Реферат Тақырыбы: Қазақстан топырағы, түзілуі, жіктелуі және таралуы Орындаған: Игибай Динара Тобы: лр-20-03K

Қара топырақ – жер бетіндегі ең құнарлы топырақ. Бұл дақылдарды өсіру үшін ең қолайлы, сондықтан мұндай топырақ өте құнды.

Оның қалыптасуы әртүрлі нюанстармен анықталады. Процестің өзі үлкен уақытқа созылады, 6-дан 8 мыңжылдыққа дейін.

Қара топырақтың басқа топырақтардан басты айырмашылығы-гумустың мөлшері, яғни оның құрамындағы қарашірік. Ол өсімдіктердің шіруі, жануарлар организмдерінің қалдықтары процесінде алынады. Өсімдіктердің көп мөлшерде болуы қара топырақтың тқалыптасуына ықпал етеді.

Қара топырақтың пайда болуының көптеген нұсқалары бар. Кейбір зерттеушілер оның теңіздер тартылып, содан кейін ыдырағаннан кейін қалған тұнбадан пайда болғанына сенімді. Басқалары жаһандық жылынудың нәтижесінде құрғаған ежелгі батпақтардың орнында пайда болды деп санайды. Тағы бір топ қара топырақтың болуы тікелей өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарынан деп санайды. Алғашқы екі нұсқасы қазіргі уақытта дәрменсіз болып саналады, өйткені ғалымдар, қарашірік өсімдік көп жерде пайда болатынын дәлелдеді.

Алайда барлық зерттеушілер қара топырақтың оңтүстк аймақтарда тез пайда болатынына,себебі жануарлар мен өсімдік қалдықтары күннің ыстығы мен жаздың ұзақтығында жылдам ыдырайтындығы жөніндегі пікірге саяды.

Негізінен, қара топырақ дала мен орманды-дала аймақтарында орналасқан, онда жер тегіс беткейге ие, құнарлы топырақтың жиналуына және жаңбырмен жуылмауына мүмкіндік береді.

Біздің планетада қара топырақ қоңыржай немесе қоңыржай континенталды климат басым жерлерде қалыптасады. Жазы ыстық және қатты жауын-шашыны бар бұл аудандардағы ауа-райы шөптердің өсуіне және өлуіне өте қолайлы, олар кейіннен ыдырап, қарашірікке айналады.

Еуразия аумағында қара топырақ Еуропаның оңтүстік-шығысында пайда болды, негізінен Украина, ол "қара топырақ"қорының тоғыз пайызын құрайды.

Топырақтың пайда болуының табиғи процестері дақылдарды өсіру үшін қолдануға және жерді өңдеу әдісіне байланысты өзгеруі мүмкін. Ауылшаруашылық өсімдіктерін өсіру кезінде заттардың табиғи айналымы бұзылады. Олар қарашіріктен қоректік заттарды алады, сонымен қатар су мен жылу режимін бұзады, бұл бетінде қарашірік түзілуін баяулатады.