АУЫЗ СУ ӨНІМДЕРІ Біз төрттен үш бөлігі сумен жабылған ғаламшарда өмір сүреміз. Дегенмен, су жетіспейді. Таза, тұщы су, ең алдымен, ішуге арналған су жетіспейді.
Аймақта тұщы судың табиғи көздері болмаған жағдайда Шевченко қаласында (қазіргі уақытта Ақтау қаласы) 1963 жылдан бастап Каспий теңізінің суын тұщытуды кеңінен пайдалану арқылы ауыз суды өнеркәсіптік өндіру жүзеге асырылуда.
Ақтаудағы ауыз суды дистиллят және минералданған су базасында дайындалған жасанды су деп бағалауға болады. Дистиллятты булау аппараттарында теңіз суын булап алады, ал минералдандырылған суды 500 метр тереңдіктен жергілікті Құйылыс жер асты кен орнынан шығарады.
Ауыз суы ауыз суын өндіру станциясында дистиллят минералдандырылған сумен араластырылып, одан әрі су механикалық тазартудан, кальций гидрокарбонатымен байытудан, белсендірілген қайың көмірімен сорбциялық тазартудан, натрий фторидімен кондициялаудан, хлормен зарарсыздандырудан, рН сода бойынша тұрақтандырудан өтеді және ақырында, қалалық желіге беріледі.
Ауыз су сапасының мониторингін көптеген қызметтер – «МАЭК» ЖШС ДӨЗжӨЖСЖЗ және РТжТДО өндірістік зертханалары, сондай-ақ санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаментінің өндірістік зертханалары жүргізеді. Су сапасын бақылау сағат сайын, тәулік сайын - 18 көрсеткіш бойынша, ал жыл бойы – 52 көрсеткіш бойынша жүргізіледі.
Жылдың ыстық жаз мезгілінің жекелеген күндері хлордың ең жоғары шоғырлануына байланысты (эпидемиологиялық қауіпсіздікті сақтау үшін нормативтік құжаттамаға сәйкес) кәсіпорын шығаратын ауыз судың органолептикалық көрсеткіштері нашарлауы мүмкін. Шын мәнінде, бұл су қауіпсіз, ал хлор иісінен суды бірнеше сағат бойы тұндыру нәтижесінде құтылуға болады.
Ақтау қаласындағы ауыз су сапасы көрсеткіштерінің нормативтері ғылыми негізделген. Олар 20 жылдық кешенді зерттеулердің нәтижелері бойынша жетекші ғылыми институттармен, университеттер және мекемелермен әзірленген. Бас ҒЗИ (қазір адам экологиясы және қоршаған орта гигиенасы ҒЗИ) базасында ақад. А.Н. Сысина, РМҒА проф., академик Ю. А. Рахманин, Мәскеу қ.) тұщытылған су гигиенасының мамандандырылған зертханасы құрылды. ВОДГЕО ҒЗИ (Мәскеу қ.) және МСЧ-102 орталық медициналық-санитарлық бөлімімен (Шевченко қ.) бірлесіп ауыз су зертханалық жағдайда да, волонтерларда да алдын ала зерттелген және сыналған. Зерттеудің маңызды сәті су сапасын тек негізгі көрсеткіштер бойынша ғана емес (сутегі көрсеткіші, жалпы минералдану, жалпы қаттылық, перманганаттық тотығу, мұнай өнімдері), сонымен қатар, микроэлементтік құрамы бойынша жеткізу болып табылады. Ауыз су Құйылыс кен орнындағы минералдандырылған судың табиғи компоненттерінің есебінен қамтамасыз етіледі.
Ақтау қаласының ауыз суы ҚР санитарлық ережелерімен талап етілетініне қарағанда, «МАЭК» ЖШС-нің ішкі талаптарымен сапалық және сандық көрсеткіштер бойынша көлемде нормаланған.