Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет


– Халықтың қабылдауы да со-



Pdf көрінісі
бет6/6
Дата12.03.2017
өлшемі5,32 Mb.
#8778
1   2   3   4   5   6

Халықтың қабылдауы да со-

ған сай дейсіз ғой?

– Иә. Ол енді біздегі бір ұлттық 

құл дырауды көрсете ме деген қор қы-

ныш бар менде. Бірде кө ше де менен 

қолтаңба алу үшін тұра жү гір ген жас-

тар ға қасымдағы Әшір бек Сы ғайды 

нұсқап: «Менен неге қолтаңба ала бе-

ресіңдер, міне, ал дарыңда Мұхтар 

Әуезовтің өзі тұр емес пе?» – деп едім, 

әлгі жастар Әшір бек ке тұра ұмтылды: 

«О, Мұхтар аға, біз сіздің «Абай жо-

лы ңызды» оқығанбыз» деп.  Бұл шы-

нымен бол ған жағдай. Осыдан соң 

жас тар дың  білімі  туралы,  таным-тү-

сінік ізденісі жайлы қалай терең әң гі-

ме айтарсың? Бірақ ол үшін оларға 

өк  пелей  алмай сың.  Бізде  жал пақ ше-

ше й  лік,  жағымпаздық,  жал тақтық  кө-

бе йіп  кетті.

– Бүгінгі театр өнері жайлы не 

ай тар  едіңіз?

–  Жалпы, театрды театр жасайтын  

– дра матургия, режиссура, актерлік 

өнер. Осы үш таған үндескенде дұрыс 

шы ғарма туады. Бізде бірақ соның ре-

жиссура жағы нашар. 



– Ол бұрыннан келе жатқан 

кемшілік пе?

– Жоқ. Кезінде Әзербайжан Мәм-

бе тов келген тұста театрдағы ре жис-

сурада үлкен жаңалық болған, ол кісі 

режиссурада төңкеріс жасады. Одақ 

бо йынша қазақ театрын төртінші театр 

дәрежесіне жеткізген болатын.  Театр 

таланттардың үндестігінен құралады. 

Рас, режиссер көп нәрсені жасайды. 

Бі рақ актерда өзінің рөлінің авторы 

бо луы тиіс. Сонда ғана керемет бейне 

туа ды. Кез келген кейіпкердің рөлін 

ой нағанда оның өмір сүрген заманын 

елес тетіп, ойын сезіне білу маңызды. 

Мысалы, актер Абайдың рөлін 

ойнағанда онымен бірге тамақ ішіп, 

өзімен тілдесіп көрмегендіктен, ақын 

өмір сүрген заман туралы көп оқуы 

тиіс, ақынның өлеңдерін оқи отырып, 

оның ішкі жан дүниесін, ойын түсінуі 

керек. Егер актер өзі сомдайтын ке-

йіпкердің тек сыртқы бейнесін, жүрісін 

аудырмай салса, бұл – қоқибайлық. 

Егер дарынды адамға тән басты қа-

сиет не десе, мен намысқойлық дер 

едім. Намыссызды наданға теңеуге 

болады. Намыспен қаруланған актер 

ғана ұлттық өнердің мүддесін, мұ-

ратын көздейді. Талантты биік те тетін 

намыс екінің бірінде жоқ. Абай дың өзі 

«Бәсеке неге озасың деп күндеуің бол-

масын, өзіңді өзің қамшылауың 

болсын» дейді. Патриоттықтың негізі 

– намыс.  Бізде қазір актерлық өнер 

жоқ емес, бар, драматургия да жоқ 

емес, ақсап тұрғаны – режиссура. 

Жақсы актермен серіктес болудың өзі 

бақыт. Режиссердің айтқанына әркез 

бас шұлғи беретін актер шахмат ойы-

нындағы пешкамен тең. Актер өз рө-

лінің авторы болмай, кейіпкер жасауы 

мүмкін емес. Актерға тағылар мін де, 

айтылар сын да көп, өнерпаз болып 

ғұмыр кешу оңай емес. Өнердегі қа-

зақтың азаматтарына айтарым, тәңірі 

сый лаған дарынды өз орнымен пай-

далана білмесек, келешектің алдында 

кешірілмес күнәға қаламыз. Өйткені 

халыққа сенің атақ-даңқ, дақ пыртың 

керек емес, елді текті өнер бас қарады. 

Өзіңді өзің жиі сынамасаң, қажет бол-

са отқа да, суға да түспесең, жақ сы 

актер болу мүмкін емес. 

– Неге біздегі  режиссерлық 

мектеп дамымай қалды?

– Бұрын Одақ болған тұста 

 

Мәскеудің режиссерлық мектебі өте 



күшті еді. Біздің мықты режиссерлар 

сол жерден тәлім алды. Үйреніп 

келгенін өзіміздің театрларға алып 

келді, актерларға берді. Олардың бір-

тін деп көзі кеткен соң ол үрдіс кен же-

леп қалды. Бүгін өнер академиясында 

ре жиссурадан сабақ беріп жүргендер 

не режиссер емес, не тәжірибесі бар 

ма ман емес (кейбірі тіпті театрдың 

ма 


 

ңына да бармаған) кездейсоқ 

адам  дар. Олар балаларға не айтсын? 

Ба  лалар осыдан соң театрға келеді. 

Театр  ларда да  ортадан төмен күлді-

кө меш режиссура. Олар  жас ак тер-

ларға не айтсын? Өз деңгейіндегі бір-

де 


мелерді айтады да қояды. 

То  быр дың  шаңынан  озып  шығатын 

сәй гүлік болмай тұр қазір. 

– Мәдениет  өкілдерінің әлеу-

мет тік нашар қорғалғаны көпші-

лік ке мәлім. Бұл тұрғыда не айтар 

едіңіз?

–  Бұған менің жаным ауырады, ет 

жүрегім езіледі. Қазір актердің қадір- 

қасиеті қалмай барады. Бұрын қазақ 

өнер адамын алақанына салып жү ре-

тін.  Бұрынғы Қалекең, Елекең, Сер ке-

лерді Мұхтар Әуезовтер деңгейлес 

көретін. Біздің елдің байлығы басы 

алтынға пара-пар азаматтарын ұлық-

тауға емес,  тек баюға ғана кетіп жа-

тыр, өнерге аударылатын ақша итке 

сүйек тастағанның ғана кебінде. Егер 

де ертеңін ойлайтын ел билігі өнерге 

көңіл аудармаса, оған үлкен жағдай 

жасамаса, өнер ешқашан өспейді. 

Неге бүгінгі әртістер халтурамен ай-

налысып кетті дейсің, айлығы шай-

лығына жетпегеннен кейін, әрине. 

Әйт 

песе сол таланттың әр жерден 



жыл тыңдай беруі өзіне ұнайды дейсің 

бе? 


– Бүгінгі түсіріліп жатқан кино-

лар ға деген көзқарасыңыз қан-

дай? Жаңа фильмдерге көңіліңіз 

то ла  ма?

– Бұл кезең өзі   экшн жанрының 

өркендеген,  киноның азған-тозған, 

пах-пухқа құрылған уақыты болды. 

Америка одан баяғыда өтіп кетті. 

Біздің жастардың бүгінгі талғамы да 

осы болып тұр. Оларды кинотеатрға 

алып барып «Қыз Жібекті» көрсетші, 

біраздан соң  залдан шығып кетеді. 

Оған басы жоқ, аяғы жоқ фильмдерді 

көрсетсек отыра береді. «Жаужүрек 

мың бала» фильмі сол экшннің аз-

даған тарихы бар нұсқасы. Әйтеуір, 

сол болса да, оның шыққанына қуа-

нып жатырмыз. Ортадан сәл жоғары 

фильм деуге болады, бірақ шедевр 

емес. Үлкен салмақты фильмдерге 

көп қаражат керек.



– Астанада өткен экшн фильм-

дер фестивалінде Тимур Бекмам-

бетов «Астана киноиндустрия 

орта лығына айналады» деген пі-

кірді айтты. Болашақтағы қа зақ-

тың киноиндустриясының ба ғы-

тын қалай болады дер едіңіз? 

Бек мамбетов бізге керек дүниені 

ұсына ала ма?

– Бекмамбетов – экшннің шебері. 

Бірақ ол бізге қажетті  тарихи деректі 

немесе  қазаққа керекті көркем мәні 

бар фильмді түсіріп береді деу қиын. 

Өткенде Тимурмен жолығып қалғанда 

ол: «Сізде киноға тақырып бар ма?» 

– дейді, мен оған: «Тақырып деген 

жетеді, тіпті сен ойлағаннан да көп», 

–  дедім.  Біздің қазақта киноға ма-

териал жетеді. Мұхтар Әуезов,  Ғабит 

Мү сіреповтен тартып, Оралханға де-

йінгі классиктердің бәрінің әңгімелері 

ки ноға сюжет бола алады. Бірақ біз 

қазір заман талабы деп амалсыз экшн 

жанрына жүгініп отырмыз.   Мұндай 

қиындықтан үлкен мемлекеттердің 

бәрі өткен. 



– Біз де өтеміз деп ойлайсыз 

ба?

– Оны енді мен қайдан білейін? 

Франция, Англия, Италия өзінің дәс-

түрін тастамай, бұзбай киноның 

классикалық үлгісін көрсетіп отыр. Бұ-

ларда біздегідей экшн-мекшн де ген-

дер жоқ десе де болады. Бізде еліктеп 

солықтаушылық көп. Телеар на лардың 

барлығы Мәскеудің теле арналарының 

көшірмесі ғана. Толған қайталау ғана. 



