Реферат тақырыбы: Тұлғаның даралық-типологиялық ерекшеліктері Орындаған: Конграт Айбек
жүктеу/скачать 37,06 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мінез құрылымы
| Графология - бұл қолжазбаны жазушының және оның кейіпкерінің психологиялық қасиеттерін бейнелейтін экспрессивті қозғалыстың бір түрі ретінде қарастыратын ғылым.
Алайда, қазіргі кезде антропологияда да, анатомияда да, психологияда да адамның мінез-құлқы дененің құрылымына, тұлғаның конфигурациясына, көздің түсіне т.б. сенімді мәліметтер жоқ. Адамның мінезі туралы ең жарқын, айқын идеяны оның іс-әрекетінің, мінез-құлқының, қызметінің ерекшеліктерін білу арқылы алуға болады. Тұлғаның қарым-қатынастарының жиынтығынан қоршаған шындыққа дейін қарым-қатынастардың шешуші, бірінші кезектегі және жалпы адамға тиесілі объектілерге қатысты жалпы мәнді болатын формаларын бөліп көрсету қажет. Бұл қатынастар бір уақытта маңызды сипаттық белгілерді жіктеуге негіз болады. Адамның мінезі келесі қатынастар жүйесінде көрінеді: 1. басқа адамдарға қатысты (сонымен бірге мінездің ерекшеліктерін сөлескіш - тұйықтану, шындық - алдау, әдептілік - дөрекілік және т.б. ажыратуға болады); 2. іске қатысты (жауапкершілік - намыссыздық, еңбекқорлық - жалқаулық және т.б.); 3. өзіне қатысты (қарапайымдылық - нарциссизм, өзін-өзі сынау - өзіне деген сенімділік және т.б.); 4. меншікке қатысты (жомарттық - ашкөздік, үнемшілдік - ысырапшылдық, дәлдік - салақтық және т.б.). Мінез құрылымы Адамның мінезі тұлғалық қасиеттердің бірнеше тобынан тұрады. Бұл белгілердің қатарына бастапқы және екіншілік, іскерлік және коммуникативті, мотивациялық және инструментальды белгілер жатады. Бастапқы дегеніміз - адамның жеке дамуы барысында басқаларға қарағанда ертерек пайда болатын және соның негізінде басқа мінез белгілері қалыптасып дамитын мінез белгілері. Екіншілік - бұл бастапқыға қарағанда кешірек қалыптасатын және дамитын мінез-құлық белгілері, және белгілі бір адамда қалыптасқан басқа мінез белгілері негізінде. Әдетте мектеп жасында немесе одан кейінгі жаста қалыптасқан мінез ерекшеліктері екінші дәрежелі рөл атқарады. Іскерлік белгілерді қарым-қатынаспен байланысты емес кез-келген істі жүзеге асырған кезде, жұмыста көрінетін қасиеттер деп атайды. Бұл, мысалы, еңбекқорлық, жауапкершілік, дәлдік. Коммуникативті - бұл адамдармен қарым-қатынас кезінде көрінетін мінез ерекшеліктері. Оларға қарым-қатынас, көпшілдік, мейірімділік, адамдарға назар аудару жатады. Мотивациялық - бұл мінез-құлық белсенділігі мен бағыты тәуелді болатын мінез белгілері. Оларға адамның мүдделері, оның мотивтері, сонымен қатар адамның іс-әрекетін бастайтын, қолдайтын және оны белгілі бір бағытқа бағыттайтын барлық нәрселер жатады. Инструментальды - бұл адамның мінез-құлқына белгілі бір стиль беретін мінез белгілері, яғни, бір мүдделер мен қажеттіліктердің әсерінен бір өмірлік жағдайдағы адамдарды өздерін басқаша ұстауға шақыру. Адамның мінез-құлқындағы даму және көріну дәрежесі бойынша норма мен патологияның арасында болатын көптеген мінез белгілері бар. Әдетте, бұл белгілерді акцентуацияланған сипат белгілері деп атайды. жүктеу/скачать 37,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|