдас бөлігі. Сусыз тіршілік жоқ. Адам шөлдегеннен гөрі аштыққа шыдамды келеді екен. Зат алмасудың барлық процестері судың қатысуымен атқарылады.Тамақты сіңіру, қанға нәрлі заттардың жетуі сұйық ортада өтеді. Зат алмасудың зиянды өнімі организмнен су арқылы шығарылады. Организмде судың жеткіліксіз болуы шөлдеуге әкеліп соқтырады да, судың артық болуы жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысын қиындатады. Судың пайдалы қасиеттеріне келесілері жатады:

– Су қоректік заттектерді (жасушаларға), алмасу өнімдерін және гормондар, ферменттер, тромбоциттер және қан жасушалары сияқты түрлі заттарді (жасушадан) тасымалдайды. Соған сәйкес ол жасушалық зат алмасудың өтуіне септігін тигізеді және жасушалардың химиялық қызметтеріне аса қажет.
– Су еру мен суспензиялау үшін тамаша орта. Көптеген субстраттар суда ериді немесе суспензияға айналады, осылайша жаңа заттектер түзетін реакцияларға түсе алады. Судың бұл қасиеті ағзадағы алмасу заттары мен улы заттардың зәрмен шығуына септігін тигізеді.
– Су еріткіш ретінде тұтқыр молекулалармен қосылып, буындарға арналған майлайтын сұйықтық және ас қорыту жүйесі мен несеп-жыныстық жолдарды майлайтын шырыш, ішкі органдарды майлайтын ұйыма сұйықтықтарды және асқорыту жолдары арқылы өткенде асты ылғалдандыратын басқа да секреттерді түзеді.
– Су өз температурасын салыстырмалы түрде аз өзгерте отырып, жылу сіңіреді. Судың жылуды сақтау қасиеті жылуды сіңіріп, оны жылу өнімі және тер булануы ретінде шығара отырып, дене температурасын реттеуге көмектеседі.
Су ағзаның маңызды құрылымдық компоненті болып саналады. Ол жасушалардың пішінін сақтайды және барлық ағзаның жасуша жарғақшаларының ажырамас бөлігі болып табылады.
Ағзаның жалпы суы (АЖС) деген қабылданған атау бар, адам ағзасындағы судың мөлшері жасына, жынысына, бұлшық ет және май тінінің көлеміне қарай өзгеріп отырады. Дені сау адамдарда ағзаның жалпы суы өзгеруі өсу кезі, дене массасының артуы, дене массасының азаюы, жүктілік және бала емізу жағдайларын есептемегенде, болар-болмас. Дегенмен, ағзаның жалпы суы мөлшері әртүрлі факторларға байланысты түрлі адамдарда өзгеріп отырады. Ересек адамның майсыз массасының шамамен 70-75℅-ы су үлесіне келеді, ал май тінінде судың 10-40℅-ы бар. Соған сәйкес, салыстырмалы түрде майдың пайыздық көрсеткіші жоғарырақ болғандықтан әйел адамдардың ағзасында ер адамдардың ағзасына қарағанда су азырақ. Егер адам салмақ қосса, май тініндегі су мөлшері азаяды. Жас ұлғайған сайын, бұлшық ет массасын жоғалтуға байланысты ағзаның жалпы суының мөлшері азаяды. Мысалы, туылған кезде денесінің 74℅-ы судан тұрған қыз балада бұл көрсеткіш 51 жасқа қарай 47℅, ал осы жастағы ер адамда 56℅ болады.
Ағзаның қалыпты жағдайдағы су шығынының түрлі жолдары бар болса, ағзаға су түсуінің екі жолы бар: судың зат алмасу процесінде пайда болуы мен ауыз арқылы тұтыну.
Судың зат алмасу процесінде пайда болуы – белгілі бір субстраттардың есебінен болатын болар-болмас түзетулері бар тұтынылған энергияға пропорционалды зат алмасуының қосалқы өнімі. Осылайша, энергия неғұрлым көп тұтынылса, зат алмасуының суы да соғұрлым көп болады. Мәліметтер бойынша күніне 2500 ккал энергия шығыны күніне шамамен 250 мл зат алмасу суының пайда болуына алып келеді, ол шамамен 8,5 унцияны құрайды.
Тұтыну. Біздің тамақпен және ішетін сұйықтығымызбен бірге тұтынатын суымыз тәуліктік судың жалпы көлемінің азғана мөлшерін құрайды. Ұлттық зерттеулердің мәліметтері бойынша, күнделікті тұтынылатын судың 20-30℅-ы тамақпен, 75-80℅-ы ішілетін сұйықтықпен ағзаға түседі. Дегенмен айтарлықтай айырмашылықтар бар. Мысалы, NHANES III мәліметтері бойынша, 31 мен 50 жас аралығындағы ер адамдардың күніне 761 мл-ді құрайтын күнделікті тамақпен бірге түсетін суының бірінші процентилі 264 мл/ күн, 99-шы процентилінде дәл осы жас аралығы үшін орта есеппен 1519 мл/күн құрайды.
Күнделікті ішетін сұйықтықпен түсетін су мөлшері үшін де айырмашылық өте жоғары. 31 мен 50 жас аралығындағы ер адамдар үшін орташа сұйықтық тұтыну (жай суды қоса алғанда) күніне 1-ші және 99-процетилдерімен сәйкесінше күніне 1054 мл мен 1114 мл-ді құрады.
Дені сау нәресте үшін толық су қажеттілігі күніне шамамен 75-100 мл/кг құрайды, бірақ нәрестелерде дегидратация дамуының қаупін арттыратын түрлі факторларға байланысты тұтынылатын сұйықтықтың кеңес берілетін мөлшері күніне 150 мл/кг құрайды. Осылайша, 5 килограмдық 6 айлық бала үшін сұйықтықтың кеңес берілетін тұтынылуы шамамен 750 мл-ді құрайды. Нәресте денесінің пайыздық қатынастағы көп бөлігін су құрайды, орта есеппен туылған кезінде 74℅ болып, 6 айына қарай шамамен 60℅-ға дейін төмендейді.
Нәрестелік кезінде байқалатын ағзаның жалпы суы мен су айналымындағы жылдам өзгерістер бір жастан кейін бәсеңдейді. Ағзаның жалпы суы балалық және жасөспірімдік кезінде тез азаяды. Дене салмағына қатысты су айналымы да нәрестелік және ерте балалық кезеңнің арасында айтарлықтай азаяды. Суды тұтыну бойынша мәліметтер оның алмасуының төмендеуіне сәйкес келеді. Су теңгерімін зерттеу қорытындылары су тұтынылуының өмірінің бірінші күнінен бастап 6-12 айға дейін екі есеге артқандығын көрсетеді. 2 жас пен 9 жас аралығындағы тұтынудың артуы 5-10℅-ды ғана құрайды.
Су теңгерімінің зерттеулері қоңыржай климатта өмір сүретін, белсенді емес ересек адамдардың ең аз су қажеттілігі шамамен 1-1,3л/күн құрайды, бұл мөлшер судың деммен, зәрмен, үлкен дәретпен және сезілмейтін шығындарын дәлме-дәл толтыруы керек. 70-тен асқан адамдар үшін қалыпты мөлшерде ерлер үшін 3,0-3,7л сұйықтық ішу түрінде, әйелдер үшін 2,2- 2,7л сұйықтық ішу түрінде болу керек.
Тамақтану рационындағы су көздері және оны тұтынуға ықпал ететін факторлар: дене белсенділігі немесе қоршаған орта жағдайларының (мысалы, күннің ыстықтығы) салдарынан бірнеше сағаттан кейін су жетіспеушілігі туындау мүмкін. Алайда күнделікті деңгейде, сұйықтықты шөлдеуге байланысты тұтынуы және тамақтану уақытында сусындарды тұтыну гидратацияны және ағзадағы судың жалпы мөлшерін қалыпты деңгейде қолдануға мүмкіндік береді.
Адамдар суды таза ауыз суы, сусындар түрінде және тамақпен бірге тұтынады, ол тамақтың құрамында болуы мүмкін немесе оны даярлау кезінде қосылған су түрінде тұтынуы мүмкін.
Шыжыған ыстық кезде денеден тер мен бірге көп мөлшерде натрий тұзы сыртқа шығады. Мұндай кезде мөлшерден тыс тұзсыз су ішу қанды сұйылтып жібереді. Су жасуша қабықшасы арқылы жасуша ішіне өтіп, жасуша сулы ісігін тудырады да, судан улану туындауы мүмкін. Сондықтан көп мөлшердегі суды бір жолата ішуге болмайды. Өте мұздай суық су ішу де зиянды. Көп мөлшерде өте мұздай суық су ішкенде асқорыту жүйесінде шұғыл бұзылыстар пайда болуы мүмкін.
Су – жақсы энергия ақпараттық сақтаушыларының бiрi. Ол адам бойындағы энергияны өзіне сіңріп алатындығы ғылыммен дәлелденді.
Барлық малдар және өсiмдiктер, жанды заттар сулардан тұрады: малдар – 75%ке, балық – 75%ке, медуза – 99%ке, картоп – 76%ке, алмалар – 85%ке, қызанақтар – 90%ке, қиярлар – 95%ке, қарбыздар – 96%ке.
Адам организм 86%судан тұрады. Су мөлшерi әр түрлi мүшеде, әр түрлі көлемде болады:
бауыр – 69%ке дейiн, бұлшық еттер – 70%ке дейiн, ми – 75%ке дейiн, бүйректер – 82%ке дейiн, қан – 85%ке дейiн.
Адам баласының бас экологиялық мәселелерi:

