Реферат Тақырыбы: Кәсіби этика және деонтология тарихы Орындаған: Саудабаева Дильназ
Ұжымдық деонтологиялық қарым-қатынастар
жүктеу/скачать 45,42 Kb.
|
Ðåôåðàò Òà?ûðûáû Ê?ñ³áè ýòèêà æ?íå äåîíòîëîãèÿ òàðèõû Îðûíäà?àí
| Ұжымдық деонтологиялық қарым-қатынастар
Этиканың медицина саласында маңызы зор. Өйткені дәрігер мен науқас, дәрігер мен дәрігер, дәрігер мен медбикелер, дәрігер мен кіші қызметкерлер, дәрігер мен науқастың туыстары арасында қарым-қатынас жасау үшін этикалық және адамгершілік қағидаларын сақтау . Дәрігер мен науқас арасындағы қарым-қатынас ережелері және модельдерін, командамен жұмыс жасауды, команда құруды, осы команда құру арқылыкөптеген жетістікке жетуді, командада көшбасшы болуды үйрету. Дәрігерлік қарым-қатынастың белсенді немесе одақтас түрі, емдеу процесіне науқастың белсенді түрде қатынасуын мүмкін етіп, оның ем таңдауда дербестігін және жауапкершілігін дамытады. Бұл ынтымақтастық қатынас, ауруға қарсы күрес жүргізген науқастарда нәтижелі болады. Дәрігердің іс-әрекеті пікірлесуге, соңғы шешімді өзі қабылдауға даярлыққа бағытталған. Бастапқы кезде дәрігер, қатынас құруға оның басқару түрін қолданып, кейін ол серіктес қатынасқа көшуі мүмкін. Біртұтас ұжым - ортақ мақсат, мәселе, адамдардың жандүниелік жақындығын туғызатын түсінушілік орнаған жағдай негізінде құрылады. Аталған жағдайда ұжым басшысының, яғни көшбасының рөлі ерекше. Ұжымда көшбасшының беделі жоғары болуы керек, себебі ұжымдағы адамның адамгершілік қасиеттерін бейнелейтін қоғамның бір бөлігі болып саналады. Көшбасшының беделділігі мен шынайы адамгершілігі коршаған адамдардың, ұжымның ортақ ойына негізделеді. Сенім және беделге дәрігер өзінің білімімен, қабілетімен, жүмысқа деген шынайы ниетімен, түрлі мәселелерді шешу жолдарын іздестірумен, ұжым мүшелеріне жақсы қарым-қатынасымен ие болады. Осыған байланысты, қалыптасқан ұжым басшысының беделділігі әрбір администраторға ауадай керек екені сөзсіз. Ұжымға жалған достық қажеттілік емес. Айта кететін бір жайт, ұжымдағы тиісті моральды климат болғанда, қаталдылық, ұжым мүшелеріне ауырлық әкелмейді. Медицина саласында көптеген жағдайда этикалық- құқықтық мәселелер туындайды, соның ішінде: Адам өмірі басталуының әлеуметтік, құқықтық және этикалық аспекттері, аборт, стерилизация, жаңа репродуктивті технологиялар , ЖИТС-ң этикалық-құқықтық проблемалары, эксперименталді медицинаның этикалық және құқықтық проблемалары, клиникалық трансплантология мен трансфузиологияның этикалық-құқықтық проблемалары, медициналық генетика және гендік инженерияның этикалық-құқықтық проблемалары. Мысалы: Оборттағы этикалық мәселе моральдық жіберілген қателіктердің нәтижесінде адам өмірінің дамуына қол сұғушылық болып табылады. Бұл мәселе адам өміріндегі ойландыратын сұрақ, бұл сұрақтың шешімі басқа көптеген мәселелердің биоэтикалық шешімі –адам өмірі қашан басталды? Адамның өмір сүру, сүрмеуін кім шешуге құқылы? «Медбике-емделуші» арасындағы қарым-қатынастар: · Медициналық бике емделушімен сабырлы әрі ашық жарқын сөйлесуге міндетті. Дөрекі, тұрпайы немесе тым ресми сөйлесуге тыйым салынады. Науқастарға «Сіз» деп және аты мен әкесінің атын атап сөйлескен жөн. · Науқастың жанында тұрып оның диагнозын, емдеу жоспарын талқылауға, палатадағы өзге де науқастардың денсаулығын әңгімелеуге тыйым салынады. · Күрделі және ауырсындыратын