руководителя. В методическом разделе отражаются основные методические вопросы учетной
политики ТОО «Eurasian Construction»
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
30
Дебиторская и кредиторская задолженности группируются для целей учета в
соответствии с группировкой, утвержденной Типовым планом счетов, и учитываются в
балансе до истечения срока исковой давности, установленной законодательством Республики
Казахстан.
В статье 26 Налогового Кодекса РК с дополнениями и изменениями на
cоответствующий период дано определение налоговой нагрузки - где признается
обязательство налогоплательщика перед государством, возникающее в соответствии с
налоговым законодательством Республики Казахстан, в силу которого налогоплательщик
обязан встать на регистрационный учет в налоговом органе, определять объекты
налогообложения и (или) объекты, связанные с налогообложением, исчислять налоги и другие
обязательные платежи в бюджет, составлять налоговые формы, представлять налоговые
формы, за исключением налоговых регистров, в налоговый орган в установленные сроки и
уплачивать налоги и другие обязательные платежи в бюджет.
Налоговый учет - формируется на базе конечных результатов бухгалтерского учета в
соответствии с налоговым законодательством РК и не предусматривает альтернативных
методов учета. Фиксирует данные учета в нестандартных таблицах, ведомостях, расчетах на
протяжении отчетного периода, которые используются при расчете налогооблагаемого
дохода.
Основанием для записей в регистры бухгалтерского учета обязательств по налогам являются
документы бухгалтерского оформления: справки, расчеты, декларации. Окончательная
корректировка записей по учету налоговых платежей производится по истечении налогового года,
на основе данных налоговых деклараций.
Формирование налогооблагаемой базы, ведение регистров (форм) налогового учета,
составление налоговых деклараций по налогам и сборам осуществляет налоговый сектор
бухгалтерии.
Налоговые формы и порядок их составления
1. Налоговые формы включают в себя налоговую отчетность, налоговое заявление и
налоговые регистры.
2. Налоговые формы составляются налогоплательщиком на бумажном и электронном
носителях на казахском или русском языках.
3. Налоговые формы, составленные на бумажном носителе, должны быть подписаны
налогоплательщиком либо его представителем, а также заверены печатью налогоплательщика
либо его представителя, имеющих в установленных законодательством Республики Казахстан
случаях печать со своим наименованием.
Налоговые формы, составленные на электронном носителе, за исключением налоговых
регистров, должны быть заверены электронной цифровой подписью налогоплательщика.
Срок хранения налоговых форм
1.Налоговые формы хранятся у налогоплательщика в течение 5 лет.
2. При реорганизации налогоплательщика, налогового агента - юридического лица
обязательство по хранению налоговых форм за реорганизованное лицо возлагается на его
правопреемника.
Налоговая отчетность - документ налогоплательщика, представляемый в органы
налоговой службы в соответствии с порядком, установленным Налоговым Кодексом, который
содержит сведения о налогоплательщике, об объектах налогообложения и объектах,
связанных с налогообложением, а также об исчислении налоговых обязательств,
обязательных пенсионных взносов, социальных отчислений.
Налоговая отчетность включает в себя налоговые декларации, расчеты, приложения к
ним, подлежащие составлению и представлению налогоплательщиком по видам налогов,
других обязательных платежей в бюджет, обязательным пенсионным взносам и социальным
отчислениям, а также отчетность по мониторингу, представляемую крупными
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
31
налогоплательщиками, подлежащими мониторингу, декларации по косвенным налогам по
импортированным товарам, заявления о ввозе товаров и уплате косвенных налогов. Формы
налоговой отчетности и правила их составления утверждаются уполномоченным органом.
Налоговая отчетность – документ налогоплательщика (налогового агента),
представляемый в органы налоговой службы в соответствии с порядком, установленным
настоящим Кодексом, который содержит сведения о налогоплательщике, об объектах
налогообложения и (или) объектах, связанных с налогообложением, а также об исчислении
налоговых
обязательств,
обязательных
пенсионных
взносов,
обязательных
профессиональных пенсионных взносов, социальных отчислений.
Налоговая отчетность составляется в соответствии с требованиями форматно-
логического контроля, утвержденного уполномоченным органом.
Налоговая отчетность включает в себя налоговые декларации, расчеты, приложения к
ним, подлежащие составлению и представлению налогоплательщиком (налоговым агентом)
по видам налогов, других обязательных платежей в бюджет, обязательным пенсионным
взносам, обязательным профессиональным пенсионным взносам и социальным
отчислениям, а также отчетность по мониторингу, представляемую крупными
налогоплательщиками, подлежащими мониторингу, декларации по косвенным налогам по
импортированным товарам, заявления о ввозе товаров и уплате косвенных налогов.
Налоговая отчетность, за исключением декларации по косвенным налогам по
импортированным товарам, заявления о ввозе товаров и уплате косвенных налогов,
подразделяется на следующие виды:
1) первоначальная – налоговая отчетность, представляемая лицом за налоговый
период, в котором произведена постановка на регистрационный учет налогоплательщика и
(или) впервые возникли налоговое обязательство по определенным видам налогов и других
обязательных платежей в бюджет, а также обязанность по исчислению, удержанию и
перечислению обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных
пенсионных взносов и исчислению и уплате социальных отчислений, по которым данное
лицо является налогоплательщиком (налоговым агентом);
2) очередная - налоговая отчетность, представляемая лицом за налоговые периоды,
следующие за налоговым периодом, в котором произведена постановка на регистрационный
учет налогоплательщика и (или) впервые возникли налоговое обязательство по
определенным видам налогов, других обязательных платежей в бюджет, обязанность по
исчислению, удержанию и перечислению обязательных пенсионных взносов, обязательных
профессиональных пенсионных взносов и исчислению и уплате социальных отчислений, по
которым данное лицо является налогоплательщиком (налоговым агентом), а также по
итогам налогового периода - в случае выбытия в течение налогового периода объектов
налогообложения.
В целях главы 37-1 Кодекса очередной декларацией по косвенным налогам по
импортированным товарам является налоговая отчетность, представляемая лицом,
импортировавшим товары, за налоговый период, в котором приняты на учет такие товары;
3) дополнительная - налоговая отчетность, представляемая лицом при внесении
изменений и (или) дополнений в ранее представленную налоговую отчетность за налоговый
период;
4) дополнительная по уведомлению - налоговая отчетность, представляемая лицом при
внесении изменений и (или) дополнений в ранее представленную налоговую отчетность за
налоговый период;
5) ликвидационная - налоговая отчетность, представляемая лицом при прекращении
деятельности или реорганизации налогоплательщика, по видам налогов.
Если налогоплательщик относится к категориям налогоплательщиков, для которых
уполномоченным органом установлены различные формы налоговой отчетности, то такой
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
32
налогоплательщик должен составлять налоговую отчетность по формам, предусмотренным
для каждой категории налогоплательщиков, к которой он относится.
Результаты проведенных исследований позволяют выявить резервы и сформулировать
следующие выводы и предложения по совершенствованию налогового учета и внутреннего
аудита налоговой отчетности компании:
Проделанная работа показывает, что организация налогового учета строится в
соответствии с требованиями Налогового кодекса. Многие данные, необходимые для ведения
налогового учета формируются в системе бухгалтерского учета.
1. Акцентировано внимание на том, что бухгалтерский учет на предприятии должен
осуществляться по определенным правилам.
2. Подробно рассмотрены налогооблагаемые базы и перечень тех доходов, которые не
подлежат обложению индивидуальным подоходным налогом.
3. Выявлены резервы повышения эффективности системы внутреннего контроля и пути
совершенствования аудита расчетов с бюджетом.
Список литературы
1. «Стратегия «Казахстан-2050»: Новый политический курс состоявшегося государства
Послании Президента Республики Казахстан – Лидера нации Н.А. Назарбаева народу
Казахстана». – Алматы: Юрист, 2013.
2. Чужмарова С.И., Чужмаров А.И. Налоговая нагрузка. Уч.пособие. – 2009 г.-с.155
3. Налоговый Кодекс Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в
бюджет". – Алматы: Юрист, 2016.
4. Международные стандарты финансовой отчетности. - Алматы: Изд-во Лем, 2015.
5. Пояснительная записка к финансовой отчетности компании
6. Илимжанова 3. О совершенствовании процесса прогнозирования
7. Международные стандарты аудита в Казахстане. – Алматы: Раритет, 2015.
ӘӨЖ 332.2
ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ ТӨМЕН КӘСІПОРЫНДАРДЫ РЕНТАБЕЛЬДІЛІГІН
АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Мұрқан Н.- «Қаржы» мамандығының 3 курс студенті.
Ғылыми жетекшісі –магистр МВА, аға оқытушы Буламбаев А.Б.
Алматы университеті, Алматы қ.
Кәсіпорын табысты қызметінің бірі болып оны арттыру ретінде еңбек өнімділігін
басқарудың кешенді бағдарламаларын құру табылады. Бұл үшін келесі қадамдардан өту
қажет: еңбек өнімділігін өлшеу жүйелерін құру, кәсіпорынның ресурстық мүмкіндіктерін
есепке ала отырып, өсім факторлары бойынша еңбек өнімділігін арттырудың резервтерін
анықтау, кәсіпорын, құрылымдық бөлімшелер, жұмыс орнында еңбек өнімділігін жоғары
дәрежеде өсіру үшін персоналдарды материалды ынталандыру схемасын құру.
Еңбек өнімділігінің бірыңғай өлшеуіші болуы мүмкін емес. Өлшеуіштерді қойылған
мақсаттар мен нақты шарттарға байланысты таңдауға болады. Мұнда басқару жүйесінің
өзгерісі, қызметкерлерді ынталандыру жүйесін басқару, өсу резервтерін анықтау тәрізді
өлшеуіштердің мақсатын анықтаумен байланысты.
Халықаралық тәжірибеде пайдаланылатын көрсеткіштерге байланысты барлық әдістер
келесі 3 топқа бөлінуі мүмкін:
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
33
1. Көпфакторлы, «өндіру/шығындар» бір көрсеткішті есептеуге негізделген. Бөлшектің
алымында барлық пайдаланылған өнім түрлері (немесе аса маңыздысы) және бөлімінде
барлық жұмсалған шығындар (немесе аса маңыздысы) көрсетіледі. Аталған әдіс кәсіпорын
үшін өнімділіктің жалпы өлшеуішін алуға, олардың кәсіпорынның пайдалылығына әсер етуін
бағалауға және өлшеуге, өнімділік көрсеткіштерінің динамикасын талдауға мүмкіндік береді.
2. Векторлық, олар жеке көрсеткіштер жиыны (векторы) көмегімен еңбек өнімділігін
өлшеуге негізделген: 1 адам/сағатпен жұмыс істелген шығрылымды; 1 орташа тізімдік
жұмысшыға; жұмсалған энергия бірлігіне, 1 доллар материалды шығындарға; негізгі
капиталға, амортизацияға. Шығарылым ретінде өндіріс көлемі, өнімнің жалпы
шығарылымы,жалпы қосылған құн қабылданады. Әртүрлі белгісіздік жағдайлар орын алған
жағдайда еңбек өнімділігінің өлшеуішінің мүмкін әдістерінің ішінде осы көрсеткішті жеке
жеке тұрақты және айнымалы шығындар бойынша есептеуге болады ("директ-костинг"
жүйесі);
3. Көпкритериалы (мақсаттар матрицасы), бірінші топтағыдай біртұтас көрсеткіштерді
пайдалануға негізделген, бірақ одан ерекшелігі әртүрлі шығындар мен өнімдерге негізделген,
ал таңдалған бағалау көрсеткіштері ранжирование және таразылау процедуралары көмегімен
жүргізіледі.
Менеджмент сапасы болып кәсіпорынды басқаруды ұйымдастыру түсіндіріледі: оның
ұйымдық құрылымы, өндірісті басқару жүйесі, басқару технологиясы, басқару жүйесінің
автоматтандырылу дәрежесі, жетекшілік стилі, еңбекті ұйымдастыру деңгейі.
Еңбек өнімділігін өлшеу мақсаты: менеджментті жетілдіру. Еңбек өнімділігінің
абсолютті деңгейін анықтау – бұл тек бірінші саты болып табылады. Өсімге әсер ететін еңбек
өнімділігінің динамикасын, факторлар мен резервтерді, резервтер мен ресурстарды бағалау
күрделірек (1-сурет).
1-сурет – Еңбек нәтижелерінің өсуіне ықпал ететін факторлар
Нарық сегментінің болуы кәсіпорынның өз өнімдерін өткізу, ассортименттерін өзгерту
мүмкіндіктері, өндірісті дамыту үшін перспективаларын анықтауға мүмкіндік береді.
Келесі кезең – еңбек өнімділігін өсіру резервтерін анықтау (2-сурет)
Еңбек нәтижелері
Нарық сегментінің болуы
Менеджмент сапасы
Кадрлық потенциалды
пайдалану деңгейі
Техника мен
технологиялардың деңгейі
Пайдалану мерзімі
Еңбек өнімділігін өсіру
резервтері
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
34
2-сурет – Еңбек өнімділігін өсіру резервтері
Жанды еңбекті (жұмысшы күшін) аса тиімді пайдалануға келсек, онда оларды еңбекті
ұйымдастыру мен еңбек шарттарын жақсарту кезінде, үздіксіз жұмыс атқару, сонымен қатар
жұмыскерлерді еңбек нәтижелеріне қызығушылықтарын арттыру барысында ғана жетуге
болады.
Жансыз еңбекті (негізгі және айналым қорларын) неғұрлым ұтымды пайдалану
резервтері - негізгі өндірістік қорларды, шикізаттар мен материалдарды, жинақтаушы
бұйымдарды, отын, энергия т.б. ұтымды пайдалану.
Ағымдық резервтер қосымша қаражат салымдарынсыз және технологиялық үрдістің аса
маңызды емес өзгерістерінсіз тез жүзеге асырылады, апл келешекте қосымша дайындық
жұмыстарын, күрделі шығындарды, қазіргі заманғы құрал-жабдықтардың орнатылуын талап
етеді.
Еңбек кодексіне сәйкес Қазақстанда жұмыс беруші сыйақы тағайындау жүйесін өз
бетінше таңдайды немесе өзі құрады. Сыйақы тағайындау жүйесін құруға бірқатар талаптар
қойылады: тағайындау көрсеткіштері мен шарттарын қарастыру қажет, сыйақы мөлшерін,
оған ұсынылатын қызметкерлер тізімін, тағайындау кезеңділігін анықтау қажет.
Қазіргі кезде Қазақстанның кейбір кәсіпорындарында еңбекақы төлеудің тарифсіз
жүйесі қолданылады, мұндағы жүйе бойынша біліктілік пен еңбек нәтижелерін бағалау,
еңбекақыларды бөлу арнайы коэффициенттер негізінде жүзеге асады. Сонымен қатар, әр
бөлімшенің еңбекақы қоры кәсіпорын табысының белгілі бір мөлшерін құрайды. Директордан
жұмысшыға дейін жұмыскерлердің еңбекақысы өзімен бөлімшенің еңбекақы қорының үлесін
білдіреді. Еңбекақы жұмыскердің біліктілік деңгейіне тәуелді, оның еңбекке қатысу
коэффициенті мен жұмыс істеген уақытына байланысты болады. Еңбекақының тарифсіз
жүйесінің негізі болып жұмыскердің еңбек өнімділігін сипаттайтын біліктілік деңгей
табылады. Ол кәсіпорынның барлық жұмыскерлеріне беріледі.
Біліктілік деңгейі жұмыскердің өткен уақыттағы нақты еңбекақының ең төменгі
деңгейдегі жалақыға қатынасы арқылы анықталады. Соған сәйкес, еңбекақының тарифсіз
жүйесі тарифтік жүйемен берілген қатынастарға негізделеді:
К
у
= З
пф
: З
пмин
(1)
Жұмыс күшін пайдалану
Негізгі және айналым
қорларын пайдалану
Анықталу орны
Болашақ резервтер
Кәсіпорын
Ағымдық резервтер
Құрылымдық бөлімшелер
Жұмыс орындары
Пайдалану мүмкіндіктері
Жоғалтулар бойынша
резервтер
Қорлар
Пайдалану бағыттары
Еңбек ақының жаңа
формаларын
Жұмыс уақытын
пайдалануды жақсарту
Кадрларды тиімді пайдалану
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
35
мұндағы: К
у
– біліктілік деңгей;
З
пф
– нақты еңбекақы;
З
пмин
– кәсіпорындағы ең төменгі деңгейдегі жалақы.
Біліктілік деңгейлер негізінде, сонымен қатар, әр түрлі мамандық пен лауазымдағы
жұмыскерлерге қойылатын біліктілік талаптарды есепке ала отырып, ұжымның барлық
мүшелері біліктілік топтар бойынша жіктеледі. Олардың әрқайсысы үшін өзінің біліктілік
деңгейі қалыптасқан.
Сонымен көзге көрінбейтін келісімдер моделі бойынша, қызметкерлер өз еркімен жұмыс
істеген кезде белгілі жалақы төленеді деп және олардың шекті өнімі тым төмен түскен кезде
жұмыс қалу ықтималдығы туралы келісім жасайды. Осыған байланысты пайда болған
жұмыссыздықтың мағынасына қарасақ, оны ерікті жұмыссыздық деп тануға болады. Бірақ
қызметкер жұмыс істемей, бос уақыт құнын және бір уақытта жұмыссыздыққа берілетін
жәрдем ақшаны көрсететін аз сомасын алғаннан, тиімді көзге көрінбейтін келісім бойынша
жұмыс істеп жалақы тапқанды артық көреді. Нәтижесінде, қай жұмыссыздық болсын ол
амалсыз жұмыссыздық болып танылады.
Еңбек өнімділігі деңгейін көтеру резервтерін түгелдей келтіру мүмкін емес, бұл өте
күрделі, әрі кәсіпорынның ерекшелігіне байланысты мәселе. Сонда да біз бұл дипломдық
жұмыс аясында мүмкіндігінше кәсіпорындағы еңбек өнімділігін арттыруға ықпал ететін
резервтерді толықтай сипаттауға тырыстық және біздің ұсыныстарымыз нақты нәтижеге
жетуге ықпал етеді деген ойдамыз.
Әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Президентi - Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-
2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттiң жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан
халқына Жолдауы, "Егемен Қазақстан газетi" № 7 шығарылым, 2013ж, 5-7 б.
2. Қазақстан Республикасының Президентi - Елбасы Н.Ә.Назарбаев: «Қазақстанның
әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» -
бағдарлама, "Егемен Қазақстан", 2012 ж. 10 шілде
3. Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі / Қазақстан Республикасының 2007
жылғы 15 мамырдағы N 251 Кодексі
4. Анализ эффективности использования трудовых ресурсов предприятия и расходов на
оплату труда: Учеб. Пособие / Э.И. Крылов, В.М. Власова, И.В. Журавкова. - М.:
Финансы и статистика, 2006. - 272 с.
НЕОБХОДИМОСТЬ СОЗДАНИЯ ЭФФЕКТИВНОЙ
СИСТЕМЫ
ФИНАНСОВОГО
МОНИТОРИНГА
В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН
Отаниёзова И. Б. - студент 3 курса специальности «Финансы»
научный руководитель – к.э.н., ассоц. профессор Гумар Н.А.
Каспийский общественный университет, г.Алматы
В Казахстане до сегодняшнего дня недостаточно сформулировано определение
«финансовый мониторинг», который призван противодействовать риску вовлечения в
процессы легализации незаконных доходов банков второго уровня.
Финансовый мониторинг, как осуществление системы мер по сокращению объемов
теневой экономики, призван противодействовать легализации незаконных доходов.
Легализация (отмывание) денег с использованием банков второго уровня является не
только связующим звеном между незаконным бизнесом и легальным, она также связана с
«АЛМАТЫ – ЦЕНТР БИЗНЕСА, ОБРАЗОВАНИЯ И КУЛЬТУРЫ»
36
возникновением рисков в банковской сфере. По данным экспертных оценок, доля
неофициальной экономики в ВВП Казахстана достигла 30%, что свидетельствует о
ненадлежащем уровне системы финансового мониторинга в банках второго уровня и низком
уровне банковских рисков, связанными с легализацией незаконных доходов [1].
Государство хочет пресечь любые попытки легализовать доходы или поддержать
террористов. Появление этого законодательного акта свидетельствует об усилении
контрольно-надзорных функций государства, что, кстати, происходит во всем мире,
достаточно вспомнить конфликты ЕС и США с крупнейшим банком Швейцарии USB, в
котором американские и европейские граждане за номерными счетами укрывали свои доходы
от налогообложения.
В Казахстане иначе боролись с теневыми доходами: в 2001 году был принят закон «Об
амнистии граждан РК в связи с легализацией ими денег», что позволило за 20 дней его
действия вернуть в страну порядка 300-500 млн долларов. В 2006 году была проведена еще
одна амнистия - в связи с легализацией имущества. Отношение в обществе к этим акциям
было неоднозначным, но они позволили вернуть в легальное поле деятельности хотя бы часть
теневых активов. Теперь же власти не намерены либеральничать. Опираясь на этот закон,
всегда можно призвать к ответу зарвавшегося олигарха, проследить все финансовые потоки из
Казахстана и в Казахстан.
С 9 марта вступил в силу закон «О противодействии легализации (отмыванию) доходов,
полученных незаконным путем, и финансированию терроризма». Текст этого нормативного
правового акта был опубликован 28 августа 2009 года, а введен он в действие не с момента
официального опубликования и даже не с 1 января 2010 года, как это обычно бывает, а спустя
шесть месяцев со дня официального опубликования. Время было дано для того, чтобы
подготовиться к исполнению закона.
Готовиться было к чему. Закон вводит понятие «финансовый мониторинг». Это
«совокупность мер по сбору и анализу информации об операциях с деньгами и (или) иным
имуществом, поступающей от субъектов финансового мониторинга». Проще говоря -
Достарыңызбен бөлісу: |