– Әртістік, ұстаздықтан бөлек, 

қо лыңызға қалам алып, жазушы-

лық пен де айналысып жүрге ні ңіз-

ден жұрт хабардар. Бірнеше кітап 

шы 

ғардыңыз. Мұны сіздің хоб-

биіңіз дейміз бе?

– Мен жазушы емеспін. Жазуда 

тіп ті шаруам жоқ дер едім. Бірдеме 

түрт сем, ол өзім үшін ғана.  



– Елде өткізіліп жүрген халық-

ара лық кинофестивальдар жайлы 

не айтар едіңіз?

– Халықаралық кинофестиваль 

деген – тек мереке ғана. Ол шара  еш-

кімге кино жасап бермейді. Тек біткен 

фильмдерді көрсетіп, халыққа мереке 

жасайды. Біреулер мұны бүгін «қып-

қызыл шығын» деп жүр.  Онда тұрған 

не бар? Шетелден бәленбай әртіс 

шақыруда тұрған ештеме жоқ, оларды 

да жұрт көрсін, білсін, пікір алмассын, 

ше берлік дәрістерін алсын деп ша қы-

ра ды. Жалпы, халықаралық кинофес-

ти валь дардың мақсаты да осы.  Бізде 

қайта олардың саны өте аз. Ресейдің 

өзінде 40 шақты халықаралық ірілі-

ұсақты кинофестивальдар болып 

тұрады. Ол елді елмен таныстырады, 

өнер алмастырады. Сол жағынан 

алып қарағанда бізге фестивальдар 

ке рек. Шығын деп отыра берсек, қо-

нақ шақырмайық онда!?. Бұл қазақта 

ежелден  бар үрдіс. Театрда бұрын жа-

ңа премьера болса, арты үлкен ме ре-

кеге айналып кететін. Басты рөлге 

шық қан әртістер дастарқан жаятын, 

үлкен әртістер жастарына батасын бе-

ріп, ақ жол тілесетін. Қазіргі жас тар-

дың миына мұндай бір нәрсе жасайын 

деген ой кіріп те шықпайды. Үлкенді 

сый лау үрдісі қалып бара жатыр. Қо-

нақ жай елдің осы мәдениеті жоғал ма-

уы керек. Ол тамақ жеу, ішімдік ішу 

емес. Мұндай қонақжай мінез қазақ-

тар да ғана бар. Немістер бала-шаға-

сы мен мейрамханаға барса, әрқай-

сысы өз тамағының ақысын өздері 

тө лейді.  Бізде ол жабайылық, түк көр-

ме гендік болып есептеледі. Сен бала-

ңа үй алып бересің, машина алып бе-

ресің, әйел алып бересің, тойын 

жа сайсың.  Кейде тіпті күлкілі, шетел-

ден келген біреуді қонаққа шақы ра-

сың ғой үйіңе құрметтеп, солардың 

ішінде қалтасынан ақшасын шығарып, 

«мен ішкен асыма қанша төлеуім ке-

рек?» деп отыратындары болады. 

 

«Ой, мұның бәрі тегін» десең түсін-



бейді. «Бұл қалай сонда? Неге мен 

үшін шығындаласың?» дейді. Сен 

оны мен қоймай, оған кетерде шапан 

кигізіп, сақина сыйлайсың, сөмкесін 

толтырып жібересің. Оны көріп тіптен 

шошиды. Мен оларға түсіндіремін, 

«Са ған мен сыйлық сыйласам, сен сол 

үшін қуа насың, сенің сол қуанғаныңа 

қарап мен қуанамын. Мен мұны 

өзімнің қуануым үшін жасаймын» деп. 

Ол біреуден қорқу,  надандықтан не-

месе жағынғаннан емес. Ол біздің 

дәстүр дің  сондайлығынан. 

Мен өнердің адамымын. Менің 

алаңым, тұғырым, мінберім – сахна. 

Бар ойымды, өнерімді халық қол-

даса, қол соқса, маған одан ар тық 

сый лық тың керегі жоқ. Шапалақтың 

да бір неше түрі бар. Баяғыда Пе тер-

борда К а чалов деген артист көшеде 

ке ле жат қанда, адамдар тұра қалып 

қол со ғады екен. Итальяндық Ма-

ниани қайтыс болып, көшеде алып 

ба 


ра жатқанда, жұрт тұра қалып 

оған қол соққан. Бұл – үлкен сый, 

құр  мет. Өлгенде де сені осылай шы-

ғарып са лып жатса, бұдан артық ба-

қыт жоқ. Бұл ештеңемен баға лан-

бай тын  нәрсе.

 Сұхбаттасқан 

Шолпан ҚАРАЕВА

АЛАШ АЗАМАТЫ

Банк көліктері жалпы 

ережеге бағына ма?

АЛАШ-АҚПАРАТ

Тастанды төрт қыздың 

туыстары іздестірілуде

Екі адам биіктен 

құлап кетті

Тау самалындағы 

оқиғаға қатысы бар 

тоғыз лаңкес жойылды

Осыдан бірнеше күн бұрын 

Шым кент қаласында төрт қызын 

бірдей тастап кеткен ата-ана әлі 

күнге дейін анықталған жоқ. 

Оңтүстік Қазақстан облыстық 

ішкі істер департаменті баспасөз 

қызметінің жетекшісі Салтанат 

Қаракөзованың айтуынша, қыз-

дардың әкесі Алматы қаласында 

бо луы мүмкін. Сондай-ақ ана-

ла 


рының ішімдікке салынып 

кет кені анықталды. Бірақ еке-

уінің де нақты қай қалада екені 

бел гісіз. «Әкелерінің Алматыда 

жұ 

мыс істейтінін қыздардың 



ішін 

дегі үлкені Ақерке айтып 

отыр. Бірақ қаншалықты рас 

еке 


ні беймәлім. Қыздардың 

әке-шешесі ажырасқан болуы 

да әбден мүмкін. Қазіргі таңда 

Шым кент пен Алматы қаласы 

бойынша іздестіру жұмыстары 

жүр гізілуде», – дейді С.Қара кө-

зо ва. Қазір олар балалар ау ру-

ханасында профилактикалық 

тек серістен өтіп жатыр. Егер тас-

танды бүлдіршіндердің ата-ана-

сы бір ай мерзімінде табылмаса, 

олар Оңтүстік Қазақстан об лы-

сын дағы балалар үйіне тап сы-

рылады. 


Естеріңізге сала кетейік, та-

мыздың 14-і күні Шымкент қа-

ласындағы балалар үйінің ау-

ласынан апалы-сіңлілі төрт қыз 

табылған болатын. Ең үлкенінің 

жасы алтыда болса, ең кіші қыз-

дың жасы екіде. Қыздардың 

бірінің қалтасынан ата-ана сы-

ның балаларын асырай алмай-

тыны жайлы жазылған хат та 

табылды. 

Сандуғаш СҰЛТАНҚЫЗЫ

ҚР Төтенше жағдайлар ми-

нистрлігі мамандарының хабар-

лауынша, Жәнібек-Керей хан-

дар мен Ақмешіт көшелерінің 

қиы лысындағы  жаңадан  тұр ғы-

зылып жатқан «АСИ» тұрғын үй 

ке шені нысанында 30 жастағы 

жұ мысшы 8 метр биіктіктен құ-

лап кетті. «БРС-Құрылыс» ЖШС 

кранға жүк байлап тұратын жұ-

мыс шысы алған жарақатынан 

сол жерде қайтыс болды. Дәл 

осы күні Астанадағы өндіріс ны-

сан дарында тағы бір адам биік-

тік тен құлады. Сарыарқа ау да-

нында орналасқан «Қазақстан 

құ бырлы оқшаулау зауыты» се-

ріктестігінің инженері бей 

не-


бақылау қондырғысын орнатып 

жа тып 10 метрлік бағаннан құ-

лап түскен. 22 жастағы жігіт ау-

ру ханада  жатыр.



Болатбек МҰХТАРОВ

Естеріңізде болса, шілденің 

11-і күні Алматы облысының Тау 

самалы кен тінде үлкен жарылыс 

бо лып, қан шама адам қаза тап-

қан еді. Оқиға бол ған жерден 

көп теген оқ-дәрі, қа ру-жарақ, 

жа рылыс заттары та былған бо-

ла тын. Өрт те осы жарыл ғыш 

зат 


тардан кеткен. Ақыры бұл 

оқи  ғаға  қатысты  лаңкестікке 

да  йын далу 

бабы 


бойынша 

қыл 


 

мыстық іс қозғалды. Іс 

шең  бе рінде  жүр гі зілген  же-

дел-іздестіру шаралары жо ға-

рыда аталған саяжайдан осы 

қыл   мысты  жасады  деп  күдік 

кел   тірілген  тұлғаларды  анық-

тайды. Бі рақ лаңкестер бейбіт 

түр де,  оңай шылықпен  берілгісі 

келмейді. Құқық қор  ғау қызмет-

кер лерінің  «бері лің дер»  деген 

ұсы нысына  құлақ  ас пай ды.  Қол-

дағы қаруларымен тұт қын дауға 

келген арнайы бөлімше жа-

сағына қарсы оқ жаудырып, бір 

қыз  меткер  жарақаттанады.  Бас 

про  ку ратура  хабарлағандай, 

құ қық қор ғау органдары ма ңай-

дағы тұр ғын дар зардап шекпеуі 

үшін оларды эва куациялап, қа-

уіп сіз  жерге  кө ші реді.  Сөйтіп, 

лаң кестерді  залал сыз дан ды-

ру бо  йынша операция бас та-

лып кет 


 

кен. Бұл таңғы сағат 

05:30-дар  ша ма сында  болған. 

