Робототехника тарихы мен дамуы
Роботтар және роботтардың жіктелуі
жүктеу/скачать 0,61 Mb.
|
Лонгрид сессия Перизат -2002
- Бұл бет үшін навигация:
- Өнеркәсіптік робот дегеніміз
| Роботтар және роботтардың жіктелуі.
Машинажасау және сол сияқты өндірістерді комплексті механикаландыру мен автоматтандыр, еңбек өнімділігін арттыру, өнім сапасын жоғарылату мәселелері осы өнеркәсіптік роботтардың көмегімен шешіледі. Әдеттегі автоматтандыру құралдарынан әмбебаптығы мен қайта икемделу мүмкіншілігі бойынша ерекшеленетін өнеркәсіптік роботтар роботтандырылған технологиялық кешендерді, қайта икемделуі тез икемді өндірістік жүйелерді және икемді автоматтандырылған өндірістерді құрастыруда негізгі әмбебап қондырғы болып саналады. Өнеркәсіптік робот дегеніміз- өндіріс салаларында қолданылатын программаланған автоматты манипулятор. Манипулятор- кеңістікте обьектілерді қозғалту кезіндегі адамның қолының функцияларына ұқсас, жұмысшы органымен жабдықталған, қозғалту функцияларын орындайтын жабдық. Орындау операцияларынының сипаты бойынша барлық өнеркәсіптік роботтар әртүрлі өндірістік- технологиялық белгілері бар үш топқа бөлінеді: 1. Технологиялық (өндірістік) роботтар- технологиялық үрдістің негізгі операцияларын орындайды. Олар иілу, пісіру, бояу, құрастыру және т.б тәрізді операцияларын орындайды, өндіретін және өңдейтін машиналар ретінде технологиялық үрдісте тікелей қатысады. 2. Қосымша роботтар (көтергіш- траспорттық) – алу- көшіру (алып бару)- қою тәрізді іс- қимылдарды орындайды. Оларды негізінен негізгі технологиялық жабдықтарға қызмет көрсету кезінде қосымша операцияларды автоматтандыру үшін, дайындамаларды, бөлшектерді, аспаптарды және жабдықтарды орналастыру- алу операциялары үшін, сондай- ақ транспорттық- складтық және т.б. операцияларда қолданады. 3. Әмбебап роботтар – әртүрлі технологиялық операцияларды негзгі және қосымша орындайды, яғни олар өздеріне алғашқы екі топтың белгілерін қосып алады. Осы термин өнеркәсіптік роботты орындайтын операцияларының сипаттамалары бойынша да, арнаулы бағыт дәрежесі бойынша да сипаттайды. Мамандану дәрежесі бойынша технологиялық және қосымша өнеркәсіптік роботтар арнайы, мамандандырылған және көп мақсатты болып бөлінеді. Арнайы өнеркәсіптік роботтардың функционалдық мүмкіндіктері анықталған, белгілі- бір технологиялық операцияны орындауға немесе негізгі технологиялық жабдықтың нақты үлгісіне қызмет көрсетуге мүмкіндік тудырады. Мамандандырылған өндірістік роботтар технологиялық операцияның бір түрін ғана (пісіру, бояу, құрастыру, иілу және т.б.) орындауға арналған. Көпмақсатты өнеркәсіптік роботтар әртүрлі негізгі немесе қосымша операцияларды, соның ішінде, орындалуы әртүрлі типті әдістермен жүзеге асырылатын операцияларды орындауға арналған. Егер, өнеркәсіптік робот негізгі де, қосымша да операцияларды орындай алатын болса, сондай- ақ көпмақсатты технологиялық өнеркәсіптік роботтар мен қосымша өнеркәсіптік роботтар белгілеріне ие болса, онда ол әмбебап роботтар қатарына жатады. Роботтарды қолайсыз ортада пайдаланудың артықшылықтары бар, оларды станоктарда қызмет етуге пайдаланудың негізгі себебі болып еңбекақы шығынының тікелей төмендеуі табылады. Көбінесе өнімділік те артады, себебі роботтар адамдарға қарағанда ұзақ уақыт жұмыс істей алады. Станоктаға салу және алу кездерінде роботтардың обьектілермен манипуляциялау және оларды қозғалту қабілеттіліктерінің үйлесуі қолданылады. Робототехника қоғамның барлық салаларында кездеседі: медицинада, ауыл шаруашылығында, әскери істерде, авиацияда және т.