Тұтқыр пластикалық ортаның адгезиялық қасиеттерін анықтау үшін әртүрлі құрылғылар қолданылады. Тұтқыр пластикалық сұйықтықтардың әртүрлі қатты құрылымдық материалдарға адгезиясының беріктігін анықтауға арналған адгезиометрлер белгілі. Олардың жұмыс принципі қатты затты жабысқақ сұйықтықтан бөліп алу үшін қажетті күшті тензометриялық өлшеуге негізделген. Тензометриялық өлшеу әдісін қолдану осы адгезиометрлердің дизайнын қиындатады және олардың құнын арттырады.
Өнертабысқа ең жақын-прототип ретінде таңдалған Бунеевтің адгезиометрі. Ол емдік балшықтардың жабысқақтығын анықтауға арналған. Адгезиометр тегіс жезден жасалған дискіден тұрады, оның орталығы шайырлы шыныаяққа штатив осінде еркін отыратын блок арқылы лақтырылған жіппен қосылады. Тәжірибе алдында диск пен шыныаяқ теңестіріледі, содан кейін диск резервуардағы сұйықтықтың көлденең бетіне қойылады, содан кейін диск сұйықтықтан шыққанға дейін біртіндеп шыныаяққа қосылады. Диск ауданының бірлігіне тағайындалған қосылған салмақтардың салмағы зерттелетін сұйықтықтың диск жасалған материалға адгезия күшінің шамасын білдіреді.
Прототиптің кемшілігі - ондағы қатты материалдан жасалған дискіні субстрат ретінде пайдалану сұйықтық бөлшектері арасындағы үйлесімділік - адгезия күшін өлшеу мүмкіндігін жоққа шығарады. Өнертабыстың техникалық әсері тұтқыр пластикалық сұйықтықтардың үйлесімділігін өлшеу мүмкіндігін қамтамасыз ету болып табылады. Бұған дискінің төмен қарайтын беті s 2,5 d квадратының бүйірінің ұзындығымен квадрат тор түйіндерінде оның ауданы бойынша біркелкі дискінің бетіне қалыпты орналасқан инелермен жабдықталған, мұндағы D-иненің диаметрі.
Адгезиометрдің бұл дизайны инелердің бүйір бетіне адгезия күштеріне байланысты инелер арасындағы кеңістікте зерттелген тұтқыр пластикалық сұйықтықты ұстап тұруға мүмкіндік береді. Сондықтан, тәжірибе барысында резервуардағы тұтқыр пластикалық сұйықтық дискінің бетімен емес, иненің бетін толығымен жабатын инеаралық кеңістікке алдын-ала енгізілген сұйықтықтың бетімен байланысады. Бір сұйықтықтың екі қабатының сыну жағдайларын зерттеу және оның үйлесімділігін анықтауға мүмкіндік береді.
Сызбада адгезиометр схемасы көрсетілген.
Адгезиометрдің құрамында штативке орнатылған 1 штатив бар 2 зерттелетін тұтқыр пластикалық сұйықтық үшін 3 сыйымдылық, 4 диск 5 инемен жабдықталған, салмағы 6 кесе, 7 осьте еркін отыратын 8 блок және 9 жіп, блок арқылы лақтырылған және 4 дискісі мен салмағы 6 шыныаяқ.
Адгезиометр келесідей жұмыс істейді.
Тәжірибе алдында 3 2 сыйымдылығы және 5 дискінің төменгі жағындағы 4 инелері арасындағы кеңістік зерттелетін тұтқыр пластикалық сұйықтықпен толтырылады. Соңғы операция тұтқыр пластикалық сұйықтық қабаты 5 инелерін ұштарымен жауып, оның ауданы 4 дискінің F ауданына тең болатындай етіп жасалады. Диск шәйнектің көмегімен 6 шыныаяқпен теңестіріледі. Әрі қарай, диск 3 контейнердегі 2 тұтқыр пластикалық сұйықтықтың бетіне қойылады, сондықтан резервуардағы Сұйықтық пен ине аралық кеңістіктегі сұйықтық арасында дискінің бүкіл аймағында үздіксіз байланыс болады. 2-3 минут ұстағаннан кейін 6-шыныаяққа қосымша салмақтарды қосуды бастайды және мұны олардың әсерінен инелермен оның негізгі массасынан ұстап тұрған зерттелетін сұйықтық қабаты бөлінгенге дейін жасайды. Когезияның шамасы (к, Па) K = Mg/F формуласы бойынша есептеледі, мұндағы М - қосылған гірдің массасы, кг; F - дискінің ауданы, м2.
Тұтқыр пластик сұйықтыққа арналған ыдыстан және гір тостағанына жіппен жалғанған, штатив осіне еркін орнатылған блок арқылы лақтырылған дискіге арналған дискіден тұратын АДГЕЗИОМЕТР, дискінің төмен қаратылған беті онда нормаль бойынша орналасқан инелермен жабдықталғандығымен, дискінің ауданы бойынша шаршы тордың тораптарында шаршы тордың бүйірінің ұзындығы 2,5 аспайтын болғанда біркелкі орналастырылғандығымен ерекшеленеді иненің диаметрі.
Достарыңызбен бөлісу: |