Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 3,06 Mb. Pdf көрінісі
|
В1. Қазақ тілі. Асанова, Абдуова, Әділбек, Мағзұмбекова
- Бұл бет үшін навигация:
- 18-тапсырма. Мәтінді мағыналық бөліктерге бөліп, тақырып беріңіз. 19-тапсырма. Жоғарыдағы мәтінде берілген адам мен ақшаның сұхбатын
- 2-тапсырма. Ойтүрткі сұрақтарға жауап беріңіз.
- Оқылым. Айтылым 3-тапсырма. Мәтінді оқыңыз. Отбасылық бюджет қалай басқарылады
|
17-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз. а) Мәтінде ақша табудың қандай жолдары көрсетілген? ә) Марат Әбиев қалай миллионер болды? б) Адам мен ақшаның диалогында не туралы айтылады? Адам мен ақшаның айтқан ойларына қолдау немесе қарсылық білдіріңіз. 18-тапсырма. Мәтінді мағыналық бөліктерге бөліп, тақырып беріңіз. 19-тапсырма. Жоғарыдағы мәтінде берілген адам мен ақшаның сұхбатын рөлдерге бөліп оқыңыздар. Сұхбатты жалғастырыңыздар . БӨЖ тапсырмасы: «Ақшаның адам өміріндегі рөлі» - дебат (қарсы аргументтер ұсыну, аргументтерді қолдану; өз пікірін дәлелдеу, сілтеме жасау; шаршы топ алдында сөйлеу мәдениетін сақтау). 4.3. ОТБАСЫ БЮДЖЕТІ Тыңдалым. Айтылым 1-тапсырма. Тыңдаңыз. Сөз және сөз тіркестерімен танысыңыз . Отбасы бюджеті, табыс көзі, кіріс, шығыс, қосымша шығындар, қажеттілік, үнемдеу, несие, кері әсерін тигізу, ысырап, отбасылық кикілжің. 2-тапсырма. Ойтүрткі сұрақтарға жауап беріңіз. 1. Отбасы бюджеті дегенді қалай түсінесіз? 2. Отбасы бюджетін жоспарлай білесіз бе? 3. Отбасы бюджетін үнемдеуге бола ма? Оқылым. Айтылым 3-тапсырма. Мәтінді оқыңыз. Отбасылық бюджет қалай басқарылады? 58 Экономикалық проблемаларға келіп тірелетін көптеген жағдайлар отбасыда айтарлықтай қиындық тудырады. Бұл қиындықтардың алдын алу үшін отбасы мүшелері бір-біріне қолдау көрсетуі қажет және отбасы бюджетін дұрыс жоспарлауы керек. Отбасы бюджетін қалай дұрыс жоспарлай аламыз? Отбасы бюджетін дұрыс жоспарлай алу үшін әуелі отбасының табыс көздері мен мөлшерін анықтау керек. Одан кейін отбасының бір айлық кіріс- шығыс кестесін дайындау қажет. Бұл кестеде: пәтер ақысы, коммуналды қызметтер, азық-түлік, бар болса несие секілді міндетті төлемдер; киім-кешек, отын, көмір, машинаның дөңгелегі секілді маусымдық шығындар; жаңартылуы керек жиһаз, жөндеу жұмыстары, көңіл көтеретін іс- шара шығындары секілді қосымша шығындар жазылуы тиіс. Кесте дайын болғаннан кейін айлық табысыңыздың шығындарыңызға жетіп-жетпейтіндігін байқай аласыз. Егер табысыңыз шығындарды жабуға жетпей жатса, қажеттіліктерімізді маңыздылығы мен жеделдігіне қарай ретпен тізіп жазамыз да, сол тізім бойынша ақшамызды жұмсаймыз. Сонымен қатар жоспардан тыс, күтпеген жағдайлар үшін ақша бөліп қойғанымыз жөн. Бөліп қойған бұл «арнайы қорымыз» күтпеген қиындықтар туындаған жағдайда бізге үлкен көмегін тигізеді. Ақша жұмсау барысында кестеде белгіленген мөлшерден аз жұмсалған жағдайда оны толықтыруға тырысудың қажеті жоқ. Мысалы, азық-түлік үшін 20000 теңге ақша бөлдік дейік, бірақ азық-түлікке 17000 теңге ғана жұмсалса, «қалған 3000 теңгені де жұмсауға міндеттімін» деп ойламауымыз керек. Артылған ақшаны келесі айға қосуға, басқа маңызды бір қажеттілікті жабуға немесе «арнайы қорымызға» қосып қоюымызға болады. Отбасы бюджетін айтарлықтай үнемдегіңіз келе ме? Онда: киімдеріңізді бөліп үтіктемей бәрін бірге үтіктеңіз; ыдыс-аяқты да бөлмей, бірге жуыңыз; керексіз жарықтардың жануына жол бермеңіз; жуынғанда судың ағысын баяулататын арнайы құрылғы тағыңыз; азық-түлікті аларда арзан алу үшін арнайы дүкендерге баруға ерінбеңіз; супермаркеттерге барарда алдын ала тізім дайындаңыз және тек сол тізім бойынша сауда жасаңыз. Жоғарыда айтылған кеңестер – көзге көп көріне бермейтін шағын нәрселер. Алайда сол кеңестерге көңіл бөлу арқылы отбасы бюджетіңізді 25 пайызға дейін үнемдей аласыз. Ақшаңызды осылай жоспарлы түрде жұмсағанда ғана отбасы бюджеті орнықты болмақ. (Елжас Ертайұлы) жүктеу/скачать 3,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|