| Мәдениеттің философиялық және ғылыми анықтамалары
Әлемде бар мәдениеттің философиялық және ғылыми анықтамаларының алуан түрлілігі бұл ұғымды мәдениет объектісі мен субъектісінің ең айқын белгісі ретінде көрсетуге мүмкіндік бермейді және оның неғұрлым нақты және тар спецификациясын талап етеді[4]: Мәдениет деп түсініледі. ..
Антикалық дәуірде:
Ежелгі Грецияда «мәдениет» терминіне жақын «ішкі мәдениет» немесе, басқаша айтқанда, «жан мәдениеті» ұғымын білдіретін падея болды.Латын деректерінде бұл сөз алғаш рет Марк Порций Катон ағаның (б.з.б. 234-148) ауыл шаруашылығы туралы трактатында кездеседі De Agri Cultura (шамамен б.з.б. 160 ж.) – латын прозасының ең алғашқы ескерткіші.
17-18 ғасырлардағы Еуропа елдерінде:
Иоганн Готфрид Гердер. «Мәдениет» тәуелсіз ұғымының мағынасында неміс заңгері және тарихшысы Самуэль Пуфендорфтың (1632-1694) еңбектерінде пайда болды. Ол бұл терминді қоғамда тәрбиеленген «жасанды адамға», «табиғи» адамға, тәрбиесіз адамға қатысты қолданды.
Ресейде XVIII-XIX ғасырларда:
18 ғасырда және 19 ғасырдың бірінші ширегінде орыс тілінде «культура» лексемасы жоқ болды, мысалы, Н. М. Яновскийдің «Алфавиттік ретпен орналасқан жаңа сөз интерпретаторы» (St. To N. S. 454) дәлелі. Екі тілді сөздіктер бұл сөздің орыс тіліне ықтимал аудармаларын ұсынды. Гердер жаңа ұғымның синонимі ретінде ұсынған екі неміс сөзі орыс тілінде бір ғана нәрсеге – ағартушылыққа сәйкес келді.
Мәдениет тарихының кезеңдері
Қазіргі мәдениеттануда еуропалық мәдениет тарихының келесі кезеңділігі қабылданған:
Алғашқы мәдениет[kz] (б.з.б. 4 мыңға дейін);
Ежелгі дүние мәдениеті (б.з.б. 4 мың – б.з. V ғ.), онда Ежелгі Шығыс мәдениеті мен Антикалық мәдениет ерекшеленеді;
Орта ғасырлар мәдениеті (V-XIV ғғ.);
Қайта өрлеу немесе Ренессанс мәдениеті (XIV-XVI ғғ.);
Жаңа заман мәдениеті (16 ғ-дың соңы – 19 ғ.).
Достарыңызбен бөлісу: |