б. Өнеркәсіпте роботтар станоктарды, автомобильдерді, өндірістік станоктарды құрастыруда, заттарды тез орау/орау үшін, электронды бөлшектерді дәнекерлеу үшін қолданылады. , және т.б. Қазіргі уақытта білікті дәрігерлері жоқ аймақтарда күрделі операцияларды немесе операцияларды жасауға арналған роботты хирургиялық машинаны жасау өте танымал. Сондай-ақ, робототехника ойын-сауық пен үйді автоматтандыру пәні ретінде кеңінен таралған, оның мысалдары ит роботтары (Aibo, Pleo), мұражайлардағы гидтер, күтушілер, шаңсорғыштар (Roomba), шөп шабатын машиналар және т.б. Балалар үшін LEGO роботты өздігінен жасауға арналған жинақтарды шығарады. Қазіргі таңда бүкіл дүние жүзінде робототехника ғылымы кең қолданыс тауып отыр. Қазақстан дамыған елдер қатарына қосылу мақсатында ғылыми-техникалық прогресстің осы бір маңызды бағытынан құр қалмауда. Робототехника автоматтандырылған техникалық жүйелерді құрумен айналысатын қолданбалы ғылым болып табылады. Робототехника бағдарламалау және механика сияқты пәндерге сүйенеді. Робототехника механика және жаңа технологиялар проблемасын жасанды интеллект проблемаларымен ұштастырады. Орта білім беру саласында факультатив және элективті курстарда роботехника негіздері пәні енгізілуде. Робототехника бойынша түрлі конкурстар, сайыстар өткізіліп, оқушылар бір-бірімен ғылыми-техникалық идеялар, техникалық ақпарат және инженерлік білімдерімен алмасуда. Студенттер арасындағы робототехника чемпионаты алғаш рет 2019 жылы Halyk Arena мұз сарайында Қазақстанның түкпір-түкпірінен 15 команданың қатысуымен өтті. Жоба тарихы: ұқсас жоба, тек мектеп оқушыларына арналған, 2015 жылы іске қосылды. «МУИТ» АҚ ұйымдастырушысы және бас демеушісі - «Шеврон Қазақстан». Чемпионат қазірдің өзінде республикалық, 30-ға жуық команда мәртебесіне ие Қазақстан Республикасының түкпір-түкпірінен 7 адам қатысуда. Жыл сайын 9-ға жуық жеңімпаз атанады, алғашқы 3 орын «МУИТ» АҚ-да оқуға грант алады. Жобаның сипаттамасы: «RoboFest» робототехника жарыстары мен IT жобалар көрмесіне ғана емес, сонымен қатар білім беру, ойын және ойын-сауық бағдарламаларына: презентацияларға, шеберлік сабақтарына, интерактивті лекцияларға арналған алаң болып табылады. «RoboFest» аясында: Жауынгерлік роботтар «Әуе жарысы» ұшатын ұшатын ұшқыштар IT жобалардың көрме-байқауы Робототехника және IT бойынша семинарлар мен дәрістер ITU Robocon чемпионаты – Arduino платформасына негізделген робототехникадан командалар арасындағы жарыс. Ол жас ғалымдарға роботтарды әзірлеуді нөлден бастауға мүмкіндік береді, дизайн мен механикадан, содан кейін электроникадан және роботты интеллект бағдарламасын жазуға дейін, яғни. чемпионатқа қатысушы – IT, электроника және робототехника саласындағы ғылыммен айналысатын кез келген ғылыми институтта кіші лаборант лауазымына жарамды дайын жас маман. Жобаның мақсаты: Қазақстанның техникалық жастары арасында бәсекелестік, біліммен алмасу және кәсіби байланыстар орнату арқылы Қазақстан Республикасында робототехника деңгейін арттыру. Ойын ережесі: 12-ден 12 метрге дейінгі ойын алаңы берілген болса, алаң қызыл және көк командалар үшін шартты түрде екі тең жартыға бөлінеді. Әр командада әртүрлі типтегі 2 робот болуы керек: басқарылатын және автоматты. Командалар алаңда 3 минутқа созылатын бір матч ойнайды, кімнің командасы көп ұпай жинаса, сол команда жеңді. Әр командада 2 жұмыс роботы болуы керек (Arduino платформасы, Raspberry Pi немесе олардың аналогтары негізінде). 1 дана – қолмен басқарылатын робот (бұдан әрі – «басқарылатын робот»); 1 дана – автоматты робот (бұдан әрі «авторобот»). Осындай жарыстар мен конкурстарға ХАТУ университетінің студенттері де, қатысып жүлделі орындар иеленуде. Университет FEST 2022 фестивалі аясында мектеп және оқушылар командалары арасында робототехника олимпиадасы өткізді. Олимпиаданың негізгі міндеті Vex платформасы негізінде роботтың бағдарламалық кодын жазу болды. Гаджеттің көмегімен әрбір команда роботқа автономды түрде жұмыс істеп, берілген тапсырмаларды орындайтындай қосылуы керек болды. Алаңда робот тырнақты пайдаланып, текшені ұстап алып, оны белгіленген нүктеге жылжытты, осылайша ұпай жинады. Робототехника ерлердің әрекеті болып саналғанымен, олимпиадаға Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің студенттері – «Smart girls» және Lady compilers командалары қатысты. Халықаралық ақпараттық технологиялар университетінде «Кибер-физикалық жүйелер» білім беру бағдарламасы робототехника саласындағы мамандарды дайындайды. Бейімделетін және интеллектуалды роботтары бар киберфизикалық жүйелер микропроцессорға негізделген бөлінген басқаруды қажет етеді. Сондықтан да осы деңгейдегі мамандарды даярлау жүйелі көзқарасты талап етеді және осы пәндік саланың дамуына әсер етеді. Бұл мамандық маманнан жасанды интеллект туралы білімді талап етеді және мыналарды қамтиды: ақпаратты өңдеуді пайдалануға негізделген құрылғылар мен жүйелерді құру және пайдалану, бағдарламалық өнімдерді әзірлеу және қолдау мәселелерін шешу қабілеті, роботтық технологияларды зерттеу және әзірлеу, роботты жүйелердің үлгілерін жасау, техникалық объектілер туралы ақпаратты смарт қабылдау жүйелерін құру мүмкіндігі, роботтарды модельдеу және прототиптеу. Оқу кезеңінде студенттер келесідей пәндерді меңгереді: - Компьютерлік жүйелердің архитектурасы және ұйымдастырылуы - Объектіге бағытталған программалау - Жүйелік бағдарламалау - Компьютерлік желілермен таныстыру - Python бағдарламалауы - Операциялық жүйелер - Ақпараттық қауіпсіздік негіздері - Робототехникаға кіріспе - Жобаны басқару - AR/VR технологиялары - Электрондық құрылғыларды жобалау және модельдеу - Логикалық жобалау негіздері - Сенсорлық технологиялар - Қолданбалы робототехника - Робототехникадағы жасанды интеллект Курстың соңында студенттер келесі дағдыларға ие болады: - пәндік қызметте заманауи ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану - жобаның пәндік саласын ресімдеу және роботты жүйелерді әзірлеуге техникалық тапсырманы дайындау - бағдарламалық модульдер мен компоненттерді әзірлеу және біріктіру - роботтық жүйені басқаруды бағдарламалық қамтамасыз ету - роботты жүйелердің интеллектуалды алгоритмдерін әзірлеу және енгізу - техникалық тапсырмаға сәйкес роботтарды әзірлеу, модельдеу, бағдарламалау және қайта бағдарламалау Алған білімдері мен біліктіліктерінің көмегімен түлектер тиісті бағыттағы кәсіпорындар мен ұйымдарда келесі жетекші орындарға ие болады: - автоматтандырылған басқару жүйелері жөніндегі инженер - бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу жөніндегі инженер - Интернет заттары саласындағы әзірлеуші инженер - Жүйелік талдаушы. жүктеу/скачать 0,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|