«Арнайы  опе ра ция  нәтижесінде 

тоғыз лаң кестің кө зі жойылды. 

Қазіргі уа 

қытта олар 

дың кім 


екенін анық тау жұмыстары жүр-

гізіліп жа тыр. Тұрғындар ара-

сында жә  бірленгендер жоқ», – 

деді Бас прокуратураның Медиа 

ор та   лығының  бастығы  Серік 

Мұ қа шев. Мі не, бұл – соңғы бір 

жа  рым  айда  лаң кестікке  қатысты 

бол ған үшінші оқи ға. Бұл жолы 

құ қық  қорғау  ор ган дары  жыл-

дам қимылдап, лаң 

кес 

тердің 


ал дын орап кеткендіктен бо лар, 

опе рация сәтті өтіпті. Оған да 

шү  кір дейміз. Тек алаңдататыны 

– мұндай оқиғалардың елімізде 

соң ғы кездері жиілеп бара жат-

қа ны. 


Салтан СӘКЕН,

Астана

Шымкент қаласындағы балалар үйінің 

ауласына қалдырылған төрт тастанды қыздың 

ата-анасы әлі табылған жоқ. Балалардың сөзіне 

қарағанда, олардың әкесі Алматыда жұмыс 

істейді, ал анасы  маскүнем. Егер туыстары жақын 

арада табылмаса, апалы-сіңлілі Мүсірәлиевалар 

балалар үйіне тапсырылады.

Астананың Есіл ауданындағы құрылыс 

нысанында қайғылы оқиға болды. Кранға жүк 

байлап тұратын жұмысшы 8 метр биіктіктен 

құлап кетіп, жан тапсырды.

Кеше елімізде та ғы бір лаңкестіктің жо лы 

кесілді. Алматы об лысы Қарасай ау да нындағы 

Үлкен Ал маты ауылдық ок ру гінің «Таң» саяжай 

ала бындағы үйлердің бірінен еліміздің құқық 

қорғау органдары қыз меткерлері лаңкестік 

әре кетке қатысы бар деген күдікті тұлғаларды 

анықтады. 

Асанәлі ӘШІМОВ, КСРО және Қазақ КСР халық әртісі, режиссер, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты: 

ДАТ!


ң лауреаты: 

КЕРЕК КЕҢЕС

Менің теориям бойынша, жақсы актерлар ұзақ өмір сүреді, 

өйткені олардың өз өміріне қоса, сахнадағы екінші өмірі бар. Рөлің 

жағымды болса да, жағымсыз болса да, образға кіріп, ынты-

шынтыңмен ойнасаң, денсаулығың үшін пайдалы, өмір сүруге 

құштарлығың оянып, шабыттанасың. Актерларға айтарым, өмі-

рің ді ұзартқың келсе, берілген рөлді жақсылап ойна, жұмысыңа 

әр қашан ынтамен, ыждағатпен қара...

АЛАШҚА АЙТАР ДАТЫМ...

Қазақ өзі Құдайы бар халық қой. Көнбіс, төзімді, таңғы асты 

тәңірден тілеп жататын халық. Бізді ұстап тұрған да осы қасиетіміз. 

Мынандай бір тәмсіл бар: сонау қызыл қырғынның кезінде бір шал 

мен кемпір аштан өлгенде, керегенің артында бір асым ет тұр дейді. 

Көрдіңіз бе, соның өзінде қонақтың сыбағасын сақтап қойған...

«Инкассаторлық көліктер өзге автомашиналар сияқты жол 

қозғалысы ережесіне бағынбайды, олардың өз тәртібі бар» деп 

естідім. Сол рас па?

Нұрдәулет, Ақтөбе

Астана қалалық ішкі істер де-

пар таменті Жол полициясы бас-

қар масы мамандарының түсін ді-

руінше, ҚР Ішкі істер министрлігі 

мен ҚР Ұлттық банкінің Қазақстан 

Рес публикасында автокөліктік ин-

кас 


саторлық тасымалды ұйым-

дастыру жөніндегі нұсқаулығына 

сәй кес, инкассаторлар көлігі жүр-

гізушілерінің тәртібі үнемі қа да-

ғаланып отырады. Бірақ олар Жол 

қозғалысы ережелеріне бағынады. 

Егер инкассаторлық көлік жүр-

гізушілері жол ережесін бұзатын 

бол са, қолданыстағы жол қоз ға-

лысы қатысушыларына ортақ заң-

намаға сәйкес тиісті шаралар қолға 

алы нады.



Бір газеттен «апельсин майы» деген тіркесті 

көзім шалды. Апельсиннен май алына ма? Ол 

қандай зат?

Гауһар НӘБИЕВА, Астана қаласы

Апельсиннен тәтті май алынатыны рас. Жемістің 

қабығы мен жұмсағын қыздырмай, сығымдау әдісімен 

эфир майы өндіріледі. Сары немесе сарғылт түсті, тәтті, 

ерекше иісті майдың 90%-ы көмірсутектерден, әсіресе 

ағзаға пайдалы лимонен, цитраль, деканаль 

заттарынан, алифатия және терпен спирттері 

эфирлерінен тұрады. Ол алкогольсіз сусындар, 

кондитер өнімдері, парфюмерлік және косметикалық 

бұйымдар өндірісіне қолданылады. Апельсин тәтті 

майын, негізінен, Испания, Италия, АҚШ, Мексика, 

Гвинея, Израиль, Бразилия, Қытай елдері өндіреді.

Апельсиннен май алына ма?

Егер дарынды адамға тән 

Егер дарынды адамға тән 

басты қасиет не десе, 

басты қасиет не десе, 

мен намысқойлық дер едім

мен намысқойлық дер едім


№146 (828) 

18.08.2012 жыл, 

сенбі


www.alashainasy.kz

7

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

ФУТБОЛ


ӘЙЕЛДЕР ФУТБОЛЫ

ГАНДБО


Л

Көш басындағы 

шиеленіс

«БИІК» қыздары 

биіктен көрінді

Иә, жігіттер бағындыра алмаған белес-

ті қыздарымыздың бағындыруына тамаша 

мүмкіндік туды. Іріктеу кезеңінде үш ойын 

өткізген аруларымыз үш кездесуде де 

айқын жеңіске қол жеткізді. 

Биыл Қазақстанның намысын Чем-

пион дар лигасында қорғауға шымкенттік 

«БИІК-Қазығұрт» командасы мүмкіндік 

алған. Өткен маусымдағы ел чемпионы 

атанған шымкенттіктер іріктеу кезеңінде 

Сербияның «Спартак Яффа», Эстонияның 

«Пярну» және Болгарияның «НСА» коман-

да ларымен бірге екінші топқа түскен. Бұл 

турнир тамыздың 11-і мен 16-сы ара лы-

ғында Сербияның Градски қаласында өтті.

Естеріңізге сала кетейік, Чемпиондар 

лигасының әйелдер арасындағы дода сы-

ның жүйесі бойынша, іріктеу кезеңінде 

рейтингтері төмен 32 команда сегіз топқа 

бөлініп, келесі кезеңге жолдама алатын 

команданы анықтайды. Сөйтіп, плэй-офф 

кезеңіне әр топтың үздіктері мен екінші 

орын алғандар ішінде жоғары нәтиже көр-

сеткен екі команда шығуы тиіс. Қыз да ры-

мыз жүз пайыздық көрсеткішті көрсетіп, өз 

тобының жеңімпазы атанды.

Бірінші турда қыздарымыз Эстонияның 

«Пярну» командасымен кездесті. Алға-

шын да қыздарымызға қарсы әжеп тәуір 

қарсылық танытқан «Пярну» қыздары 

ойын соңында шаршап қалды. Соны пай-

да ланған қазақстандықтар айналдырған 

жеті минуттың ішінде жауапсыз үш гол 

соғып, эстондықтарды сан соқтырды.

Екінші ойында алаң қожайындарымен 

кездескенбіз. «Спартак Яффа» бірінші 

ойында Болгарияның «НСА» клубын 7:0 

есебімен ойсыратқан. Сондықтан бұл 

ойын қыздарымызға ауыр тиеді деп 

ойлаға н  быз. 

Бірақ 


қорғаныста 

да, 


шабуылда да сауат ты ойнаған жерлес те-

ріміз әр тайм  да бір-бір голдан соғып, алаң 

иелеріне де опық жегізді. Сөйтіп, осы 

ойыннан кейін-ақ Чемпиондар лигасы 

плэй-офф бәсекесінің жолдамасын 

қалталарына бас қан. Бірақ үшінші ойында 

қарап қал мады. Болгария қыздарымен 

кездескен жерлестеріміз «НСА» коман-

дасын 4:0 есебімен ойсырата жеңді. 

Салыс тырмалы түрде айта кетейік, бұл 

ойында қыздарымыз қарсылас қақпасын 

26 рет нысанаға алса, қарсыластар шым-

кенттік қақпашыны тек бес-ақ рет 

мазалапты.

Иә, үш ойында – үш жеңіс. Қарсылас 

қақпасына барлығы тоғыз гол соққан 

аруларымыз өз қақпаларын құлыпта 

ұстады. Жігіттерімізге үлгі боларлықтай 

ерлік көрсетті. Енді плэй-офф бәсекесінде 

де жеңіске жетеді деп үміттенеміз.



Жерлестеріміздің ойындары

«БИІК-Қазығұрт» (Қазақстан) – 

«Пярну» (Эстония) 3:0

Голдар: Литвиненко, 83. Литвиненко, 

86. Литвиненко, 90+3.



«БИІК-Қазығұрт» (Қазақстан) – 

«Спартак Яффа» (Сербия) 2:0

Голдар: Литвиненко, 14. 

«БИІК-Қазығұрт» (Қазақстан) – 

«Пярну» (Эстония) 3:0

Голдар: Литвиненко, 2. Жанатаева, 44. 

Огбиагбева, 90. Кристич, 90+3.



Жерлестеріміз 

жеңіліспен бастады

Бірінші тайм алма-кезек шабуылдармен 

өрбіп, тең аяқталды. Бірақ жергілікті жан-

күйерлердің қолдауына ие болған алаң 

иелері екінші таймда көсілді. Жер лес те-

ріміздің қақпасына қақырата доп соғумен 

болған монтенегролықтар жиыр масыншы 

голдан кейін тіпті жеткізбей, ақыры 11 доп 

айырмашылығымен басым түсті. Есеп – 

26:37.


Енді ертең қыздарымыз Конго Респуб-

ли касының аруларымен кездеседі. Ал 20 

та мызда бізді Қазақстан – Ресей кездесуі 

күтіп тұр.

Естеріңізге сала кетейік, 2010 жылы 

До миникан Республикасында өткен жастар 

ара сындағы әлем чемпионатында Қазақ-

стан қыздары 16-орыннан көрінген бола-

тын.

Асфендияр ЖАНАДІЛ

Кеше Монтенегрода 

гандболдан жастар арасындағы 

әлем чемпионаты басталды. 

Бірінші турда алаң иелерімен 

кездескен аруларымыз тартысты 

өткен кездесуде жеңіліп қалды.

Біріншіліктің көмбесі көріне 

бастаған сайын футболдан 

Қазақстан чемпионатының 

бірінші лигасында да тартыс 

күшейіп келеді. Премьер-

лигаға берілер екі жолдамадан 

16 команданың 14-інде де 

теориялық мүмкіндік бар.

Футболдан Чемпиондар 

лигасында өнер көрсетіп 

жатқан қыздарымыз 

желпіндіруде. Іріктеу 

кезеңінен сүрінбей өткен 

аруларымыз Чемпиондар 

лигасының плэй-офф 

кезеңіне жолдама алды. 

Енді негізгі кезеңге өтуге 

де керемет мүмкіндік туып 

тұр.

 

ДОДА



Футболдан премьер-лига 

командалары арасындағы ел 

біріншілігі мәресіне жақындап 

келеді. Келесі жылы үздіктер 

қатарында қалуға әрбір ұжым 

күш салуда. Олардың 

қатарында Қызылорданың 

«Қайсары» да бар. 

Жерлестеріміз биылғы доп 

додасын сәтсіз бастады. Сол 

себепті біздің клубқа жоғары 

орындардың бірінен көріну 

қиынға соғары анық. Алға 

қойған мақсат – өткен жылғы 

көрсеткіштен тәуір нәтижеге 

қол жеткізу. Оған мүмкіндік 

те жоқ емес. Осы орайда 

«Қайсардың» бас бапкері 

Владимир Никитенконың ойы 

қандай? Сұхбат барысында 

бас бапкерге жергілікті 

жанкүйерлер қауымының 

көкейінде жүрген сауалдарды 

қойған едік. 

– Владимир Андреевич, «Қайсарға» 

қайта келуіңізге не себеп болды?

– Сәуір айының алғашқы күндерінде 

маған Қызылорда облысы әкімінің орын-

басары Нұрлан Тельманұлы Ұранхаев 

теле фон шалды. Ұсыныс жасағаннан кейін 

Қызылордаға арнайы келдім. Команда 

жағдайы тым ауыр еді. Бес ойыннан кейін 

бес жеңіліс кімге оңай соқсын?! Ұпай 

жоқтығы салдарынан турнир кестесінде 

көш соңында тұрды. Облыстың спорт және 

фут бол саласындағы басшыларымен жүз-

дестім. Кездесу барысында «Қайсарды» 

қиындықтан алып шығуға байланысты 

ойлар айтылып, бұл мақсатта арнайы жос-

пар жасалды. Облыс басшысы спорт жана-

шы ры екенін жақсы білетінмін. Сондықтан 

өз көмегімді көрсету үшін тағы бір мәрте 

Қызылордаға аяңдағаным бар.



– Бұл – сіздің Қызылорда клубына 

екінші мәрте бапкерлікке келуіңіз. Төрт 

жыл бұрын «Қайсарда» жұлдыздар 

саны аз болғанымен, бірінші айналым 

бойы көш тізгінін ешкімге берген жоқ. 

Доп додасы мәреге жеткенде команда 

өз тарихындағы үздік көрсеткіш сана-

латын 4-орынға табан тіреген еді...

– Ол кездегі жағдаймен бүгінгіні салыс-

СЕНБІ КҮНГІ СҰХБ

А

Т



Қызылорда стадионының сапасы сын көтермейді

тыруға болмайды. Сол жылы команда 

алдына сондай мақсат қойды. Ал биыл 

бірін шілік басынан-ақ көш соңында қалған 

ұжымнан ондай нәтиже күту – мүмкін емес 

жағдай. Дегенмен біз қол қусырып қарап 

қалмаймыз. Турнир кестесінде неғұрлым 

биік ке көтерілуді алдымызға мақсат етіп 

қойдық.

– Төрт жыл бұрын «Қайсардың» 

негізгі құрамында жергілікті футбол-

шы лар басым болды. Қазір де солай 

етуге мүмкіндік бар ма?

– Уақыт бір орында тұрмайды. Ол ке-

зең де футбол деңгейі басқаша еді. Жер-

гілікті жастардан мықты ұжым жинай ал-

дық. Кейбір шептер бойынша сырттан 

ойын шы шақырдық. Ойымыз жүзеге асты, 

қажетті нәтижеге қол жеткіздік. Қазір олай 

емес. Біріншілік деңгейі айтарлықтай өсті, 

«Қай сарды» да сол уақытпен салыстыра 

алмай сың. Шыны керек, бүгінгі таңда жер-

гілікті соңғы буын өкілдері ондай талап 

үде сінен шығуға дайын емес. Әлбетте, 

олар дың қатарында болашағы зор фут-

болшылар бар. Әйтсе де аталған жастарды 

негіз гі құрамға қосуға әлі ертерек. Өйткені 

қазір бізде әр ойынның маңызы артып тұр. 

СПОРТ-САРАП

Балуанның бабын бапкерден артық кім білер?

 55 келі

Дәулет Ниязбеков өз деңгейінде кү-

ресті. Қола медаль үшін белдескен қар сы-

ласында әлем чемпионатының екі алтыны 

бар. Демек, тәжірибесі енді толысып келе 

жат қан Дәулет үшін бұл Олимпиада үлкен 

мектеп болды. Қарсыласы денесін майлап 

шықты деген әңгімелерді айтпай-ақ қоюға 

бола ды. Себебі Дәулеттің таза жеңілгені 

рас. Қарсыласы өзіне қарағанда өте қару-

лы әрі епті. Дәулетке шеберлік жетіскен 

жоқ.


60 келі

Дәурен Жұмағазиевке ешқандай өк-

пем жоқ. Жеребе оңай түспеді оған. Өз 

тобын дағы қарсыластарының бәрі «сен 

тұр, мен атайындар» еді. Бұл салмақта 

қола жүлде алған үнді балуанын мысалға 

алып жатқандар көп. Бірақ бір нәрсені 

дұрыс түсінейік. Иә, Дәурен жеңіліп қалған 

иран дықты үнді балуаны тізерлетті. Әйт-

кен 


мен үнді балуаны да орта жолдан 

қосыла салған адам емес. Оның жасы 30-

дан асып барады. Түрлі сынақтан өтіп, 

тәжірибесі толысқан спортшы. Сондықтан 

оның екі бірдей жұбаныш белдесуінде 

және қола үшін күресте жеңіп кеткенінен 

сенсация іздеудің қажеті жоқ. 

66 келі

Құлақ тістегіш Сушил Кумар жазасыз 

қалғаны үшін жанкүйерлердің өкпелі еке-

нін білемін. Осы белдесуге мен Ақ жүрек тің 

жеке бапкері мен Руслан Өмірәлиевті 

шығардым да, өзім басқа мәселелермен 

айналысып жүрдім. Кейін Ақжүректі алып 

шыққан екі бапкер Сушилдің қалай құлақ 

тістегенін дұрыс көрмегенін айтады.

Теледидар алдындағы барша жанкүйер 

үшін бұл анық көрінеді. Себебі оны әр 

қырынан түсіріп жатыр. Ал бапкерлер 

арқа сын беріп, айқасып жатқан балуан-

дарды дұрыс байқай алмаған. Бұл жерде 

бас қазы бәрін көріп тұрып, көргісі келме-

ген сияқты. Кейін дереу шағым жазып, FILA 

басшысы қабылдамаған соң, Олимпиада 

комитетіне дейін шағым түсіргенбіз. Бірақ 

уақыты өтіп кетті деп, қабылдамай қойды. 

Оның үстіне сол кезеңде Ақжүрек жеңіп 

жатқанын да ұмытпау керек. Егер біздің 

тараптан кінәрат тауып, аяқтан шалғысы 

келсе, ұпайымызды оп-оңай шегере салар 

еді.