емшараларды бастамас бұрын медбике осы емшаралардың мәнін, мағынасын және қажеттілігін түсінікті түрде науқасқа түсіндіруі және тыныштандыруы қажет. «Медбике – емделушінің туысқандары (және жақындары)» арасындағы қарым-қатынастар: · Ұстамдылықты, сабырлылықты, тыныштықты және әдептілікті сақтауы қажет; · Күрделі науқастарды күтушілерге емшара мен манипуляцияларды дұрыс орындау тәртібін түсіндіруі тиіс; · Тек өз құзыреті шеңберінде сұхбаттасуы (науқастың сырқаты, болжамы жөнінде әңгімелемей, дәрігерге жолдау) тиіс; · Қойылған сұрақтарға сабырлы жауап беруі қажет, күрделі науқаста дұрыс күте білу ережелерін шыдамдылықпен үйретуі тиіс. «Медбике-дәрігер» арасындағы қарым-қатынастар: · Сұхбаттасу кезінде дөрекі сөйлесуге тыйым салынады; · Дәрігерлік тағайындаулар уақытында нақты, нақты және кәсіби орындалуы тиіс; · Науқастың денсаулық жағдайындағы кенеттен болған өзгерістер туралы дәрігерге жедел хабар берілуі тис; · Тағайындалған дәрігерлік емді қолдану барысында күмән туындаған жағдайда , науқас жоқ уақытта, сыпайы түрде, осы жөнінде дәрігермен мән-жайды талқылауы қажет. «Медбике-медбике» арасындағы қарым-қатынастар: · өз ұжымдастарымен жұмыс істеу барысында дөрекілікке, тұрпайылыққа жол берілмеуі тиіс; · Қандай да бір ескертулер, науқас болмаған уақытта, әдепті түрде айтылуы тиіс; · Тәжірибиелері мол медбикелер жас мамандарға тәлімгерлік көмек көрсетулері қажет; · Қиын жағдайларда бірі біріне көмектесулері тиіс. «Медбике-кіші медицина қызметкері» арасындағы қарым-қатынастар: · өзара сыйластықты сақтаулары тиіс; · кіші медицина қызметкерінің жұмысын сыпайы түрде бақылауы қажет; · Әдепсіздікке, дөрекілікке, тәкаппарлыққа жол беруге болмайды; · Науқастар мен келушілердің көзінше ескертулер жасауға болмайды. Қазіргі уақытта дәрігерлік этика мен медициналық деонтологияға қатысты қабылданған құжаттардың саны көп. Бірталай ұзақ уақыт ішінде этика ережелері кодтауға ұшырамаған, сөйтіп көне ойшылдардың (Гиппократ, Гален және т.б.) не жеке ережелері мен сөздері түрінде, не аударылған және бейімделген еңбектері түрінде болған. Қазір болса, әдетте, дәрігерлер XX ғасырдың ІІ жартысы мен XXI ғасырдың басында әлемдік интеграциялық процестер заманында қабылданған мынадай құжаттарға бағдарланды: Бүкіләлемдік Медицина Ассоциасиясының Женева декларациясы, 1949 ж.; 1986 жылы Бүкіләлемдік Медицина Ассоциациясы қабылдаған дәрігердің тәуелсіздігі және кәсіби бостандығы туралы декларация; 1948 жылы Бүкіләлемдік Медицина Ассоциациясының Бас Ассамблеясы қабылдаған Халықаралық медициналық этика кодексі; «Нюрнберг кодексі»; «Хельсин декларациясы»; «Адам және биомедицина құқықтары туралы» Еуропа Кеңесі Конвенциясы. Дәрігер - ерте заманнан бері келе жатқан Ұлы Есім. Науқасқа ауруынан айықтыруға көмек беретін, емдейтін, қолдау көрсетіп, демеу беретін тұлға. Дәрігердің моральдық бейнесі әр түрлі болады яғни науқасқа зиян келтірмей, әділетсіздік жасамай барынша қандай жағдай болсада науқастардың өтінішін орындауға сондай–ақ олардың күтімін сақтау болып табылады. Моральдық бейне – бұл ішкі жан дүниесі, бет – бейнесі. Әр денсаулық сақтау мекемесіне көмекке жүгінген адам өзіне лайықты, құрметпен қарап, білікті көмек көрсетілуіне құқылы. Этика мен деонтология осы проблемаларды шешуге бағытталған. жүктеу/скачать 45,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|