Реферат тақырыбы: Сана және тіл Орындаған: Жамалбек Бақыт Тексерген: Әубакіров Ерлан Жанайдарұлы

Тіл мен ой-сана өзара тығыз байланысты, бірінсіз бірі өмір сүре алмайды. Бірақ бұлардағы бірлік абсолюттік, тепе-тең бірлік емес, әрқайсысының өзіндік дербестіктері, қайшылықтары бар дейтін көзқарас. Тіл мен ой-сананың арақатысы жөніндегі бірден-бір дұрыс шешім де осы соңғы бағыт деп есептеуге болады. Қоғамсыз тіл болмайды, тілсіз қоғам болмайды деген қағида қазіргі заман тіл білімінде берік орын тепкен, талассыз тұжырым деуге болады. Тілдің қоғамдық мәні жөніндегі алғашқы бұлдыр болжам ежелгі заман ойшылдарынан басталғанымен, тілді қоғамдық құбылыс деп санау, тіл мен қоғам байланысын арнаулы проблема етіп көтеру 19 ғасырдан ғана басталды. Тіл мен қоғам арасында болатын қарым-қатынас - өте күрделі, көп қабатты, кең салалы проблема. Бұл проблеманың қарауына жататын басты тараулар мыналар жатады: тілдің табиғаты мен әлеуметтік мәні, оның шығу, даму тарихының адам қоғамы тарихымен бірлігі, тілдің адамдардың этникалық бірліктерімен, қоғамдық формациямен байланыстылығы, тіл қызметінің салалары, олардың әлеуметтік сыры, қоғамның тілге, тілдің қоғамға тигізетін әсерлері, тілдің қоғам мәдениетімен, ғылыми-техникалық прогреспен қарым-қатынасы, олардың тілдегі көрінсітері, тілдер араларында болатын қарым-қатынастар, халықаралық қарым-қатынастағы тілдік бөгет, одан құтылудың жолдары, т.б. Қалай болған күнде де, өз дамуының алғашқы басқышында тұрған кезде дыбыс тілінің өте қарапайым, тым жұпыны, сөздік құрамы өте тапшы болуы табиғи нәрсе.

1. 
   Э.Оразалива Когнитивтік лингвистика: қалыптасуы мен дамуы. –Алматы: «АнАрыс», 2004.
   
2. 
   Қордабаев Т., Қалиев Ғ. Жалпы тіл білімі. Оқулық. Алматы, 2004.
   
3. 
   Березин Ф.М., Головин Б.Н. Общее языкознание. Учебное пособие. Москва, 1979.
   
4. 
   Лингвистический энциклопедический словарь. Москва, 1990.
   
5. 
   Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. Москва, 1969.
   
6. 
   Қалиев Ғ. Тіл білімі терминдерінің сөздігі. Алматы, 2005.
   
7. 
   Кодухов В.И. Общее языкознание. Учебник. Москва, 1974.
   
8. 
   Общее языкознание. Москва, 1970; Москва, 1972; Москва, 1973.
   
9. 
   Хасенов Ә. Тіл білімі. Оқу құралы. Алматы, 1996.
   
10. 
    Қалиев Ғ. Жалпы тіл білімі. Оқу құралы, 2001.
    
11. 
    Соссюр Ф.де. Курс общей лингвистики // Труды по языкознанию. Москва, 1977.
    

12. 
    Бенвенист Э. Общая лингвистика. Москва, 1974.
    
13. 
    Бодуэн де Куртенэ И.А. Избранные труды по общему языкознанию. Т. 1-2. Москва, 1963.
    
14. 
    Гумбольдт В. фон. Избранное труды по языкознанию. Москва, 1984.
    
15. 
    Чикобава А.С. Проблема языка как предмета языкознания. Москва, 1959.
    
16. 
    Хомский Н. Язык и мышление. Москва, 1972.
    
17. 
    Мұқанов М. Бақылау иен ойлау. Алматы, 1959.
    
18. 
    Панфилов В.З. Взаимоотношение языка и мышления. Москва, 1971.