ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті
Реферат
Тақырыбы: Эрик Берннің трансактілік талдау
теориясы және қарым-қатынастың
синтоникалық моделі
Орындаған: Есболова А.
Топ: М1703-20
Қабылдаған: Оралбекова А.
Шымкент 2020
1. Кіріспе
2. Э. Берннің трансактілік теориясы
3. Қорытынды
4. Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Америкалық психолог Эрик Берн психотерапевтикалық бағытты ашты. Трансакция сөзi өзара әрекеттесу деген мағынаны бiлдiредi.
Трансакциялық талдау дегеніміз бұл адамның мінез құлқы кeз келген нысаны негізінде шала түсiнik деңгейіндегі бағдарламаланған өзара қарым қатынаспен әрекеттер жатады.
Трансактілік талдау теориясы туралы тақырыпты ашпас бұрын, ол жүйенің негізін қалаушы Эрик Берн туралы мәліметке назар аударайық.
Эрик Берн Канададағы Ресейден келген, кедей еврей иммигранттар отбасында дүниеге есігін ашқан. Әкесі – доктор Дэвид Гиллель Бернштейн тәжірибелі терапевт, науқастарды аралағанда ұлын жиі бірге алып жүрді. Берннің анасы Сара Гордон – кәсіби жазушы және редактор болған. Күйеуі қайтыс болғаннан кейін, ол балалары Эрик пен оның әпкесін әдеби қызметпен айналысқан кезде қолдады. Берн ағылшын тілін, психологияны оқып, Монреальдағы Макгилл университетінде медициналық дайындық курсынан өтті. 1931 жылы ол гуманитарлық ғылымдар бакалавры дәрежесін алды. 1935 жылы Берн сол университетте медицина докторы және хирургия магистрі дәрежесін алды. Содан кейін Берн Америка Құрама Штаттарына кеттіп, американдық азамат болды. Нью-Джерсидегі Инглвуд ауруханасында тәжірибеден өтіп, ол Йель Медициналық мектебінің клиникасында психиатриялық ординатор болды. Бернштейн фамилиясын Бернге өзгертті және Коннектикут штатының Норфолк қаласында жеке психиатр ретінде жұмысты бастады. Содан кейін Берн Нью-Йорктегі Сион тауының ауруханасында клиникалық көмекші болды және 1941 жылы Нью-Йорктегі психоаналитикалық институтта арнайы курстан өтіп, Фрейдтің бұрынғы әріптесі Пол Федернде жеке талдаудан өтті.1943 жылы Берн армия медициналық корпусына психиатр ретінде қосылды және соғыс кезінде ол топтармен жұмыс істей бастады. 1946 жылы жұмыстан босатылғаннан кейін Берн Калифорнияға көшіп, "психика іс-әрекетте" кітабын бітірді. Берн сонымен қатар Сан-Францискодағы психоаналитикалық институтта сабақтарын қайта бастады және Эрик Эриксонның жетекшілігімен психоанализ курсын оқыды. 1950 жылы ол Сан-Францискодағы Сион тауының ауруханасында орын алып, қайтадан жеке жаттығуды бастады. Өмірінің соңғы жылдарында Берн Сан-Францискода да, Сан-Францискодан 125 шақырым жерде орналасқан Кармелде де жұмыс істеді. 1954-1958 жылдар аралығында Берн эго-күйлердің диагнозы сияқты транзакциялық талдаудың бағыттарын жасады; жеке транзакцияларды талдау; жасырын да, ашық та мазмұндағы транзакциялар сериясын талдау, әйтпесе ойын талдауы деп аталады; сценарийді талдау - науқастың өмірін талдау, оның көмегімен оның болашағын экстраполяциялауға және болжауға болады. Берн транзакциялық талдауының бірінші тобы 1954 жылдың қыркүйегінде құрылды. Берн өз идеяларын Кармелде үнемі семинарлар өткізіп, содан кейін 1958 жылдан бастап Сан-Францискода әлеуметтік психиатриялық семинарлар өткізіп, кейінірек Эрик Берн семинарлары деп атады. 1957 жылы қарашада Лос-Анджелестегі американдық топтық психотерапия қауымдастығының Батыс Аймақтық конференциясында Берн 1958 жылы жарық көрген "транзакциялық талдау: топтық терапияның жаңа және тиімді әдісі" атты ғылыми баяндама жасады. Келесі үш жыл ішінде ол өзінің тәжірибесін Тынық мұхитының оңтүстігіндегі аралдарда жұмыс істей отырып, әр түрлі Арал мәдениеттерінде кездесетін жергілікті әлеуметтену мен психикалық ауруларды зерттеуге барған. 1961 жылға қарай Берн Еуропа, Азия, Африка және Атлант және Тынық мұхиты аралдарындағы шамамен 30 түрлі елдердің психиатриялық ауруханаларына барды. Бұл сапарлардың мақсаты әртүрлі нәсілдік және мәдени ортада жасалған болжамдарды растау болды. Берннің ең жүйелі кітабы — "психотерапиядағы транзакциялық талдау" — 1961 жылы жарық көрді. 1963 жылы "ұйымдар мен топтардың құрылымы мен динамикасы атты жұмыс жарық көрді, онда топтармен жұмыс істеу кезінде транзакциялық талдауды қалай қолдануға болатындығы талқыланды. 1964 жылы Берн 1961 жылы шыққан "адамдар ойнайтын ойындар" кітабында психологиялық ойындарды талдауға қатысты идеяларын ұсынды. Транзакциялық талдау принциптерін Берн 1966 жылы жарық көрген "топтық емдеу принциптері" кітабы Берн қайтыс болғаннан кейін, 1972 жылы жарық көрді.
Достарыңызбен бөлісу: |