Реферат тақырыбы: Термин сөздер Орындаған: Раисов Жаслан Астана,2023 2

Қорытынды 
Қорыта айтқанда, термин шығармашылығында жасандылыққа, шарттылыққа 
бару кезінде сол шарттылықтың жүзеге асуына негіз болатын заңдылыққа 
табан тіреуге тура келеді. Басқаша айтқанда, шарттылықтың да өз заңдылығы 
бар. Ол заңдылық ұғымға тікелей қатысты. Кез келген арнаулы саладағы жаңы 
ұғымға ат қою кезінде сол ұғым бұрыннан белгілі ұғымдармен 
салыстырылады. 
Ойша ойластырылып отырған ұғымдар арасындағы қандай да бір ұқсастық 
(форма, қызмет, түр, т,б,) бұрыннан белгілі ұғым атауының жаңа ұғымға 
алмасуына себеп болады. Бұрыннан белгілі ұғым атауы әр түрлі дәрежедегі 
өзгеріске ұшырауы да немесе бастапқы қалпын сақтауы да мүмкін. Бұрыннан 
белгілі ұғым атауының, яғни, лексеманың жаңа ұғымға еш өзгеріссіз көшуі – 
терминжасамның лексика – семантикалық жолымен жүзеге асырылса, жаңа 
лексеманың пайда болуы, тіркес құрамына енуі өзге тәсілдер арқылы іске 
асады. 
Бүгінгі қазақ терминологиясының көптеген мәселелерін ғылыми тұрғыдан 
шешудің қажеттілігін уақыттың өзі алға тартып отыр. Өткен ғасырдың соңғы 
он жылының төңірегінде қоғамдық – саяси өмірімізде болған түбегейлі 
өзгерістер терминология саласын да айналып өтпеді. Кеңестік дәуірде 
қалыптасқан терминологияға да сол терминологиялық жүйені қалыптастыруда 
басшылыққа алынған теориялар мен принциптерге да жаңаша көзқарас кешегі 
Кеңес одағы тұсында үстемдік еткен тіл саясатына сәйкес жасалған 
қағидаттарға қайша келетін тың тұжырымдарды, тосын пікірлерді туғызды. 
 

11 
 
Пайдаланған әдебиеттер: 
1. Айғабылұлы Айтбай. Қазақ тілінің лексикологиясы. – Алматы, 1995 
2. Әбілқасымов Б. ХҮІІІ – ХІХ ғасырлардағы қазақ әдеби тілінің жазба 
нұсқалары. – Алматы, 1988. 
3. Батұрсынов А. Тіл тағылымы. – Алматы, 1992 
4. Барлыбаев Р. Қазіргі қазақ тіліндегі қоғамдық – саяси лексика. – Алматы, 
1978. 
5. Біләлов Ш. Ұлттық ғылым тілін қалытастырудың өзекті мәселелері. – 
Алматы, 1996. 
6. Қайдаров Ә. Т. Қазақ терминологиясына жаңаша көзқарас. – Алматы, 1993. 
7. Құрманбайұлы Ш. Қазақ терминологисы дамуының кезеңдік сипаты. – 
Астана: Елорда, 2002. 
8. Айтбаев О. Қазақ сөзі . Алматы , 1997 ж. 
9. Болғанбаев Ә. Қазіргі қазақ тілінің лексикасы. Алматы 1989 ж.