74 келі

74 келі салмақ дәрежесінде Абдул ха-

ким Шәпиев сынға түсті. Шыны керек, 

Шәпиевтен өте көп үміттеніп едім. Өйткені 

оның тобына түскен балуандар аса әлеуетті 

емес болатын. Венгр жігітін екі рет жеңіп 

алған. Бірақ қалай екенін айтып түсіндіре 

алмаймын. Абдулхаким Олимпиадада 

білгенінен жаңылды.

84 келі

Ермек Байдуашевтің жағдайы да Шә-

пиев 

ке ұқсас болды. Шынын айтсам, 



Ермекте күреске қажеттінің бәрі де бар. 

Ұлт тық құраманың ардагері, жігіттердің 

ішіндегі ең жасы үлкені де – сол. Күш деген 

жетеді. Бірақ соны дұрыс пайдалана алма-

ды. Бір сөзбен айтқанда, 74 және 84 келі 

салмақ дәрежелеріндегі балуандарымыз 

көңі лімнен шықпады, үмітті ақтамады.

120 келі

Дәулет Шабанбайдың қола жүлде 

алатын мүмкіндігі өте мол еді. Ол кілемде 

біздің айтқанымызды естімей кетті. «Тура 

екінші кезеңдегідей әрекет ет! Онымен 

қоян-қолтық ұрысқа барма!» – деп ай ғай-

лап отырдық. Бірақ Дәулет оны естімепті. 

Бұл жерде Дәулетке халықаралық тәжірибе 

жетпей қалды. Әйтпесе Шабанбай тұман-

ды Альбион төрінде жеңіс тұғырынан 

көрінуге лайық балуан еді.

Міне, әр салмақты жіпке тізгендей, 

жеке-жеке талдап берген бас бапкердің 

айтқандары – осы. Алда спорттың өзге 

түр леріндегі мамандарымыздың да тал-

дауларын жариялап отырамыз.



Ақбота ШӨКЕНБАЙ

Лондон Олимпиадасының шығыны қанша?



Жақында Ресейдің бір агенттігі халық арасында сауалнама жүргізіп, Лондон 

Олимпиадасына қатысқан спортшылардан ТМД-ның ең сұлу аруларының 

рейтингін жасапты. Бұл рейтингтен Қазақстан арулары көріне алды ма?

Айнұр ӘСПЕНБЕТОВА, Қарағанды қаласы

Лондон Олимпиадасы аяқтала салы сы-

мен NewsEffector мониторингтік агент тігімен 

бір лескен «Интеграция» қоғамдық қоры 

осы дү бір лі додаға қатысқан арулардың 

ішінен ТМД-ның ең сұлу, ең көрікті спортшы 

қыз да рының рейтингін жасаған болатын. 

Қазақ стан, Ресей, Белоруссия, Молдова, 

Армения, Әзір 

бай 


жан, Өзбекстан және 

Қырғызстан елде 

рінен 17 200 адамды 

сауалнамаға тарт қан олар ТМД-ның ең сұлу 

10 аруын анық та ды. Олар дың ара сын-

да Қазақстан спортшысы да бар.

1-орынға ресейлік көркем гим насшы 

Каролина Севастьянова орна лас са, 2-орын 

тағы ресейлік Ксения Вдо ви наға бұйырған. 

Үшінші және төртінші орын дарда – Ресей 

сұлулары. Теннисші Мария Ша  рапова мен 

сырықпен секіруде қола жүл дегер атанған 

Елена Исинбаева сәй кесінше үшінші және 

төртінші орындарды бөліс кен. Ал Қазақстан 

аруы, көркем гим нас шы мыз Анна Алябьева 

үздік бестіктен көрінді.



«Лондонда өткен дүбірлі дода шығыны көп Олимпиадалардың бірі 

болыпты» дегенді естіп қалдым. Сонда Олимпиаданы ұйымдастыруға 

Ұлыбритания үкіметі қанша қаржы жұмсаған?

Мая ӘШІРБАЕВА, Тараз қаласы

Иә, бұл доданың спорттық жетістіктер мен 

медальдардан бөлек, ел есінде ең шығыны 

көп Олимпиадалардың бірі болып мәңгіге 

қалары анық. «Вашингтон пост» газетінің есеп-

 теуі  бойынша,  Лондон  Олим пиа да сы ның 

барлық шығыны 14,4 млрд дол лар ды құрап-

ты. Рас, алғашында ұйым дас ты рушылар мұн-

ша қаржы жұмсалады деп әсте жос пар ла -

маған. 


Шетелдік 

сарап шы лар дың 

мә лім   деуін ше,  Лондон  додасының  шығыны 

бас тап  қы жоспардан үш есеге асып кеткен. Де-

ген мен  демеушілерден,  теле транс ля ция лар-

дан, би лет сатылымдарынан бұл қар жының 

біраз бөлігі қайтарылуы тиіс деп кү ті лу де.

Алайда бұл ең қымбат Олимпиада емес. 

2004 жылғы Афины дүбірлі додасының 

ұйымдастырылуына шамамен 15 млрд АҚШ 

доллары жұмсалған болатын. Ал ең қымбат 

Олимпиада ретінде 2008 жылғы Бейжің 

бәсекесі тіркеліп тұр. «Вашингтон пост» газеті 

таратқан деректерге сүйенсек, қытайлар бұл 

додаға 40 млрд АҚШ доллары көлемінде 

қаржы жұмсаған екен. Бұл өзіндік рекорд әлі 

талай жыл қаймағы бұзылмаған күйде 

тұратынына ешкім де шүбә келтірмейді. 

Бірақ,  халықаралық  са рап  шылардың  пікі-

рінше, қытайлықтар спорт тық инфра құ ры-

лымдары  дамы ма ған дық тан  осыншама 

қаржысын сарп еткен көрінеді.

Ал төртжылдықтың дүбірлі додасын 

ұйым дастыруға аз қаржы жұмсалған Олим-

пиадалардың бірі ретінде 1980 жылғы 

Мәскеу додасы тіркеліп тұр. Сол Олим пиа-

даға 2 млрд доллардай жұмсалған кө рінеді. 

Ал өз шығынын толық ақтаған Олим пиада 

ретінде 1984 жылғы Лос-Анджелес Олим-

пиадасы тіркеліп тұр. Дүбірлі доданы ұйым-

дастыруға небәрі 546 млн доллар жұмсаған 

америкалық  ұйымдас ты ру шылар  220  млн 

доллар таза пайда тапқан екен. 

– Мен Қызылордаға алғаш келгенде 

команданың биыл қорғанысқа көбірек 

көңіл бөлгенін байқадым. Шабуыл шебіне 

одан кейін барып қана назар аударылады 

екен. Бұл шептегі ойыншылар санаулы 

болды. Кейбірі жарақат алып қалған. Сол 

себепті мен алғашқы айналымнан кейін 

ортаңғы бөлікті нығайтуға көңіл бөлдім, 

яғни қажетті сәттерде шабуылға күш бере-

тін жартылай қорғанысты күшейттім. 

Тыңнан қосылған футболшылардың кейбі-

рі алаңның қай шебінде де жоғары дең-

гейде шеберлік таныта алады. 



– Ғани Мұратбаев атындағы орта-

лық стадион алаңының сапасы сын 

көтер 

мей тұрғаны жасырын емес. 

Оның ойын деңгейіне әсері қан ша-

лықты деп ойлайсыз?

– Сөзіңіздің жаны бар, жасыл алаң 

доп 

ты дұрыс тебуге кедергі келтіреді. 



Оның сапасы футболшының ойлағанын 

орындауға, командалық жүйелі ойын көр-

сетуге кері әсерін тигізеді. 2008 жылы 

алаң 


ның сапасы өте жақсы болатын. 

Небәрі үш жылдың ішінде қалайша мұндай 

күйге түсіп қалғаны – мен үшін жұмбақ. 

Бізге келген өзге ұжымдар да алаңның 

сапасы жайында сын айтып кетіп жатыр. 

Шеберлігі шыңдалған кез келген ойыншы 

да бұл жерде өз ойлағанын орындай 

алмайды. Ал түсіне білген адамға алаң 

дегеніңіз – футболшыға бутсы мен доп 

секілді өте қажет дүние. 



– Келер жылдан бастап біздің елі-

міздің футболы күз-көктем жүйесіне 

көшуді көздеп отыр. Оған көз қа ра-

сыңыз қалай?

– Мен бұл ұсынысқа дұрыс қараймын. 

Ол біздің футболды жаңа деңгейге көтеруі 

тиіс. Әрине, осы мақсатта әрбір клуб ста-

дио нын, жабық манежі секілді инф ра құ-

рылымын жақсартуға ұмтылады. Сондай-

ақ команда құрамын дұрыс жасақтауға 

сеп тігін тигізеді. Алдыңғы қатарлы елдер-

дің доп додасына көңіл бөлсеңіз, оған 

көзіңіз анық жетеді. Біз осы арқылы транс-

ферлік маусым басталған шақта өте тәжі-

рибелі футболшыларды тартуға мүмкіндік 

аламыз. Сонымен қатар біздің біріншілікте 

көңілден шығып жүрген жастарымыздың 

бедел ді бәсекелерде бақ сынауына жол 

ашы лады. 



– Әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан Әділжан ҮМБЕТ

Еркін күрестен Лондон 

Олимпиадасына толық 

құрамда барған Қазақстан 

құрамасының қоржынында 

кем дегенде үш қола медаль 

болуы әбден мүмкін еді. Егер 

екі Дәулет Олимпиаданың 

қоласы үшін күресте 

жеңіліп қалмағанда... Рио 

де Жанейро Олимпиадасы 

басталғанға дейін біз 

Ақжүрек Таңатаровтың 

қола медалін көңілге 

жұбаныш ете тұрамыз. 

Ал ұлттық құраманың бас 

бапкері Алтай Танабаев 

Ақжүректен басқалары неге 

үмітті ақтамағанын былай 

түсіндіреді.

 Әу баста Семейдің «Спартагы» көш ба-

сын ешкімге бермей келе жатқан. Тіпті 

«пре мьер-лигадағы бір орын «Спартактікі» 

деп семейліктерді құттықтап үлгергендер 

де болды. Алайда турнирдің ортасына кел-

генде «Спартактан» әл кетті. Ойыны жүр-

мей, жеңілістері де көбейіп кетті. Осыны 

пайдаланған елорданың «Астана-1964» 

клубы бірден тізгінді қолына алып, көш 

басы 

на шықты. Дегенмен соңғы турда 



«Астана-1964» күтпеген жерден өз 

алаңында Теміртаудың «Болат» клубымен 

тең түсіп, көш басындағы орнынан айы ры-

лып қалды. Шымкентте жергілікті «Қы-

ранды» 2:0 есебімен тізе бүктірген Алматы 

облысының «Іле-Сәулет» командасы елор-

далықтармен ұпайлары теңескенімен, 

қосымша көрсеткіштер бойынша алға 

шықты. Көшбасшылардан екі ұпайға артта 

тұрған «Спартак» – үздік үштікте. Төртінші 

орын ға шығыстың тағы бір командасы – 

«Восток» орналасты. Ал командасының 

жартысын Бразилиядан тәлім алып келген 

жігіттер құрайтын «Бәйтерек» 5-орынға 

орналасты. Дегенмен бірінші лиганың 

аяқталуына әлі 11 тур бар екенін ескерсек, 

турнир кестесіне кез келген сәтте өзгерістер 

енуі ғажап емес. Тек соңғы орындарда 

қалып, бәсекелестерін тым ұзатып алған 

Шымкенттің «БИІК» клубы мен Алматының 

ЦСКА-сы ғана сол биіктен ары көтеріле 

алмайтын шығар. 



19-тур

«Спартак» (Семей) —

БИІК (Шымкент) 3:1

Голдар: Дәулетханов, 4. Деркач, 53. 

Казиев, 87-пен. — Қалдыбай, 70.



«Восток» (Өскемен) —

ЦСКА (Алматы) 3:0

Голдар: Кекер, 49. Зуев, 51. 

Оразбахтин, 68.

Ойынның 81-минутында – Жақсы лы-

қов (Ц), 90-минутында Сауранбаев (Ц) 

алаңнан қуылды. 

«Ақтөбе-Жас» — «Қызылжар» 0:3

Голдар: Мульдинов, 18. Дели, 40. 

Кошкин, 53.

Ойынның 72-минутында Түймебаев 

(А) пенальти орындай алмады.



«Каспий» (Ақтау) 

«Бәйтерек» (Астана) 0:0

«Екібастұз» — «Ақ бұлақ» 1:1

Голдар: Бегалин, 87 — Пурышкин, 15-

пен.


«Астана-1964» —

«Болат АМТ» (Теміртау) 0:0

«Қыран» (Шымкент) —

«Іле-Сәулет» (Алматы облысы) 0:2

Голдар: Бекмұхаев, 30-пен. Нави, 43.

«Лашын» (Жамбыл облысы) —

«Қайрат Академия» (Алматы) 2:2

Голдар: Анарметов, 48. Анарметов, 57 

– Кенжалиев, 37-өз қақпасына. Әліпбеков, 

45.

Ойынның 39-минутында Утробин (Қ) 



алаңнан қуылды.

Владимир НИКИТЕНКО, «Қайсар» футбол клубының бас бапкері: 

Команда құрамын бірден 

жасар туға болмайды. Бұл – 

келешектің еншісіндегі шаруа. 

Кезінде Байжанов, Жүніс бе-

ков, Тәжім бетовтер «Қай сар-

ды» өрге сүйрей білді. Бүгінде 

олардың орнын баса ала тын 

жастар, өкінішке қарай, әлі 

шыға қойған жоқ. Бұрынғы 

құрамнан  Сыз ды қов,  Балтаев, 

Тағыберген, Молдақараев 

сынды жергілікті түлектер бар. 

– Сізді қосалқы құрам-

ның ойыны мен жаттығу 

жиынынан жиі көреміз. 

Жергілікті жастардан кім-

дер дің шеберлігін баға лар 

едіңіз?

– Қуаныштысы, Қызыл ор-

дада талантты жастар көп. Тек 

біреу ғана емес, бір 

неше 

футболшыдан үлкен үміт 



күтемін. Қабілеті зор жігіттерді 

негізгі құрам 

мен бірге жат-

тығуға шақырамын. Бірін ші лік 

барысында жолдастық кездесу 

өткізуге уақыт болмайды. 

Сондықтан әзірге олар 

дың 


деңгейін толық таразыға тарта алмай 

жүрмін. Алдағы уақытта дарынды ұлан-

дар ды табуға көңіл бөлеміз.

– Биылғы біріншілікте біздің клуб 

көшбасшылармен терезесі тең ойын 

көрсетіп, кейбірінен басым түсті. 

Деген мен орта деңгейдегі ұжымдарға 

кейде есе жіберіп қойып жүрміз. Оның 

сыры неде деп ойлайсыз?

– Қазір премьер-лигада әлсіз 

командалар мүлдем жоқ. Әрбірі – жоғары 

нәтижеге қол жеткізуге қабілетті 

командалар. Иә, бірқатар ұжым жыл ма-

жыл алдына үлкен мақсат қойып келеді. 

Олар негізінен жеңіске жетуге бар күшін 

салуда. Ендігі бірі көшбасшы ұжымдармен 

тең дәрежеде ойын көрсетіп, жанкүйер 

сенімінен шығуды мақсат тұта ды. Біздің 

команда соңғыларының қата рына жатады. 

«Қайсар» қарсыластарының ешқай сысын 

мықты немесе әлсіз деп бөліп-жарып 

қарамайды.



– Екінші айналымда жаңадан 

келген футболшылар қазірдің өзінде 

жанкүйер сенімінен шыға бастады. 

Олардың барлығы қарсыластар қақ-

па сына бір-екі доптан соғып үлгерді...

Орын Команда Ойын Жеңіс

Тең 

ойын

Ұтылыс Доптар Ұпай

1

«БИІК-



Қазығұрт»

3

3



0

0

9-0



9

2

«Спартак 



Яффа»

3

2



0

1

8-2



6

3

«НСА»



3

1

0



2

2-11


3

4

«Пярну»



3

0

0



3

0-6


0

Әзиз ЖҰМАДІЛ

 Анна – ТМД сұлуларының қатарында



№146 (828) 

18.08.2012 жыл, 

сенбі


www.alashainasy.kz

8

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

№146 (828) 



18.08.2012 жыл, 

сенбі


www.alashainasy.kz

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

8

ДУМАН


Ке

зекшi  ред

ак

тор – Әзиз ОР



А

ЗБ

АЕВ



Республикалық

қоғамдық-саяси 

ақпараттық газет

Бас редактор  – Серiк ЖАНБОЛАТ 

Мұратқали ДҮЙСЕНБАЕВ 

Бас ред


ак

тордың бiрiншi орынб

ас

ары


Дархан БЕЙСЕНБЕКҰЛЫ 

Бас ред


ак

тордың орынб

ас

ары


Айдын ҚАБ

А – ж


ау

апты х


атшы

Талға


т КIРШIБ

А

ЕВ  – 



ж

ау

апты х



атшының орынб

ас

ары



Нұрлыб

ай ИТЕКБ


АЕВ  – 

те

х.ред



ак

тор


Күләш НАҚЫПОВ

А

 – 



аға к

оррек


тор, т

ел.: 


388-80-76

Газе


т 2008 жылдың 17 қар

ашасынд


а ҚР Мәдение

т және ақпар

ат 

 

минис



трлiгiнде тiрк

елiп, бұқар

алық ақпар

ат құр


алын есепк

е қою 


тур

алы №9650-Г  к

уәлiгi берiлг

ен.


Ред

акция авт

орлар мақаласы мен ж

арнама мазмұнына ж

ау

ап

 



бермейдi.

Авт


орлар қо

лж

азб



асы өңде

лмейдi және к

ерi қайт

арылмайды.

Көлемi екi к

омпью


терлiк бе

тт

ен (14 к



ег

ль) ас


атын ма

териалд


ар

 

қабылд



анб

айды.


«Алаш айнасынд

а» ж


арияланған ма

териалд


ар мен с

уре


тт

ердi


 

көшiрiп немесе өңдеп б

ас

у үшiн ред



акцияның ж

азб


аша рұқс

аты


 

алынып, г

азе

тк

е сiлт



еме ж

ас

алуы мiнде



ттi.

Құрылтайшысы және меншiк иесi 

– «ТОЛҒАУ» ЖШС

Директор –  

Александр Филимонович АН

Алма


ты  қаласы «Дәуiр» РПБК ЖШС 

Қалд


аяқов көшесi, 17-үй. Т

ел.: 


8 

(727) 273-12-04, 273-12-54

Тапсырыс – №1595

Ас

тана  қаласы «А



ст

ана-По


лигр

афия»,


Бр

усиловский көшесi, 87-үй. Т

ел.: 

8 

(7172) 37-05-59

Тапсырыс – №1503

Бағасы  к

елiсiмдi


Таралымы – 10 000 дана

Газе


т сейсенбi, сәрсенбi, бейсенбi, жұма, сенбi күндерi шығады.