1)Экологиялық таза азықтар жоқ.

2) төмен сапалы ауыз сулар, тұрғынның денсаулық жағдайының негiзгi белгiсi,

3)дәрiгерлiк және әлеуметтiк сипаттың мәселелерiнiң аласа шешiмi.

85% барлық аурулар сумен берiледi. Жыл сайын 25 миллион адам сумен тараланатын аурулардан өледі. Адам күнделікті өмірде суды пайдаланады. Ол iшу және азық үшiн оны қолданады, жуыну үшiн, қыстыгүнi – жылыту үшiн.

Бiз судан 80%ке тұрамыз. Су – бiздiң дене құрастырылған бас материал.
Су адам үшiн алмастырылмайтын темiр, газ, көмiр, мұнайға қарағанда бағалырақ жаратылыс байлығы болып табылады,
Адам организмдағы судын пайдалылығы:

1)Энергия айналымын өзгертуге көмектеседі,

2)организмға нәрлi затты сiңiруге көмектеседi,

3)тыныс үшiн оттектi дымдайды

4)дене ыстығын реттейдi

5)зат алмасуда қатысады

6)тiршiлiк маңызды органдарды қорғайды

7)организмнан әр түрлi қалдықтарын шығарады

«ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ
НУО


«КАЗАХСТАНСКО

-РОССИЙСКИЙ

МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ


МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ»