Реферат тақырыбы: Жел энергетикасының ерекшелігі Орындаған: Қабылдаған: Жел энергетикасы
Желқондырғылардың негізгі бөліктері
жүктеу/скачать 36,34 Kb.
|
| Желқондырғылардың негізгі бөліктері
Желқондырғылары мынандай негізгі бөліктерден тұрады : қалақшалардан, ротордан , трансмиссия ( двигательдің механикалық энергиясын машинаға беруге арналған механизмдер жиыны ) , генератордан , бақылау жүйелері . Турбинаның қалақшалары арқылы соққан желдің үлкен ағысын қамтиды. Қалақшалар шыны талшығынан, полистролдан немесе көмірпластиктен жасалынады. Турбинанаың қалақшалары жұмыс істегенде сол маңайдағы телевизияға кері әсерін тигізеді, өзі қуатты дыбыс тербелістерін тудырады. Сондықтан қалақшаларын берік сынбайтын және иілгіш шыны пластикадан жасайды (радиотолқындарды шағылдырмайды, жұтпайды). Қалақшалардың диаметрінің ұзындығы 15 пен 25 метрдің аралығында болса, салмағы 1000 кг болады. Ротор орталық білікпен жалғанған қалақшалардан тұрады. Орталық білік басқарушы білікке трансмиссия арқылы жалғанған. Трансмиссия – белдік арқылы кинетикалық энергияны генератордың басқарушы білігіне беріп, электр энергиясын өндіретін механизмдер жиыны. Желқондырғының бақылау жүйелері алыстан компьютер арқылы басқарып және бақылап отырады. Бақылау жүйелері қандай да бір бұрышпен көлбеу орнаатылған және айнымалы, әр бағытта қозғалып тұрады. Сонымен қатар электрондық бақылау жүйелері жел жылдамдығы өзгерген кезде, өндірілген кернеу шамасының шамадан асып кетпеуін реттеп отырады. Желқондырғысының басты сипаттамаларының бірі болып оның қуаты болып саналады. Жеке үйге немесе коттеджге орналған кіші желқондырғы -лардың қуаты –100 кВт, ал диаметрі 15 – 40 метрге баратын, 2–3 қалақшалары желқондырғысы 1 МВт ток өндіреді. Қазіргі заманғы желқондырғылары 690 В кернеу береді, ол трансформатордың көмегімен 10 – 30 кВ-қа түрленеді. Мысалы, 500 кВт–тың желқондырғысы 1 сағатта 15 м/с жел жылдамдығы кезінде 500 кВт энергия өндірсе, 600 кВт-тың қондырғы бір жылда жел жыл- дамдығы 4,5 м/с болған кезде 500000 кВт энергия өндіреді. Желдің механикалық энергиясын электр энергиясына айналдыратын машинаның тиімділігін сипаттайтын шама желқондырғысының пайдалы әрекет коэффиценті (ПӘК-і) дейміз. ПӘК-ті есептеу үшін жел қондырғысының 1 жылға өндірілген қуаты 1 жылдағы 8760 сағаттағы максимал қуатқа бөлуіміз керек. Мысалы, 600 кВт–тың турбаны 1 жылда 2 млн. кВт энергия өндірсе оның ПӘК-і: ŋ = (2000000 : 365,25) •24600 • 100 % = (2000000 : 525600 ) • 100 % =38 % Қазіргі желқондырғылардың ПӘК-і 25-30 % аспайды. Жел энергиясы әлемде 2015 жылдың басындағы деректер бойынша барлық жел генераторларының қуаты – 369 гигаватт. 2010 жылы әлемнің барлық жел генераторларымен өндірілген электр энергиясының мөлшері – 430 терраватт-сағат (жер шары өндірген электр қуатының 2,5%-ы). Кей елдер жел энергетикасына ерекше белсенділікпен дамытуда, атап айтқанда Дания жел генераторларының көмегімен барлық электр қуатының 40%-ын өндіреді; Португалия – 23%; Испания – 16%; Ирландия – 14%; Германия – 8%. Ал Қазақстанда – 0,5%. 2014 жылдың желтоқсанында Шотландияда жел энергетикасы үй шаруашылықтары тұтынатын электр қуатының 164%-ын қамтамасыз етті. 2009 жылдың мамырында әлемнің 80 елі жел энергетикасын коммерциялық мақсатта қолдана бастады. 2010 жылғы деректер бойынша Еуропада жел электр станцияларының 44%-ы шоғырланған, Азияда – 31%, Солтүстік Америкада – 22%. Жел энергиясының артықшылықтары мен кемшіліктері Бір де бір ғылым саласы, өндіріс, мамандық тек жағымды немесе тек қана жағымсыз факторлардан тұрмайды. Әдетте әр заттың жақсы-жаман тұстары болады. Ендеше, жел энергиясының плюс-минустарын қарастыра кетейік. Артықшылықтары: • Шикізатты сатып алу-тасымалдаудың, қалдықтарды шығарудың қажеті жоқ; • Электр қуатын беруші компаниялардан дербестік қамтамасыз етілген; • Ластаушы қалдықтар жоқ; • Табиғи ресурстар үнемделеді; • Отын, электр қуатының шығындары қысқарады; • Атмосфералық жылулық балансқа әсер етпейді; • Табиғаттың оттек қорын сақтайды; • Желдің кинетикалық энергиясын электр қуатына тегін айналдырады. Кемшіліктері: • Жел қондырғыларының жұмысы эфир кедергілерін тудырады; • Пайда болатын шу адамның және жануарлар әлемінің денсаулығына кері әсерін тигізеді; • Жұмыстың тұрақсыздығы, энергияның берілуі бір қалыпты емес; • Үлкен аумақты қажет етеді; • Қымбат. Қазақстанның жел энергетикасын дамыту әлеуеті өте жоғары. ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрлігі мен БҰҰ-ның даму жөніндегі бағдарламсының ұсынған мәліметтеріне жүгінсек, еліміздің потенциалы мыңдаған МВт немесе жылына 1 триллион кВт-сағ көлемінде – бұл дүние жүзі бойынша үздік көрсеткіштердің бірі. жүктеу/скачать 36,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|