«А

лаш



 айнасы

» г


аз

ет



е ж

азы


лу

 ин


де

кс

i: 6



42

59

Ре



да

кц

ияның



 м

ек

ен



жайы

Ал



ма

ты

 қ



ал

ас

ы,05



005

1,

 Б



ег

ал

ин



 кө

ш

ес



і, 1

48

/1 А



e-

m

ail



inf

o

@

a

lashainas

y.

kz

Бөлiм редакторлары:

Құб


аш МЕҢДIҒА

ЛИЕВ – с


аяси бюро, т

ел.: 


388-80-72

Берiк ӘШIМОВ – нарық, т

ел.: 

388-80-69

Қалд


ар КӨМЕКБ

АЕВ – қоғам, т

ел.:

 388-80-65

Алма


т ИСӘДIЛ – өрк

ение


т, т

ел.: 


388-80-64

Нұрғазы СА

САЕВ – дод

а (спор


т), т

ел.: 


388-80-74

Бо

ла



тбек МҰХТ

АРОВ – ж


аңалықт

ар, т


ел.: 

388-80-68

Дәурен ҚҰДАЙБЕРГЕН – меншiк

тi 

тiлшiлер қосыны, т



ел.: 

388-80-62

Тар


ат

у қызме


тi 

(бөлшек


теп с

ат

у және ж



азылу)

 

те



л.: 

8 (727) 388-80-88

Ж

арнама бөлімі



те

л.: 


8 (727) 388-81-00 8 (727) 380-41-78

e-

m



ail



alikulova.a@orangepoint.kz



Қабылдау бөлмесі: 8(727)388-80-60, факс: 8(727)388-80-61

Астана бюросы:

Мек


енж

айы: Сейфу

ллин көшесi, 31, офис 414«б»

Те

л.



: 8 (7172)  54-27-31

E-mail: aa_as

tana@mail.ru

Айбын ШАҒА

ЛАҚОВ – 

Аста


на

 б

ю



росының ж

ет

екшiсi 



Салт

ан СӘКЕН – тiлшi

Қана

т Т


ОҚАБ

АЕВ – тілші

Арман А

СҚАРОВ – тілші



1

2

3



4

5

6



7

8

9



10

11

12



13

14

15



16

17

21



22

23

24



25

26

27



28

29 


30

31

18



19

20

Тамыз 2012

Ср

Бс

Жм



Сн

Жк

Дс



Сс

Ср

Бс



Жм

Сн

Жк



Дс

Сс

Ср



Бс

Жм

Сн



Жк

Дс

Сс



Ср

Бс

Жм



Сн

Жк

Дс



Сс

Ср

Бс



Жм

06,01

13,49

19,51

Аймақтағы тiлшiлер:

Атыр


ау – Бақытгүл Б

АБ

АШ, т



ел.: 87015533653

Қ

ар



ағ

ан

ды



 –

 Қ

ыз



ға

лд

ақ



 А

ЙТ

Ж



АН

О

ВА



, т

ел.: 


87014901976

Ж

амбыл – Гүлж



ан КӨШЕРОВ

А, т


ел.: 8701 7711648

Қызылж


ар – Ерб

ақыт АМАНТ

АЙ, т

ел.: 8 705 4418255



Қызылорд

а – Әділж

ан ҮМБЕ

Т, т


ел.: 8777 7054466

Өск


емен – А

зама


т ҚА

СЫМ, т


ел.: 8777 3554114

Шымк


ент – Шадияр МО

ЛДАБЕК, т

ел.: 8705 9877799

Ор

ал – Т



оқт

ар КЕНЖЕҒА

ЛИЕВ, т

ел.: 87756720806



Ауа райы

Тамыздың 18-і

Алаштың атаулы күні

 Қазақстан Республикасы Шекара әскерінің құрылған күні. 1992 

жылғы 18 тамыздағы Елбасы Жарлығына сәйкес, Шығыс шекара 

округі негізінде Қазақстан Республикасы Шекара әскері құрылды.

 20 жыл бұрын (1992) Бельгия Корольдығы мен Қазақстан 

Республикасы арасында дипломатиялық қарым-қатынас 

орнатылды. 

 19 жыл бұрын (1993) Швейцарияның Локарно қаласында өткен 

кинофорумда Ермек Шынарбаевтың «Сұрғылт үш бұрышты орын» 

фильмі «Алтын қабылан» жүлдесін жеңіп алды.

 Жеті жыл бұрын (2005) Алматыда «Қазшах» атты төрт адамға 

арналған шахмат ойынының таныстырылымы болды. «Қазшах» – 

қазақстандық дизайнер Азат Байсеркеев  ойлап шығарған 

шахматтың жаңа бiр түрi.



Туған күн иелері:

Марат Бітімбаев

 (1940) – тау-кен инженері, техника ғылымының 

докторы, профессор, ҚР Минералдық ресурстар академиясының 

және Халықаралық минералдық ресурстар академиясының 

академигі;

Абай Сағитов 

(1945) – биология ғылымының докторы, академик, 

профессор;

Мәмбет Қойгелді

 (1948) – Қазақстан тарихшылары қауымдасты-

ғының президенті, тарих ғылымының докторы, профессор, 

Әлеуметтік ғылымдар академиясының мүшесі;



Қайрат Смағұлов 

(1951) – ҚР Табиғи монополияларды реттеу 

агенттігінің Астана қаласы бойынша департаментінің директоры;

Бақытжан Жұмағұлов

 (1953) – ҚР білім және ғылым министрі, техника 

ғылымының докторы, профессор, академик;

Қанат Өскенов

 (1961) –  Алматы қалалық мәслихатының депутаты;



Әлібек Мейірманов

 (1979) – Қостанай облысы Сарыкөл ауданының 

прокуроры.

Тамыздың 19-ы

Алаштың атаулы күні

 1741 жылы Абылай хан ойрат шабуылын тойтарып, Жоңғардың ішкі 

аймақтарына жорыққа шықты.

 20 жыл бұрын (1992) Қазақстан Республикасы Бүкіләлемдік денсаулық 

сақтау ұйымына 180-інші мемлекет болып кірді.

 14 жыл бұрын (1998) Алматыда композитор, Қазақстанның Халық әртісі 

Шәмші Қалдаяқов тұрған үйге ескерткіш тақта орнатылды.

 Сегіз жыл бұрын (2004) Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің 

депутаттары «Туған жер» республикалық қоғамдық бірлестігін құрды.

 Бүкіләлемдік гуманитарлық көмек күні. БҰҰ Бас Ассамблеясы 2008 жылғы 

11 желтоқсандағы арнайы қарарымен жариялаған.

Туған күн иелері:

Бексұлтан Тұтқышев

 (1948) – ҚР Президенті жанындағы әйелдер істері және 

отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия мүшесі, 

медицина ғылымының кандидаты; 



Аманжол Зейнуллин

 (1949) – Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының 

депутаты, ауыл шаруашылығы ғылымының кандидаты, доцент;

Сайран Бұқанов

 (1950) – «Қаркен» ЖШС директоры, Қазақстанның Еңбек  

Ері;

Ағымсалы Дүзелханов 

(1951) – суретші, Қазақстанның еңбек сіңірген өнер 

қайраткері, Қазақстанның ұлттық ақшасы – теңгені безендірушілердің бірі;

Райса Өскенбаева

 (1953) – техника ғылымының докторы, профессор;



Кенжебай Сәтжан

 (1955) – «Kazakhstan Engineering» ҰК басқарушы директоры;



Ескендір Жанайдаров 

(1958) – заң ғылымының докторы, профессор;



Елубай Әбілов

 (1962) – Маңғыстау облысы Мұнайлы ауданының әкімі; 



Нұрбибі Наурызбаева 

(1963) – «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ 

банкі» АҚ басқармасының төрайымы;

Динара Құлыбаева 

(1967) – «Нұрсұлтан Назарбаевтың Білім қоры» 

қоғамдық қорының директоры, «ҚБТУ» АҚ директорлар кеңесінің төрайымы;

Нұржан Пірметов 

(1982) – «Nur-Trade Ltd» ЖШС директоры.



Тамыздың 20-сы

Алаштың атаулы күні

 76 жыл бұрын (1931-2007) Қазақстан Республикасы Білім және ғылым 

министрлігі Қаныш Сәтбаев атындағы Геология ғылымдары институтының аға 

ғылыми қызметкері, геология-минералогия ғылымдарының докторы Сәтбаева 

Мейіз Қанышқызы дүниеге келді.

 13 жыл бұрын (1999) Астанада «Қазақтардың тарихи-көркем мұрасы» атты 

бірінші ұлттық мультимедиялық оқыту бағдарламасының тұсаукесер рәсімі өтті. 

Окулықтың компьютерлік үлгісі белгілі ғалым Ерлан Арынның бастамасымен 

жүзеге асты.

 Тоғыз жыл бұрын (2003) Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың қолдауымен «Ақ 

жауын» мемлекеттік камералық оркестрі құрылды.

Туған күн иелері: 

Ұзақбай Қараманов

 (1937) – мемлекет және қоғам қайраткері, академик;



Қайырлы Едірісов

 (1946) – Солтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 

хатшысы;

Молдағали Сатқалиев

 (1951) – Республикалық бюджеттің атқарылуын 

бақылау жөніндегі Есеп комитетінің мүшесі;

Темірбек Қасымжанов

 (1957) – Шығыс Қазақстан облысы Жарма ауданының 

әкімі;

Болат Өскенбаев 

(1957) –  полиция полковнигі;



Жамбыл Артықбаев

 (1959) – тарих ғылымының докторы, профессор; 



Нұрлан Темірбеков

 (1960) – Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан 

мемлекеттік техникалық университетінің ректоры, физика-математика 

ғылымдарының докторы, профессор, академик;



Еркеш Батырбеков 

(1960) – химия ғылымының докторы;



Майнюра Мырзамадиева 

(1963) – Қазақстанның Нидерланды 

Корольдығындағы төтенше және өкілетті елшісі;

Мұрат Әбенов

 (1965) – ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты;



Ербол Шорманов

 (1968) – Алматы қаласы әкімінің орынбасары;



Марат Тасмағанбетов

 (1971) – Солтүстік Қазақстан облысы Ғ.Мүсірепов 

ауданының әкімі.

Мерейлі күндеріңіз мерекеге ұласып, 

мәртебелеріңіз арта берсін!

«Алаш айнасы»

 

 



  

ЖОҒАРЫ БІЛІМ



ҚазҰУ-да грант 

иегерлерінің қатары 

3700-ге көбейді

Биыл Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық 

университеті бөлінген оқу гранттары саны 

бо йын ша еліміздің жоғары оқу орындары 

арасында тағы да көш бастады. Жаңа оқу 

жылында университет қабырғасында бакалав-

риат, магистратура, PhD докторантура бағдар-

ламалары бойынша 3,7 мыңнан астам жас 

білім алмақ. 

Университетке түсушілер техникалық және экономи-

калық мамандықтар, сонымен қатар гуманитарлық және 

ғылыми-жаратылыстану бағыттары саласында таңдау 

жасады. Осы себепті радиотехника, электроника және 

телекоммуникация, ақпараттық жүйелер, автоматтан-

дыру және басқару, стандартизация, сертификация және 

метрология, биотехнология, аударма ісі, халықаралық 

қатынастар, құқықтану, қаржы, есеп және аудит, эконо-

ми ка және халықаралық құқық мамандықтарына кон-

курс жоғары болды. Осы жылы магистратура және док-

то рантура бағдарламалары бойынша оқимын деушілер 

санының аса жоғары екенін атап өткен жөн. Кейбір жеке 

мамандықтарға бір орынның өзіне үміткерлер саны 20-

30-ға дейін жетті. Университет қабырғасында бірегей 

интеллектуалды және ғылыми әлеует шоғырланғаны 

баршаға мәлім. Студенттерге білім беру жолында оқыту-

дың модульды технологиясы белсенді түрде енгізілуде. 

Бұл технология біліктілік тәсілі негізінде жұмыс берушілер 

талаптарына сәйкес жүргізіледі, сондай-ақ жоғары 

нәтижеге бағдарланған алдыңғы қатарлы басқару әдіс-

тәсілдері, оқуды ағылшын тілінде жүргізу, жаңа бағдар-

ла малар мен мамандықтарды енгізу жұмыстары жүзеге 

асырылып отыр. Естеріңізде болса, QS Халықаралық 

рейтинг агенттігінің (Ұлыбритания) мәліметтеріне сай, 

2011-2012 оқу жылында Әл-Фараби атындағы Қазақ 

ұлттық университеті жеке мамандықтар бойынша әлем-

нің  алдыңғы қатарлы 200 жоғары оқу орнының тізіміне 

енген еді.

Ақмарал ҚУАНЫШЕВА

Сәтбаев көшесі

Абай даңғылы

Құрманғазы көшесі

Қабанбай батыр көшесі

Достық даңғылы

Луганский көшесі

Бегалин көшесі

Бегалин көшесі

«Алаш айнасы» газетiне жазылу индексi: 64259

Редакцияның мекенжайы:

Алматы қаласы, Бегалин көшесі, 148/1 А

Телефон: 8(727)388-80-60,

Факс: 8(727)388-80-61

e-mail: info@alashainasy.kz

Республика

сарайы

Коккинаки көшесі

Байтасов көшесі

«АЛАШ АЙНАСЫ»

Бегалин

көшесі, 148/ 1а

Құрастырған Айтқазы МАЙЛЫБАЙ

СКАНВОРД


Газетіміздің  №145 (827) санында жарияланған сканвордтың жауабы

КӨЛДЕНЕҢІНЕН: 

Талақ. Ене. Титр. Ракия. Пар. Плиска. Баба. Литр. Шах. Бесса. Оба. Флора. Емле. Рапа. Рад. Ар. Аноа. Айна. 



ТІГІНЕН: 

Шабата. Ермен. Бас. Қатипа. Сфера. Қиял. Шал. Ила. Орда. Терпсихора. Акт. Бапан. Петрарка. Ара.

Даңғаза, 

есерсоқ


Адамның

іс-қимылы 

жайлы ілім

Сырлы 


тостаған

Балапан


Шикі

қамыр


Үндістан.

өзен


Мексика

үндісі


Эл. заряд-

талған 


бөлшек

Беттің


қызылы

...


Нетребко

(Сопрано)

Биоөріс

Жарты


Ескендір 

Зұлқарнайын-

ның әйелі

Якут баспанасы

Найзағай

Зауыттағы 

шағын көлік

Айдауыл, 

күзетші

Шоқанның 



әйелі

Жеті 


әнші

Қабырға 


шамы

Қорек


Тауешкі

түрі


Хим. 

элемент, 

газ

Латвия 


қаласы

Сырткиімдік 

құнды мата

Қансорғыш

жәндік

Көп бұрышты 



әскери бекініс

Сауда орыны

Ақық

түйме


Т.Момбеков-

тың күйі


Төмен

Алматтың әзілдері

– Кеше менің баламды судан құтқарған сен 

бе?

– Иә, мен.

– Оңбаған! Баламның көзілдірігін қайда жі-

бер  дің?

***

– Кешірерсіз, мынау менің орным еді...

– Сіздің? Қалай дәлелдейсіз?

– Мен ол жерге балмұздақ қалдырып кеткенмін.

***

Туристік фирмада:

– Ұшақпен елге оралуда қиындық болмайды 

ғой, иә?

– Болмайды.

– Кепілдік бересіздер ме?

– Әрине, біз болмасақ, Сыртқы істер министр-

лігі бар ғой.

***

– Қарындас, отырыңыз, жеткізіп тастайын!

– Уақытым жоқ, жұмысқа жылдам баруым 

керек!

 

 



  

СІЗ ЕСТІДІҢІЗ БЕ?

145 мың жұмыртқадан 

тағам әзірленді



Португалиялық аспаздар әлемдегі ең үлкен омлетті пісірді. Салмағы алты тонна 

болатын тағам үшін 145 мың жұмыртқа жұмсалды.

Ресейлік бұқаралық ақпарат құрал-

дарының хабарлауынша, кулинарлық 

жетістік Феррейра-ду-Зезири қала-

сында Гиннесcтің рекордтар кітабына 

тіркелді. 105 аспаз тағамды диаметрі 

10 метр, салмағы 4 тонна болатын 

табаға алты сағат бойы пісірді. Олар 

мыңдаған жұмыртқаға қоса, 400 келі 

зәйтүн майы мен 100 келі сарымайды 

пайдаланды. Ерекше тағамның өз сал-

ма ғы алты тоннадан асты. Сөйтіп, ол 

мұның алдында тіркелген рекордты 

жаңартты. 2010 жылы түркиялық ас-

паз дар 4,4 тонна болатын омлет пісір-

ген еді. 

Телефонсыз отырып 

сырласуға шақырады



Лос-Анжелестегі Eva мейрамханасы ұялы телефонсыз келген меймандарға 

жеңілдік жасауды қолға алды. Мейрамхана басшылығы қазіргі адамдардың 

гаджеттермен шамадан тыс әуестеніп кеткеніне алаңдаулы.

NBC News-тің хабарлауынша, бұл көңіл 

көтеру орнына келген адамның ұялы теле-

фонсыз болуы немесе оны кіреберісте қал-

дырып кетуі тиіс. Мұндай клиенттерге олар 

тұтынған қызметтің жалпы құнынан 5% 

көлемінде жеңілдік жасалады. Мейрамха-

на қожайынының айтуынша, қазіргі адам-

дар ұялы телефон шұқылаймын деп, ал-

дын дағы асты жемек түгіл, дәмдестерімен 

сырласуды да ұмытып кетеді. «Біз клиент-

тер, ең алдымен, бір-біріне айрықша көңіл 

бөлсе екен дейміз», – дейді ол.

+30+32

о

 

 +14+16

о

+33+35

о

 

+20+22

о

+34+36

о

 

+20+22

о

 +35+37

о

 

+23+25

о

 +34+36

о

 

+23+25

о

 

+31+33



о

 

+16+18

о

 

+28+30



о

 

+14+16

о

+33+35

о

 

  +20+22

о

+38+40

о

 

+23+25

о

+38+40

о

 

 +22+24

о

+26+28

о

 

+12+14

о

+30+32

о

 

+14+16

о

 

+23+25

о

 

 +11+13

о

 

+35+37

О

 

+17+19

О

  

+30+32

о

 

+16+18

о

        


+28+30

о

 

+8+10

о

 

+29+31

О

 

+15+17

О

  

+23+25

о

 

+7+9

о

istoriasporta.do.am 

smachno.ua

Document Outline

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет