Реферат Тақырыбы: «Құқық және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет пәнінің жүйесі»



бет2/5
Дата30.09.2024
өлшемі28,74 Kb.
#146214
түріРеферат
1   2   3   4   5
Байланысты:
бөж 1 Шахрух

2. Негізгі бөлім
2.1 Сыбайлас жемқорлық ұғымы және оның түрлері

*Сыбайлас жемқорлық* – қоғамдағы ең қауіпті құбылыстардың бірі. Бұл термин кез келген лауазымды тұлғаның қызметтік өкілеттіктерін жеке басының пайдасына немесе басқа біреулердің мүддесіне заңсыз пайдалануын білдіреді. Сыбайлас жемқорлықтың әр түрлі формалары бар, және олар қоғамның барлық саласына әсер етеді, оның ішінде экономика, саясат, құқықтық жүйе және әлеуметтік қатынастар.



Сыбайлас жемқорлықтың негізгі түрлері:

  • *Парақорлық* – бұл ең көп тараған сыбайлас жемқорлық түрі. Лауазымды тұлға заңсыз ақшалай немесе материалдық пайда алу үшін өз өкілеттігін теріс пайдаланады.

  • *Қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану* – лауазымды тұлға өз қызметтік өкілеттігін заңсыз әрекеттер жасау арқылы пайдаланады. Бұл өзіне немесе басқаларға пайда келтіру үшін заң бұзу әрекеті.

  • *Жемқорлықтық келісім-шарттар* – келісім-шарттарды пара беру немесе алаяқтық жолмен заңсыз жеңіп алу.

  • *Мемлекеттік қаражатты немесе активтерді заңсыз пайдалану* – бұл сыбайлас жемқорлықтың тағы бір кең таралған түрі, онда мемлекет қаржысын жеке тұлғалар немесе топтар өз мүддесіне пайдаланады.

  • *Қолма-қол ақша айналымы* – көптеген елдерде пара беру мен алу көбінесе қолма-қол ақша арқылы жүзеге асырылады. Бұл экономикалық қызметтің ашық еместігін күшейтеді.

Сыбайлас жемқорлық қоғамдағы экономикалық және әлеуметтік қатынастарды бұзып, заңның әлсіздігін көрсетеді. Сыбайлас жемқорлық кең таралған қоғамдарда азаматтардың мемлекеттік институттарға сенімін жоғалтады, бұл олардың әлеуметтік тұрақтылығын бұзады.



2.2 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнама

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте заңнама негізгі рөл атқарады. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске бағытталған бірнеше негізгі заңдар мен нормативтік актілер қабылданған.


1. *"Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының заңы* – бұл заң сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың негізгі принциптерін анықтайды. Ол мемлекеттік органдардың, ұйымдардың және азаматтардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске қатысуын реттейді.
2. *"Мемлекеттік қызмет туралы" заң* – мемлекеттік қызметшілердің құқықтары мен міндеттерін, қызметтік әдеп нормаларын және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдар механизмдерін қарастырады.
3. *"Қылмыстық кодекс"* – сыбайлас жемқорлық қылмыстарына қылмыстық жауапкершілік белгілеуді көздейтін заң. Қылмыстық кодексте сыбайлас жемқорлыққа қатысты әрекеттерге ауыр жаза қолдану қарастырылған.
4. *"Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы кодекс"* – мемлекеттік қызметкерлердің сыбайлас жемқорлыққа қатысты заң бұзушылықтары үшін әкімшілік жауапкершілікке тартуды қарастырады.

Бұл заңдар сыбайлас жемқорлықпен күресте тиімді құрал болып табылады, бірақ жемқорлықпен күресу үшін заңдардың орындалуын қадағалау, қоғамдық сананы өзгерту және ашықтықты қамтамасыз ету маңызды.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет