Рметті əріптестер! М ғалімні м ддесін
жүктеу/скачать 2,2 Mb. Pdf көрінісі
|
БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚҰЖАТТАРДАҒЫ, МОДЕЛЬДЕР МЕН СТЕНДТЕРДЕГІ МЕКТЕПТІҢ ƏДІСТЕМЕЛІГІ А.С.Рахимжанова – мектеп директорының ғылыми-əдістемелік жұмысы жөніндегі орынбасары
1999 жылы ашылған мектеп қоғамның элитарлы қабатын қалыптастыру мақсатына бағытталған, «интеллектуалдық ұлт – 2020» құруға ықпал ететін арнайы оқу орны болып қалыптасты. М ектептің өзіндік ерекшелігі - конкурстық негізде қалыптасқан жəне əлеуметтенуі мен оқытылуы мемлекеттің жəне оның филиалдарының қатаң байқауындағы бірыңғай дарынды балалардың құрамымен жұмыс істеу. Сондықтан мектеп əдістемелігі осындай жалпы қол жеткізген құжаттар негізінде құрылды, яғни: -
ҚР дарынды балаларды дамыту жəне қолдау тұжырымдамасы (1999); -
ҚР 2005-2010 жылдарға арналған білімді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы (2004);
-
ҚР білімінің жалпы міндетті мемлекеттік стандарты. Жалпы орта білім беру (Жоба, 2006); -
ҚР 12-жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасы (Жоба, 2005); -
«Дарын» атты ғылыми-тəжірибелік орталықтың республикалық материалдары («Дарын» журналы 1999 жылдан бастап қазіргіге дейін). М ектептің нормошығармашылық құжаттарынан байқалғ ан мектептің алғ ашқы өмір сүруінен бастап қайталанбас қырлары мен өзіндік басымдықтары мектептің ерекшелігін айқындай түседі: -
М емлекеттік тілде жүргізілетін дарынды балаларға арналған арнайы жалпы білім беру мектебін дамыту жəне қалыптастыру тұжырымдамасы (2000ж); -
Даму бағдарламасы; -
Жалпы мектептік мəніндегі бірнеше жобалар (дарынды балаларды оқыту мазмұнын іріктеу жобасы, дарынды балалардың білімін жалпыландыру бойынша, қоғамдық белсенді мектепті қалыптастыру борйынша, т.б.) М ектептің өз тəжірибесіндегі материалдарын модель түрінде таныстырудың маңыздылығы да аз емес, ол нақты, сыйымды жəне қысқа, əрі ғылыми тұрғыда мектеп жөнінде керекті ақпарат беруде ерекшеленеді. М ектеп өмірінің жағымды шешілген мəселелерін санамалайық.. Алдымен, мектеп өзінің ерекшелігін методологиялық деңгейде ала білді. Біріншіден, басқаларға мүлдем ұқсамайтын, мектептің миссиясы мен философиясын белгілейтін мектеп эмблемасы құрылды. Оның мазмұны:
К2н к=зі энерг иясыны$ табиғи к2шімен сталынған дарынды бала, мектептен шексіздікке 2ш !озғалыс бағытын алады: интеллектуалды, эстетикалы! жəне жеке бағыт. 4аза! =рнег інен алынған таусылмайтын даму символы адамды! !асиетті$ шексіздіг і мен оған арналып белг іленг ен жоғары сенімг е дег ен халы!ты$ даналығын к=рсеткен. Мектеп Ертіс жағасында – айма!ты$ тағдырын шешуг е !атысуды тосатын т тас таланттар ж лдыздарын =сірг ен жерде т р. Екіншіден, мектеп өмірінің нег ізін қалаушы оның барлық əдістемелігі өзіндік іріктелген нормативті – философиялық мазмұндағы стендтерде көрінісін тапты: -
беруде дарындылық мəселесі пайда болды?); -
Бала дарындылығы феномені (М иф əлде ақиқат?) ; -
«Жас дарын» мектебі – ақыл мен шығармашылық бесіг і» . Үшіншіден, мектептің əдістемелік жүйесі білім беру үдерісінің əрбір субъектісімен жақсы меңгерілген келесі ұстанымдарда көрініс тапты. Бұлар: -
түлек тұлғасы нəтиженің сапасы ретінде қабылданады, соның ішінде «Жас дарын» мектебінің түлегі де.; -
сұранысын жəне қоршаған əлеуметтің талабын қанағаттандыруы тиіс (аймақтық, ата-аналардың, оқушылардың өзінің) ; -
басқаруына – мұғалім мен арнайы мектептің жетекшісіне байланысты; -
Ғылыми – ізденушілік құралдар арқылы қаратырылатын дарынды балаларға арналған мұғалім моделін қалыптастыру жəне біліктілігін арттыру (эксперимент жəне семианр) – бұл екінші мектептің сəтті шешкен мəселесі; -
Көлемді нəтижеге жету құралы мен көзі болып, ұжым жəне білім беру үдерісіндегі шығармашылықтың басымдылығы (құзыретті міндет, мектептің ғылыми жобасы немесе оқу қызметінің қарапайым сайыстық- жарыстық моделі). Осы жəне барлық басқа тұжырымды идеялар «Жас дарын» мектеп өміріне сəтті енгізілді. М ектеп өмірінің сапалы көрсеткіштерінің көтерілуіне екі фактор маңызды рөл атқарды: мектептің материалдық базасы жəне тəжірибеге бағытталған ғылым ұжымның дамуын белгіленген бағыттарды қамтыды. «Жас дарын» мектебінің жаңартылған стратегиялық бағытына келетін болсақ, ол дарынды балаларға білім беру саласындағы Президент саясатымен жəне ағымды тарихи кезеңнің нормативті құжаттарымен шартталған. М ектептің мүмкіндіктерімен тығыз байланыстағы мектеп ұжымының стратегиялық бағыты келесі анықталған басыдылықтардың шешілуіне байланысты. Алдымыздағы бесжылдықтың нег ізгі мақсаты – бала дарындылығы феномені деңгейімен барлық қызмет көрсетулер мен арнайы бағыттағы оқу-тəрбие үдерісінің субъектілері деңгейін сай келтіру, яғни, мемлекеттік жалпы орта білім беруді дамыту саясаты негізінде орындау. Бұл мақсаттың орындалуы ұжымның белсенді іс-əрекетте болуына байланысты. Педагогикалық ұжым қалыптасқаннан бері дарынды балаларға арналаған мектептің оқу-тəрбие жүйесін қалыптастыруға бағытталған ғылыми ізденісте. 1999-2002 жж мектебіміз Тұжырымдамамыздың маз мұнымен сəйкестендіріліп жобаланды. Осы уақытта мектептің таңбасы мен 6 графикалық блоктардан тұратын моделі қалыптасты: - мектептің жалпы құрылымы (кесте 9); - ОТҮ субъектілері блогы (кесте 10); - оқу мазмұнының блогы (кесте 11); - əдістемелік идеялар блогы (кесте 12);
- тəрбиелеу жұмысы блогы (кесте 13); - педменеджмент блогы (кесте 14). Əрі қарай мектептің дамуы бесжылдықтарға бөлініп жоспарланды. 2002-2007 жылдары дарынды балаларға арналған мектептің базалық тəртіптер, факультативтер мен элективті курстар арқылы аймақтық компонентті көрсететін мазмұнын іріктеу мəселелеріне арналды. Сонымен қатар дамыта оқыту, бүкіл педагогикалық инноватиканы аймақтандыру мен эстетизациялау сұрақтары қарастырылды. Осы бесжылдықтағы зерттеулер нəтижелерімен педұжым мүшелері шетелдерде (Чехословакия, Болгария) өткен, Павлодар қаласының жоғарғы оқу орындарында өткен (мысалы, ИНеУ -де: Дарынды балаларды оқытудағы аймақтық компонент мазмұны мен білім берудің біріктірілу көзі ретінде) ғылыми-тəжірибелік конференцияларда баяндамалар жасады. Осы бесжылдықта жеке мұғ алімдермен жəне топтық түрде апробациядан өткізілген локальдік эксперименттер қойылды. Оның ішінде: «ДБ оқытудағы жалпылаудың түрлері мен қызметі», «М амандандырылған мектептегі оза оқыту жолдары», « ДБ арналған мектептегі бастауыш сынып оқушыларына білім беруді аймақтандыру», т.б. Осы уақытта қазіргі таңда іске асырылып жатқан ««Жас дарын» - қоғамдық белсенді мектеп» жобасы да құрылған болатын. М ектеп мұғалімдерінің мектеп мəселелеріне байланысты локальдік эксперименттерді ұйымдастыру тəжірибесі жинақталды. Жаңа бесжылдық кезең – 2007-2012 жж – креативті менеджмент пен креативті дидактика ерекшелігін іздестіруге бағытталған. Жүйелі деңгейдегі шығармашылық іс-əрекет бүкіл ұжымның даму динамикасын анықтау қажет. Бұл алдымыздағы бесжылдықта басқарудың бүкіл ұйымдасқан құрылымдары инновациялық тəртіпте жұмыс істеулері қажет деген сөз: педагогикалық кеңес, мектеп кеңесі, жалпымектептік ата-аналар жиналысы, ата-аналар комитеті (демеушілер мен қамқоршылардың қатысуымен). М ектептегі ғылыми-əдістемелік жұмыстың мақсаты – мұғалімнің кəсіби дайындығы сапасын көтеру арқылы мектептегі білім беру сапасын көтеру, сонымен бірге мектеп ұжымының соңғы нəтижесін қамтамсыз ету (берілген қасиеттер бойынша тұлға қалыптастыру). М ұғалімнің кəсіби өсуінің механиз мі болып кезең – кезеңімен, мектептің даму бағдарламасына сəйкес келіп отыратын мектепішілік ғылыми-əдістемелік семинар анықталады. Үш жылда (1999-2002) : адаптациялық кезең, бұндағы семинардың мақсаты – педұжымды дарынды балалармен жұмыс істеуге бейімдеу. Ең негізгісі – бала дарындылығы феноменімен танысып зерттеу. Бірінші бесжылдық (2002-2007): дамыта оқыту теориясы мен тəжірибесін меңг еру кезеңі, сонымен қатар, мазмұнның іріктелуі мен аймақтануын қарастыру. Бұл жылдардағы семинарлық сабақтардың басымдылығы – теория мен практиканың ұштасуы. Екінші бесжылдық (2007-2012) арнайы кəсіби дайындықтағы мұғ алімнің екінші концентрының көрінісін беруі тиіс, яғни, барлық оқылған мен меңгерілген нəрсе бір мақсатқа бағытталады – шығармашыл тұлғаның қалыптасуына. Осыдан «креативті дидактика» дейтін мұғалімнің шығармашылығымен оқушының шығармашылығы қалыптасатын атау пайда болады. Семинарға қатысушылар əдістемелік теорияның тақырыптарына, технолог ияларға қайта оралып келеді, бірақ, жаңа, жоғары деңгейде. Біз бұны креативті менеджмент жəне креативті дидактика деп атаймыз. Жоспарланған бесжылдықта əрбір оқу жылы ғылыми- тəжірибелік конференциямен аяқталып отырады. М ектеп 2012 жылға «Интеллектуалды ұлт -2020» мемлекеттік бағдарламасына қатысуға мүмкіндігі мен қабілеті жеткілікті элитарлық білім беру мекемесі ретінде шығуға дайын. Бұл мақсатты ҚР Елбасы Н,Ə.Назарбаев қойып отыр. Біздің мектебіміз де алға шығу үшін қажетті даярлық үстінде: -
-
креативті менеджмент мектеп іс-əрекеті компоненттерінің өзара қарым-қатынасын қамтамасыз ететін мектеп жұмыскерлерін, оқыту-тəрбиелеу үдерісін басқаруда жүйелі қанынасты анықтайды; -
бағытталған, яғни, планетарлық креативтік ойлау қабілеті дамыған мəдениет адамын қалыптастыру; -
маман, бала дарындылығы феноменіне сəйкес тұлға.
“ Жас дарын ” мектебінің дамуын басқару жүйесі Жа а мекеме жа а бас ару ж йесін талап етеді ДИРЕКТОР ЕҢБЕГІ - СТРАТЕГИЯЛЫҚ ƏРЕКЕТ БІРІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ МЕНЕДЖЕЛЕР КОМАНДАСЫ Ғ Ы Л Ы М И - Ə Д ІС ТЕ М Е Л ІК Ж Ұ М Ы С Б О Й Ы Н Ш А Д ИРЕК ТОР ҚАМҚОРЛЫҚ КЕҢЕСТІҢ БАСШЫСЫ ҒЫЛЫМИ КЕҢЕ СШІ М Е Ң Г Е Р У Ш І Л Е Р Т Ə РБ ИЕ Ж ҰМ ЫС ЫН ЫҢ МЕ ҢГ ЕР У ШІ СІ М АТ ЕР ИА Л Д Ы Қ - ТЕ ХН ИК АЛ Ы Қ К АМ СЫ З Д Ы Қ Ж ӨН ІН ДЕ ДБ ƏЛ ЕУ М ЕТ ТІ - П СИ ХОЛ - Ы Қ ҚО СТ АУ ЖӨ НІН ДЕ М АР К ЕТ ИН Г Ж ƏН Е БА ЙЛ АН Ы С Ж ӨН ІН ДЕ Бас ару - б гі н жəне болаша т а енгізуге болатын ж а алы тарды сауатты ж ргізе білу . ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ ЖОЛЫ ҚАҒИДАЛАР : - би лікті орталықтандыру , бөліп беру балансы ; - өз герістердің бейнесі . ƏДІСТЕР : - ғылыми дəлелдемелер ; - т ехнологияландыру ; - дəлелдемелер ; - модельге келтіру . Бас ару жеті ст ігі - əр м ғ алімні дəлелді негіздемелеріне байланысты . Педпгогикалы істе бірсəтті лік жа арт у - ларды болыу м мкін емес . М . Пота щник МЕК ТЕП ТІҢ ДА М У ЖОЛЫ ( 1999 - 2004) стаздармен о ушылар барлығына бі рге атысады . Ойнайды , сайысады , достасады , бірге "мір с реді . ƏР ҰЖЫМ МҮШЕСІНІҢ ЕҢБЕГІ - БІР МАҚСАТҚА БАҒЫТТАЛҒАН ƏРЕКЕТ ҚАЛЫПТАСУ КЕЗЕҢІ 2001-2003 ж . ж . - ТЭЖ жоспарын іске арысу ; - Д . Б . оқытуда əрекетті мазмұнын іздестіру ; а ) оқу тапсырмаларды құрастыру арқылы ; ə ) жинақтау арқылы ; б ) технологиялар байқау арқылы тəжірибелерін жүргізу . Оқушылардың пəн бойынша олимпиада - ларға шығуы , ғылыми жобалар сайыстарына қатысуы 1-11 сыныптар ҚҰРЫЛУ КЕЗЕҢІ 2000-2001 ж . ж . - Тəжірибе əзірлемесі ; - Ұжымның бейімделуі ; - Бағыттандыратын ғылыми конференциялар ; Мұғалімдер мен оқушылардың сайысқа шығуы 1-8 сыныптар ТƏЖІРИБЕ НƏТИЖЕСІН ТАЛДАУ 2003-2004 ж . ж . Дарынды балаларды оқыту жүйесін түзету . Дарынды балалармен жұмыс істеуде өзінің тəжірибесін жинақтап , қорытындылау . Қорытынды ғылыми - тəжірибелік конференция . Олимптегі жүктеу/скачать 2,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|