S. J. Asfendiyarov kazakh national medical univercity қалыпты физиология кафедрасы Кафедра нормальной физиологии

2. Өткізгіш бөлімі
Рецепторлардан – бет жүйке (VII) талшығы (дабыл ішегі), тіл-жұтқыншақ (IX) 
жүйкесі  сопақша мида tractus solitarius ядросы (1-нейрон)  ми бағаны
жалғыз будасы (2-нейрон), оның аксоны медиалды ілмек құрамында  таламус 
ядролары (3-нейрон).
3. Орталық бөлімі
– артқы орталық қатпардың төменгі бөлігі (силви сайы).
Отделы вкусового анализатора
Дәм талдағышы

Тілдің дәм сезімтал аймақтары
1. тәтті - ұшы, 
2. ащы - түбі
3. қышқыл - шеттері, 
4. тұзды – шеттері, ұшы
Дәм талдағышы

Дәм рецепциясы теориялары
1. Ферменттік теория
Дәм рецепторларының құрамындағы ферменттерінің белсенділігіне 
байланысты. Әртүрлі дәмді заттар ферменттердің белгілі біреуіне ғана 
әсер етіп, дәм рецепторларын қоздырады
2. Мембраналық теория.
Белсенді орталықтар (рецептор жасушалардың микротүктерінде) сіңірілген
түрлі дәмді заттарды таңдамалы қабылдайды. Рецептор нәруызы мен заттың
молекуласы әрекеттескенде нәруыздың құрылымы өзгереді. Содан
мембрананың ион арналары ашылып, мембрана деполяризацияланады да, 
рецепторлық потенциал туындайды.
Дәм талдағышы

Дәм сезу бұзылыстары (дисгевзия)
Агевзия
– дәм сезімталдығының жоғалуы.
Гипергевзия
– дәмге сезімталдықтың артуы.
Гипогевзия
– дәмге сезімталдықтың төмендеуі
Парагевзия
– дәмге сезімталдықтың айнуы
Дәм талдағышы

жүктеу/скачать 4,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: