Реферат Тақырыбы: Темірхан Медетбек Орындаған: Атзакир Алина

Ол көптің мүддесін сөз арасында емес, өз мұңын шетке ысырып қойып, бәрінен бұрын мұңдап, бұрын жырлап келе жатқан әлеуметшіл ақын. Әмбенің қиналған шерін толғап, әмбенің тебіренген сырын айтып келе жатқан ұлт жоқшысы, ұлт жыршысы.

Темірхан Медетбек бүгінде өз өлеңдеріне ғана жауапты ақын емес, ол тұтас қазақ поэзиясы тағдыр-талайына жауапты алғы шептегі мектебі қалыптасқан ақынымыз.

Т.Медетбек қазақ әдебиетіне өткір алмастай өлеңдер әкелді. Бұрыңғы өлеңдеріне мүлде ұқсамайтын жаңа формадағы жырларын оқырманға ұсынып отыр. Осы сарындағы «Көк түріктер сарыны» елдік мұрат пен ерлік намыс жыры. Шын азаматтық шырқыраған жан дауысы. Бұл кітап – ұлы Абайша айтар болсақ: «ұлы сия, долы қол, не жазып кетсе, жөні сол» - дейтіндей кітап. Өз жүйесін мойындата алатын туынды. Әділ де әсерлі шығарма. Намысшыл көкіректен өрбіп, намысшыл көкірекке ғана қонақтайтын қомақты туынды. Ақынның «Көк түріктер сарыны» атты кітабын көпшілік қауым құбылыс ретінде қабылдады. Жаңа түр, тың мазмұн табу жолында соныдан соқпақ салып, тек өзіне ғана тән тегеурінді екпін, өмірлі өрнек, айшықты бояулар әкелген бұл кітапқа ұлттық құндылықтарымыз болып саналатын ежелгі «Күлтегін», «Тоныкөк» дастандарының автор жасаған еркін әдеби нұсқалары да енген.

Арымас аттар мiнетiн,

Тозбас тондар киетiн;

Қара тастарды қақ жарып

Қарағайлардай

Қаптап өсетiн;

Қара нарлары

Шудалары желкiлдеп

Қара бұлттардай көшетiн;

Айғырлары

Күнге қарап кiсiнеп,

Биелерi

Кетiссе –

Бұрылмаған.

Сөздерiн

Алыпсоқтарының итаяғын

Оюлап Жезден жасаған;

Алтайды жастанып жатса

Аяғы

Үрiмге жеткен,

Үрiмнен де өткен;

Кермелерiне

Тайбурыл мен Керқұла байланған;

Алты айшылық жолдарды

Алты күнде айналған;

Қамалдары

Құлжалар шыға алмас

Ақар-шақар құз болған;

Қағандары

Дереккөздер

1. 
   ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ЫСБН 5-89800-123-9
   
2. 
   ↑ Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ЫСБН 9965-17-272-2